افسردگی اساسی

از جمله عوامل موثر در ایجاد این اختلال می توان به بیش فعالی هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال، نابهنجاری های کارکردی در سیستم های عصبی مربوط به پردازش اطلاعات، پاداش خواهی و تنظیم هیجان اشاره کرد.

روان رنجوری در شروع این اختلال نیز موثر است چرا که پاسخ های این دسته از افراد در برابر رویدادهای استرس زای زندگی را تحت تاثیر قرار داده و آمادگی برای ایجاد این اختلال در آن ها بوجود می آید.

تحقیقات نشان داده که اعضای خانواده ی درجه اول افراد مبتلا دو تا چهار برابر بیشتر از کل افراد در معرض خطر این اختلال قرار می گیرند.

عوامل زیستی و شناختی در اختلال افسردگی اساسی:

 به نظر می‌رسد غریزه پاسداری از خود و غریزه مادری پایان می‌یابند؛ انگیزه‌های نخستین زیست‌شناختی مانند خوردن و میل جنسی خاموش می‌شوند.

خواب، به‌عنوان بدیهی‌ترین نیاز انسان، مختل می‌گردد،غریزه‌های اجتماعی مانند جلب توجه و علاقه دیگران و عشق و محبت دود می‌شوند و به هوا می‌روند.

اصل لذت و واقعیت، هدف‌های به بیشینه رساندن لذت و به کمینه رساندن درد، جای خود را باهم عوض می‌کنند، نه‌تنها گنجایش لذت بردن کاهش می‌یابد، چه قربانیان این موقعیت به‌ظاهر شگفت‌انگیز چنان رفتار می‌کنند که انگار می‌خواهند بر شدت درد و رنج خود بیفزایند.

توانایی شخص افسرده در برخورد خوشایند با موقعیت‌های ناخوشایند و برخورد خشمگینانه با موقعیت‌هایی که در شرایط عادی باید او را برآشفته کنند، کاهش می‌یابد.

سرانجام گرایش به زندگی خاموش می‌شود و جای آن را آرزوی مرگ می‌گیرد.

بیماران افسرده همواره داده‌های مهمی را با گفتن عباراتی از این قبیل به دست می‌دهند:

«آدم بی‌ارزشی هستم.»

«آینده‌ای ندارم.»

«همه‌چیز را از دست داده‌ام.»

«تنها و بی‌کس هستم.»

شخص افسرده احساس می‌کند از چیزی که برای خوشبختی نیاز دارد بی‌بهره شده است: شایستگی دستیابی به هدف‌ها، گیرایی برای دیگران، نزدیکی به خانواده و دوستان، دارایی‌های ملموس، تندرستی، مقام و جایگاه والا

بیمار افسرده فرض­های انعطاف­پذیر، افراطی و مقاوم در برابر تغییر دارد، این فرض­ها به مسائلی مربوط می­شوند که مثلا مردم برای پیدا کردن احساس خوشبختی چه کار باید بکنند ( مانند این فرض که « اگر کسی افکار خوبی درباره من نداشته باشد، من نمی­توانم احساس خوشبختی بکنم» ) و این که برای پدید آوردن احساس ارزشمندی در خود، چه کار باید بکنند و چگونه باید باشند (مانند این فرض که « هرکاری را که بر عهده می­گیرم، باید خوب انجام دهم» ).

وقتی فرض­های ناکارآمد فعال شوند، افکار خوشایند منفی را که در واقع همان خود­گویی­های منفی یا خود­هیپنوزهای منفی هستند بر می انگیزند.

از این نظر منفی هستند که به هیجان­های منفی و ناخوشایند مربوط می­شوند.

فرد هر قدر افسرده­ تر می­شود ، افکار و خودگویی­های منفی بیشتری پیدا می­کند و بیشتر به این افکار معتقد می گردد.

بیمار افسرده هنگامی‌که به این برآیند می‌رسد که نمی‌تواند مشکلی را از میان بردارد یا نمی‌تواند به هدف خود برسد، ارزش خود را پایین می‌آورد، توانایی‌هایش را دست‌کم می‌گیرد و به این برآیند می‌رسد که از زندگی لذت نمی‌برد، بنابراین فرد افسرده از ناامیدی به خودخوری و کاهش عزت‌نفس و ازآنجا به بدبینی می‌رسد ناامیدی و عزت نفس پایین را به عنوان نشانه ­های افسردگی تایید می­کنند.

در افسردگی نشانه‌های هیجانی و انگیزشی، شناختی، رفتاری و زیست‌شناختی دیده می‌شود، نشانه‌های هیجانی تجربه‌های هیجانی افراد افسرده منفی هستند و دیگران آن‌ها را معمولاً اندوهگین، ناامید، پریشان، بی‌نشاط و دلسرد توصیف می‌کنند.

اندوهگینی همسنگ افسردگی نیست؛ اما بی‌گمان افسردگی دربرگیرنده حالت اندوهگینی است که بر زندگی روزانه، کوشندگی، ‌ارزشیابی خود، داوری و کنش‌های نخستین مانند خواب و گرایش به خوراک اثر می‌گذارد، این افراد زود گریه می‌کنند؛ و چرخه‌های گریه کردن آن‌ها نزدیک به هم و فراوان است.

به‌ندرت هیجان خوش‌آیند دارند، به‌ندرت لبخند می‌زنند، افراد افسرده معمولاً بی‌انگیزه هستند.

نمونه دلبستگی خود را به کارهایی که تا پیش از افسردگی از انجام دادن آن‌ها لذت می‌برند از دست می‌دهند، افراد افسرده پی‌درپی می­گویند که نمی‌خواهند از جای خود تکان خورند و دوست دارند تنها باشند.

نشانه‌های شناختی:

برخی اندیشه‌ها و ایده‌ها به‌روشنی با اختلال افسردگی اساسی پیوند دارند،

برای نمونه افراد افسرده درباره توانایی‌های خود باورهای بسیار بدبینانه دارند .

بر این باورند که دیگران نمی‌توانند به او یاری رسانند و مطمئن هستند آینده‌ای تیره در انتظارشان است.

برخی افراد افسرده فکر می‌کنند که مرگ آن‌ها به سود نزدیکانشان است و به خودکشی می‌اندیشند.

دیگر نشانه‌های شناختی عبارت‌اند از ناتوانی در تمرکز حواس و تصمیم‌گیری، تفکر نادرست و باورهای غیرمنطقی که به تصمیم‌گیری بد منجر می‌شود.

افراد افسرده گفتار و رفتار آهسته دارند، با جملات کوتاه به دیگران پاسخ می‌دهند، از لحاظ فیزیکی غیرفعال هستند، ساعت‌ها در رختخواب می‌مانند، همواره دچار خستگی و بی‌رمقی هستند.

حرکات بدنی آن‌ها آهسته است، هم درون‌مایه و هم مقدار گفته‌هایشان اندک است.

همچنین نشانه‌هایی مانند پوشیدن لباس‌های شلخته یا چرک آلود، ژولیدگی موها و اهمیت ندادن به بهداشت فردی.

اختلال افسردگی اساسی با نشانه‌های زیست‌شناختی نیز همراه است ازجمله تغییر اشتها و وزن، یبوست، آشفتگی خواب و کاهش برانگیختگی جنسی.

هیچ‌کدام از دیدگاه‌های افسردگی، نه زیستی نه روان تحلیل‌گری و نه شناختی به‌تنهایی همه پدیده‌های افسردگی را تبیین نمی‌کنند اما هر یک از آن‌ها گوشه‌ای از واقعیت را آشکار می‌کنند و از آن بالاتر، این دیدگاه‌ها به‌طورکلی باهم در تضاد نیستند.

شاید بانفوذترین دیدگاه‌های روان‌شناختی افسردگی، امروزه از دیدگاه شناختی برگرفته شده‌اند.

پایه این دیدگاه‌ها این باور است که یک تجربه می‌تواند به شیوه بسیار متفاوتی دو نفر را متأثر سازد.

چندین دیدگاه شناختی درباره افسردگی وجود دارد:

الگوی تحریف شناختی افسردگی بک یکی از پایه‌ای‌ترین و بانفوذترین دیدگاه‌های شناختی افسردگی است.

بک می‌گوید افسردگی اساساً اختلال تفکراست تا اختلال خلق و نشانه‌های شناختی مقدم بر نشانه‌های خلقی هستند.

در این الگو فرض بر آن است که تجربه در افراد، به برپایی انگاره‌ها و یا طرح‌واره‌هایی درباره خویش و جهان می‌انجامد.

این انگاره‌ها و طرح‌واره‌ها خود در سازمان‌بندی ادراک و در مهار و ارزیابی رفتار به‌کار گرفته می‌شود حال اگر افراد توانایی پیش‌بینی تجربه‌های فردی و معنی بخشیدن به آن‌ها را داشته باشند این کارکرد بهنجار است،

اما اگر برخی انگاره‌ها انعطاف‌ناپذیر، افراطی و مقاوم در برابر تغیر باشند در نتیجه ناکارآمد و یا نابارور خواهند بود.

هنگامی‌که فرض‌های ناکارآمد فعال شدند، افکار خودآیند منفی را بر می‌انگیزند، ازاین‌روی به آن‌ها خودآیند می‌گوییم که خودبه‌خود به ذهن افراد می‌آیند و آگاهانه نیستند و به آن­ها منفی می‌گوییم .

چون با هیجان­های ناخوشایند مربوط هستند، این افکار می­توانند از تجارب روزانه یا پیش­ بینی از آینده یا یادآوری گذشته باشند و می­توانند سایر نشانه‌های افسردگی را پدید آورند.

اگرچه بک  افسردگی را ناشی از نگاه منفی به خود (مانند: من یک بازنده هستم)،

آینده (برای مثال: هیچ چیز بهتر نخواهد شد) 

جهان (برای مثال: اگر به دیگران فرصت بدهم، به من آسیب خواهند زد) می­داند

اما به طور دقیق مشخص نکرد که آیا این افکار منفی مایه افسردگی می­شوند یا این­که تنها با افسردگی رابطه دارند 

احتمالاً ترکیبی پیچیده از عوامل زیستی، اجتماعی و روان­شناختی مایه اختلال افسردگی اساسی می­شوند و به نظر می­رسد در اختلال افسردگی اساسی یک چرخه شناختی – هیجانی – رفتاری وجود دارد.

برای مثال: این فکر که «من یک بازنده هستم و هیچ امیدی نیست»

در پاسخ به یک رویداد بد مانند از دست دادن کار، می­تواند منجر به احساس غم و کرختی گردد.

به طوری که فرد در پی یافتن کار و پیشه جدید نرود و این خود منجر به خودگویی­های منفی و افسردگی بیشتر میشود.

خودگویی منفی:

 بخشی از اختلال افسردگی اساسی است و پژوهش­ها نشان داده­ اند که با سطوح بالای افسردگی و طولانی شدن دوره این اختلال ارتباط دارد.

هرچند درباره درمان افسردگی هنوز به درستی مشخص نیست که آیا درمان به طور مستقیم مایه تغییر خودگویی­های منفی می­شود یا این که مجموعه­ای از مهارت­ها را به بیمار می­دهد که او بتواند خودگویی­های منفی را مدیریت کند؟

اما به ­هر­حال تغییر الگوی افکار ناکارآمد می­تواند افسردگی را کاهش دهد.

همچنین زنان از مردان در افسردگی نمرات بیشتری می گیرند و این می­تواند به علت خودگویی منفی بیشتر از سوی آنان باشد.

کم‌وبیش در سراسر جهان و همه کشورها و فرهنگ‌ها دیده شده که همه‌گیری اختلال افسردگی اساسی در زنان دو برابر مردان است .

 برای توجیه این تفاوت جنسیتی، در اختلال افسردگی اساسی چندین فرضیه ارائه شده است:

نخست این­که شاید در جامعه زنان بیشتر از مردان به ابراز نشانه‌های افسردگی تمایل داشته باشند،

هنگامی‌که زنان با رویداد بدی روبرو می‌شوند برای عدم تحرک و گریه بیشتر تقویت می‌شوند درحالی‌که مردان برای خشم و بی‌تفاوتی بیشتر تقویت می‌شوند.

دوم این­که انگاره‌های زیستی می‌گوید فعالیت آنزیم­های شیمیایی، آمادگی ژنتیکی و چرخه ماهیانه بر آسیب­ پذیری زنان تأثیر دارد.

سوم این­که بر پایه دیدگاه درماندگی آموخته‌شده افسردگی به درماندگی مربوط می‌شود، پس چنانچه زنان یاد بگیرند که درمانده ­تر از مردان باشند، افسردگی در زنان فراوان­تر از مردان آشکار خواهد شد.

جامعه­ای که زنان را برای فکر و خیال و کنش پذیر شدن هنگام رویارویی با رویداد بد تقویت می‌کند در­حالی­که مردان را برای اقدامات کنار آمدن تقویت می‌کند؛

ممکن است هزینه گزافی برای افسردگی بعدی زنان بپردازد.

در میان زنان نیز بیشترین همه‌گیری افسردگی در گروه‌های آسیب‌پذیر ازجمله زنان سرپرست خانوار دیده می‌شود.

به باور ویگوتسکی در شرایط دشوار زندگی عاملی که می‌تواند یاری‌دهنده و نظم بخش سازمان روانشناختی فرد باشد گفتار درونی است.

ازاین‌روی هرگونه تغییر در این گفتار می‌تواند مایه تغییر در توانمندی روان‌شناختی فرد گردد.

سیر و پیش آگهی اختلال افسردگی اساسی:

شروع این اختلال در هر سنی ممکن است اتفاق بیوفتد ولی احتمال شروع آن هنگام بلوغ بالاتر می باشد و اولین شروع در اواخر عمر نادر می باشد.

روند این اختلال متغیر می باشد، مزمن بودن نشانه های افسردگی حاکی از وجود اختلالات شخصیت، اضطراب و مصرف مواد می باشد و احتمال درمان کامل این اختلال را کاهش می دهد.

یکی از عوامل تعیین کننده برای بهبودی زمان شروع نشانه ها، ویژگی های روان پریش، اضطراب برجسته، اختلالات شخصیت و شدت نشانه ها می باشد.

هر چه مدت بهبودب طولانی تر باشد خطر عود کمتر می شود و شدت دوره ی قبلی، سن کمتر و دوره های متعدد احتمال عود این اختلال را بالا می برد.

اگر نشانه های خفیف در دوره ی بهبودی وجود داشته باشد عود این اختلال را به طور قوی می توان پیش بینی کرد.

اختلال افسردگی اساسی با ویزگی های روان پریشی احتمال تبدیل شدن به اسکیزوفرنی را بالا می برد.

شروع این اختلال در سنین پایین حاکی از وجود اختلالات شخصیت با احتمال زیاد می باشد.

روند این اختلال عموما با افزایش سن تغییر پیدا نمی کند.

احتمال خطر خودکشی در این اختلال با ویژگی هایی از جمله مرد بودن، مجرد بودن یا تنها زندگی کردنن، اختلال شخصیت مرزی و احساس برجسته ی ناامیدی ارتباط دارد.

اختلالات همراه اختلال افسردگی اساسی: