اغلب علائم استرس و اضطراب در کودکان به صورت تغییرات جسمی یا رفتاری دیده می‌شود.
کودکان بسته به سن، شخصیت فردی و مهارت‌های مقابله ای به استرس واکنش متفاوتی نشان می‌دهند، که می‌تواند باعث شود بسیاری از والدین از موضوعات اساسی که ممکن است باعث مشکلات رفتاری در کودک آنها شود، چشم پوشی کنند.
برای آشنایی با علادم اضطراب در کودکان و راهکارهای حل این اضطراب در ادامه مطلب با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.
برای والدین شناختن نشانه‌های استرس در دوران کودکی و جستجوی علل احتمالی خیلی مهم است.
والدین معمولاً می‌توانند به کودکان در کنترل استرس و اضطراب کمک کنند، اما برخی از کودکان ممکن است دارای اختلال اضطراب باشند و از کمک‌های تخصصی بهره بگیرند.
علائم اضطراب در کودکان
کودکان ممکن است اضطراب خود را تشخیص ندهند و اغلب بلوغ لازم برای توضیح مسائل استرس زا واقعی یا تصوری خود را ندارند.
این امر می‌تواند انواع مختلفی از علائم جسمی‌و رفتاری را بروز دهد و والدین ممکن است مطمئن نباشند که این علائم اضطراب است یا مشکلی در سلامتی.
رفتاری یا احساسی
اضطراب می‌تواند باعث شود کودکان به طرقی رفتار کنند که برای والدین عجیب و غریب و گیج کننده باشد، اما پرستاران بچه باید بتوانند تشخیص دهند که این مشکلات رفتاری و عاطفی ممکن است به احساس اضطراب مربوط باشد.
برخی از علائم رفتارهای دارای استرس و اضطراب شامل موارد زیر است:
- تغییرات رفتاری، مانند بدخلقی، پرخاشگری، کم صبری یا عدم صمیمیت
- ایجاد عادات عصبی نادرست، مانند ناخن جویدن
- مشکل در تمرکز
- ترس (مانند ترس از تاریکی، تنها ماندن یا غریبه‌ها)
- به دردسر انداختن خود در مدرسه
- به دل گرفتن موارد به ظاهر بی اهمیت
- امتناع از رفتن به مدرسه
- دوری کردن از خانواده یا دوستان
جسمی
استرس و اضطراب می‌توانند در علائم جسمی‌نیز بروز کنند. برخی از این علائم عبارتند از:
- شب ادراری
- شکایت از معده درد یا سردرد
- کاهش یا افزایش اشتها
- سایر علائم جسمی
- مشکلات خواب یا کابوس
این علائم می‌تواند در مورد اینکه آیا این علائم به طور معمول قبل یا بعد از برخی فعالیت‌ها بروز می‌کند و علائم جسمی‌مانند درد، تب، بثورات پوکی یا اسهال که می‌تواند یک مشکل پزشکی را نشان دهد، به شما کمک می‌کند.
دلایل عمده استرس و اضطراب در کودکان
منشأ استرس و اضطراب در کودکان می‌تواند موارد بیرونی باشد، مانند مشکل در مدرسه، تغییرات در خانواده یا درگیری با دوستان.
همچنین احساسات اضطرابی می‌توانند در اثر احساسات و فشارهای درونی کودک ایجاد شوند، مانند اینکه بخواهد در مدرسه شرایط خوبی داشته باشد یا با همسالان خود سازگار باشد.
برخی از دلایل عمده استرس در کودکان عبارتند از:
- فشار تحصیلی: بسیاری از بچه‌ها چون می‌خواهند در مدرسه شاگرد زرنگ باشند اضطراب دارند. فشار تحصیلی به ویژه در کودکانی که از اشتباه یا از نداشتن مهارت در انجام کاری می‌ترسند، رایج است.
- ایجاد تغییرات بزرگ در خانواده: تغییرات بزرگ زندگی مانند طلاق، مرگ فردی از خانواده، جابه جایی (اثاث کشی) یا اضافه شدن خواهر یا برادر جدید می‌تواند احساس امنیت فرزند شما را متزلزل کند و منجر به سردرگمی‌و اضطراب شود. به عنوان مثال، یک خواهر یا برادر جدید می‌تواند به کودک احساس تهدید و حسادت القا کند. مرگ در خانواده می‌تواند زنگ خطر و غم و اندوه ایجاد کند و در مورد مرگ و مردن ترس‌هایی را ایجاد کند.
- مورد آزار و اذیت قرار گرفتن: آزار و اذیت برای بسیاری از کودکان مشکلی جدی است. می‌تواند ظریف یا واضح باشد و منجر به آسیب جسمی‌شود. کودکانی که مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند معمولاً از هدف قرار گرفتن خجالت می‌کشند و ممکن است از ترس جلب توجه به نقاط ضعف درک شده خود، آزار و اذیت را از دید والدین یا معلمان پنهان کنند.
- رویدادی فاجعه بار در اخبار: عناوین خبری و تصاویر نشان دهنده بلایای طبیعی، تروریسم و خشونت می‌تواند برای کودکان ناراحت کننده باشد. وقتی بچه‌ها اتفاقات وحشتناک خبری را می‌بینند و می‌شنوند، ممکن است نگران باشند که اتفاق بدی برای آنها یا کسی که دوستشان دارند رخ خواهد داد.
- بی ثباتی والدین: پول و نگرانی‌های شغلی، آشفتگی در خانواده و تحریک والدین می‌تواند منجر به احساس ناتوانی طاقت فرسایی در کودکانی شود که احساس می‌کنند می‌خواهند به خانواده خود کمک کنند، اما امکانات لازم برای این کار را ندارند.
- دغدغه محبوبیت: برای دانش آموزان کوچکتر کلاس، اضطراب جدایی می‌تواند مشکلی شایع باشد. اکثر کودکان هر چه بزرگتر می‌شوند، می‌خواهند با بچه‌های دیگر سازگار شوند و مورد پسند واقع شوند. فشار برای جا افتادن و محبوب بودن می‌تواند آزار دهنده باشد.
- برنامه‌های بیش از حد فشرده: پرش مداوم از فعالیتی به فعالیت دیگر می‌تواند استرس زیادی را برای کودکانی ایجاد کند که هر چند وقت یک بار به کمی ساعات خلوت کردن و استراحت نیاز دارند.
- فیلم‌ها یا کتاب‌های ترسناک: داستان‌های خیالی هم می‌توانند باعث پریشانی یا اضطراب در کودکان شوند. کودکان معمولاً تحت تأثیر صحنه‌های ترسناک، خشن یا ناراحت کننده از یک فیلم یا قسمت‌هایی از کتاب قرار می‌گیرند.
برخی از کودکان ممکن است بیش از دیگران نسبت به محتوای رسانه ای حساس باشند و بهتر است بدانید چه چیزی ممکن است کودک شما را ناراحت کند، محتوای رسانه ای خشونت آمیز را محدود کنید و به فیلم‌ها، کتاب‌ها، بازی‌های ویدیویی و سایر رسانه‌های متناسب با سن فرزندتان پایبند باشید.
چگونه به کودک خود کمک کنیم؟
روش‌های سالمی وجود دارد که کودک شما می‌تواند از پس شرایط برآید و به استرس پاسخ دهد و فقط به کمک و راهنمایی احتیاج دارد.
می‌توانید به روش‌های زیر به فرزندتان برای مدیریت ترس و اضطراب کمک کنید.
در خانه
- فضایی پر از آرامش در خانه ایجاد کنید و به یک کار روزمره متعهد شوید. شام خانوادگی یا بازی می‌تواند از اضطراب جلوگیری کرده و به کاهش استرس کمک کند.
- خانه خود را به مکانی آرام، امن و ایمن برای حضور در آن تبدیل کنید.
- فیلم‌های تلویزیونی، بازی‌های ویدیویی و کتاب‌های کودک خود را کنترل کنید.
آنها را درگیر کنید
- فرصتهایی را فراهم کنید که کودک شما بتواند بر شرایط زندگی خود کنترل داشته باشد.
- به کودک خود را برای هرگونه تغییر پیش بینی شده آماده کنید و از طریق سناریوهای جدید با آنها صحبت کنید. به عنوان مثال، اگر شما در یک شهر جدید مشغول کار جدیدی هستید، به آنها در مورد یک مدرسه جدید، دوستان و یک خانه جدید آمادگی دهید و صحبت کنید؟
- کودک خود را در فعالیت‌های اجتماعی و ورزشی درگیر کنید، در رشته‌ای که به نظرتان می‌تواند موفق شود.
فعالیت‌های شما
- عادت‌های سالم مانند ورزش و مراقبت از خود را برای کنترل استرس خود به روش‌های سالم در پیش بگیرید. کودکان اغلب رفتارهای والدین خود را تقلید می‌کنند.
- مراقب علائم و رفتارهای جدید استرس حل نشده در خود باشید.
- بیاموزید که واقعاً به صحبتهای فرزندتان گوش فرا دهید، بدون اینکه انتقادی از او داشته باشید یا بخواهید حتماً مشکلش را حل کنید. روش‌های درک و حل مشکلاتی که باعث ناراحتی می‌شود را به فرزندتان بیاموزید.
- محبت و دلگرمی ایجاد کنید.
- از تقویت دیدگاه مثبت و روش‌های نظم و انضباط استفاده کنید که باعث افزایش عزت نفس سالم می‌شود.
اگر احساس می‌کنید که علائم استرس کودکتان کم نمی‌شود یا کودک شما بیشتر گوشه گیر، افسرده یا ناراضی می‌شود، از یک پزشک، مشاور یا درمانگر مشاوره بگیرید. وجود مشکلات در مدرسه یا هنگام تعامل با دوستان یا خانواده نیز دلیل دیگری برای نگرانی هستند.
کلام آخر
اضطراب مشکلی بسیار شایع است که امروزه کودکان با آن روبرو هستند.
وقتی صحبت از اضطراب کودکی می‌شود، دانش آموزان کلاس دوم ممکن است نتوانند احساسات خود را به طور کامل درک کنند یا توضیح دهند.
بچه‌های بزرگتر ممکن است درک کنند که چه چیزی آنها را آزار می‌دهد، اگرچه هیچ تضمینی وجود ندارد که این اطلاعات را با شما به اشتراک بگذارند.
آگاهی از تغییرات در رفتار فرزندتان، به شما کمک می‌کند مشکلات را قبل از تأثیر بیشتر بر فرزندتان حل کنید.
منبع: verywellfamily
