بسیاری از روانشناسان شخصیت معاصر بر این باورند که پنج بعد اساسی از شخصیت وجود دارد که اغلب از آنها به عنوان ویژگی های شخصیتی “BIG 5” یاد می شود.
پنج ویژگی گسترده شخصیتی که توسط این تئوری توصیف شده است عبارتند از:
برونگرایی ، توافق گرایی، گشودگی به تجربه، وظیفه شناسی و روان رنجوری.
در این مقاله هر 5 بعد شخصیتی معرفی شده و بیان شده است که داشتن نمره بالا یا پایین در هر بعد چه خصایصی دارد.
پس در ادامه با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.
مدت ها است که نظریه های ویژگی های شخصیتی سعی در تعیین دقیق ویژگی های شخصیتی دارند.
نظریه های قبلی تعداد مختلفی از صفات احتمالی را پیشنهاد کرده اند، از جمله لیست 4000 ویژگی شخصیتی گوردون آلپورت، 16 عامل شخصیتی ریموند کتل و نظریه سه عاملی هانس آیزنک.
با این حال ، بسیاری از محققان احساس کردند که نظریه کتل بیش از حد پیچیده و دامنه نظر آیزنک بسیار محدود است.
در نتیجه ، نظریه پنج عاملی برای توصیف صفات اساسی پدیدار شد که به عنوان عناصر سازنده شخصیت هستند.
پنج بعد بزرگ شخصیت کدامند؟
امروزه، بسیاری از محققان بر این باورند که این پنج ویژگی اصلی شخصیتی است.
1 شواهد این نظریه سالهاست که در حال رشد است.
“BIG 5” دسته گسترده ای از ویژگی های شخصیتی است. در حالی که ادبیات قابل توجهی از این مدل پنج عاملی شخصیت پشتیبانی می کند، محققان همیشه بر روی نام گذاری دقیق هر بعد توافق ندارند.
توجه به این نکته حائز اهمیت است که هر یک از پنج عامل شخصیتی نمایانگر یک دامنه بین دو حد است.
به عنوان مثال ، برون گرایی نشان دهنده پیوستاری بین برون گرایی شدید و درون گرایی شدید است.
در دنیای واقعی ، بیشتر مردم در جایی بین دو انتهای قطبی هر بعد قرار می گیرند.
این پنج دسته معمولاً به شرح زیر توصیف می شوند.
گشودگی به تجربه
این ویژگی دارای ویژگی هایی مانند تخیل و بینش است. افرادی که در این ویژگی بالا هستند طیف وسیعی از علایق را دارند.
آنها در مورد جهان و افراد دیگر کنجکاو هستند و مشتاق یادگیری چیزهای جدید و لذت بردن از تجربیات جدید هستند.
افرادی که در این ویژگی بالا هستند تمایل به ماجراجویی و خلاقیت بیشتری دارند.
افراد کم در این ویژگی اغلب بسیار سنتی تر هستند و ممکن است با تفکر انتزاعی دست و پنجه نرم کنند.
بالا بودن در این صفت
- خیلی مبتکر
- پذیرای تجارب جدید
- تمرکز بر روی مقابله با چالش های جدید
- علاقمند به تفکر انتزاعی
پایین بودن در این صفت
- تغییر را دوست ندارد
- از چیزهای جدید لذت نمی برد
- در برابر ایده های جدید مقاومت می کند
- خیلی تخیلی نیست
- از مفاهیم انتزاعی یا نظری بیزار است
وظیفه شناسی
از ویژگیهای استاندارد این بعد می توان به سطح بالای تفکر، کنترل فشار قوی و رفتارهای هدفمند اشاره کرد .
افراد بسیار وظیفه شناس تمایل به سازماندهی و دقت در جزئیات دارند.
آنها از قبل برنامه ریزی می کنند ، در مورد اینکه چگونه رفتارشان روی دیگران تأثیر می گذارد فکر می کنند و از مهلت مقرر آگاه هستند.
بالا
- وقت خود را صرف آماده سازی می کند
- کارهای مهم را فوراً به پایان می رساند
- به جزئیات توجه می کند
- از داشتن یک برنامه مشخص لذت می برد
کم
- ساختار و برنامه ها را دوست ندارد
- باعث آشفتگی می شود و از امور مراقبت نمی کند
- نتواند چیزها را پس دهد یا آنها را به جای خود برگرداند
- کارهای مهم را به تأخیر می اندازد
- در انجام کارهای ضروری یا تعیین شده ناتوان است
برون گرایی
برونگرایی با تحریک پذیری ، جامعه پذیری ، پرحرفی ، ابراز وجود و میزان زیادی ابراز هیجان مشخص می شود.
افرادی که برون گرایی بالایی دارند ، افراد درون اجتماع هستند و تمایل دارند در موقعیت های اجتماعی انرژی کسب کنند.
بودن در کنار افراد دیگر به آنها کمک می کند تا انرژی و هیجان داشته باشند.
افرادی که از نظر برونگرایی کم هستند (یا درونگرا هستند) بیشتر محافظه کار هستند و انرژی کمتری برای صرف وقت در محیط های اجتماعی دارند.
رویدادهای اجتماعی ممکن است برایشان حوصله سر بر باشد و برای “شارژ مجدد” اغلب به یک دوره تنهایی و سکوت احتیاج دارند.
بالا
- از بودن در مرکز توجه لذت می برد
- دوست دارد آغازگر مکالمه باشد
- از ملاقات با افراد جدید لذت می برد
- دارای یک حلقه اجتماعی گسترده از دوستان و آشنایان است
- پیدا کردن دوستان جدید برایش آسان است
- در اطراف دیگران احساس انرژی می کند
کم
- تنهایی را ترجیح می دهد
- در روابط اجتماعی زیاد احساس خستگی می کند
- شروع مکالمه را دشوار می داند
- از گفتگوهای کم اهمیت بیزار است
- قبل از صحبت کردن با او، با احتیاط به همه چیز فکر کنید
- ز اینكه در كانون توجه قرار داشته باشد متنفر است
توافق گرایی
این بعد شخصیتی شامل ویژگی هایی مانند اعتماد، نوع دوستی ، مهربانی ، محبت و سایر رفتارهای اجتماعی است.
افرادی که از نظر توافق گرایی بالا هستند تمایل به همکاری بیشتری دارند در حالی که افراد با توافق گرایی کم اهل رقابت بیشتر و حتی گاهی اوقات رفتارهای مداخله جویانه هستند.
بالا
- علاقه زیادی به افراد دیگر دارد
- به دیگران اهمیت می دهد
- احساس همدلی و نگرانی برای افراد دیگر
- از کمک دادن برای خوشبختی افراد دیگر لذت می برد
- به دیگران که نیاز به کمک دارند کمک می کند
کم
- علاقه کمی به دیگران دارد
- به احساس دیگران اهمیت نمی دهد
- علاقه کمی به مشکلات دیگران دارد
- به دیگران اهانت و آن ها را تحقیر می کند
- احساسات و امور دیگران را دستکاری می کند تا به آنچه می خواهد برسد
روان رنجوری
روان رنجوری خصیصه ای است که با غم ، خلق و خوی و بی ثباتی عاطفی مشخص می شود .
افرادی که در این ویژگی بالا هستند نوسانات خلقی ، اضطراب ، تحریک پذیری و غم را بیشتر تجربه می کنند.
افراد کم این ویژگی تمایل به ثبات و مقاومت عاطفی بیشتری دارند.
بالا
- استرس زیادی را تجربه می کند
- در مورد چیزهای مختلف نگران است
- به راحتی ناراحت می شود
- تغییرات روحی و روانی را تجربه می کند
- احساس اضطراب می کند
- تلاش برای بازگشت به عقب پس از وقایع استرس زا
کم
- از نظر احساسی پایدار است
- به خوبی با استرس کنار می آید
- بندرت احساس غم یا افسردگی می کند
- زیاد نگران نیست
- بسیار آرام است
آیا پنج ویژگی بزرگ جهانی هستند؟
مک کری و همکارانش دریافته اند که این پنج ویژگی بزرگ نیز به طور چشمگیری جهانی هستند.
در تحقیقی که افراد بیش از 50 فرهنگ مختلف را مورد بررسی قرار داد، مشخص شد که از این پنج بعد را می توان به طور دقیق برای توصیف شخصیت استفاده کرد.
بر اساس این تحقیق، بسیاری از روانشناسان اکنون بر این باورند که پنج بعد شخصیتی نه تنها جهانی هستند.
آنها همچنین منشأ بیولوژیکی دارند. تحقیقات دیوید باس، روانشناس، که پیشنهاد کرده است که یک توضیح تکاملی برای این پنج ویژگی اصلی شخصیتی ارائه شود، حاکی از آن است که این ویژگی های شخصیتی نمایانگر مهم ترین ویژگی هایی هستند که منظر اجتماعی ما را شکل می دهند.
چه عواملی در پنج ویژگی بزرگ تأثیرگذار است؟
تحقیقات نشان می دهد که تأثیر بیولوژیکی و محیطی به طور مشترک در شکل گیری شخصیت ما نقش دارند.
مطالعات دوقلوها نشان می دهد که هم تربیت و هم ژن ها در رشد هر یک از پنج عامل شخصیت مؤثر هستند.
مطالعات طولی همچنین نشان می دهد که این پنج ویژگی بزرگ شخصیتی در طول بزرگسالی نسبتاً پایدار هستند.
یک مطالعه بر روی بزرگسالان در سن کار نشان داد که شخصیت در طی یک دوره چهار ساله پایدار است و در نتیجه حوادث ناگوار زندگی تغییر کمی روی آن ایجاد می کند.
مطالعات نشان داده است که بلوغ ممکن است در پنج صفت تأثیر بگذارد.
با افزایش سن، افراد تمایل به برونگرایی ، روان رنجوری و تجربه کمتر دارند.
از طرف دیگر، توافق پذیری و وظیفه شناسی با افزایش سن افراد بیشتر می شود.
نتیجه گیری کلی
همیشه به یاد داشته باشید که رفتار شامل تعامل بین شخصیت زمینه ای و متغیرهای موقعیتی فرد است.
موقعیتی که فرد خود را پیدا می کند نقش اصلی در واکنش فرد دارد.
با این حال ، در بیشتر موارد ، افراد پاسخ هایی ارائه می دهند که با ویژگی های اصلی شخصیت آنها سازگار است.
این ابعاد بیانگر حوزه های وسیعی از شخصیت هستند.
تحقیقات نشان داده است که این گروه بندی ویژگی ها در بسیاری از افراد مثل هم است.
به عنوان مثال ، افرادی که اجتماعی هستند تمایل به گفتگو دارند. با این حال ، این صفات همیشه با هم اتفاق نمی افتند.
شخصیت پیچیده و متنوع است و هر فرد ممکن است در چندین بعد از این رفتارها، واکنش هایی از خود نشان دهد.
منبع: verywellmind.com
