مهارتهای زندگی فراوان اند و معرفی همه ی آنها کار ساده ای نیست.
در این اثر به تعدادی از آنها پرداخته شده است این گزینشها تصادفی نبوده، بلکه همان مهارتهایی هستند که مراجع و منابع معتبر جهانی و علمی آنها را مهم و مفید تشخیص داده اند و بر آموزش و گسترش آنها تاکید دارند.
تنوّع مهارتهای زندگی
مطالب برگزیده، تلخیصی از مجموعه ی راهنمای آموزشی مهارت زندگی است.
طرح آموزشی مربوطه از بدو پیدایش، در کشورهای مختلفی، در مورد صدها هزار نوجوان و در موقعیتهای مختلف، از سوی صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) به کار رفته است.
مهارت خودشناسی
امکان دارد آگاه نبودن ازخصلتها و استعدادهای خود، سرچشمه ی تعارضهای فراوان و شکستهای اصلی زندگی انسان باشد؛ بنابراین، باید نوجوانان و جوانان را یاری کرد تا ویژگیهای اصلی شخصیت و نقاط ضعف و قوت خود را بشناسند و فشارها و دلهرههای خود را تشخیص دهند؛ گذشته از این، خودشناسی پیش نیاز روابط مؤثّر اجتماعی و بین فردی است و در ایجاد هم دلی و هم حسی با دیگران نقش مهمی دارد.
گنجاندن مفهوم خودشناسی در میان مهارتهای زندگی، پیآمدهای مهمی دارد.
اکثر مکاتب و روشهای مشاوره ای و روان درمانی در روان شناسی و حتّی پیش از آنها در مکاتب الهی و به ویژه اسلام، تمام افراد را به تدّبر در خویشتن فرا خوانده اند؛ از این منظر، خودشناسی مقدمه ی ارتباط مؤثر با دیگران است.
زیرا علی رغم تفاوتهای فردی فراوان، انسانها ویژگیهای مشابه و زیادی هم دارند؛
برای مثال:
هر انسانی نیازمند حفظ و تقویت عزّت نفس خویش است و تخریب عزّت نفس در هر فرد، موجب احساس شدید حقارت و در نتیجه، اضطراب در او خواهد شد.
روشن است که هر گاه شخص، چنین فرآیندی را در درون خود تشخیص داده باشد، پیآمدهای آن را در دیگران نیز درک خواهد کرد.
از سوی دیگر، پی بردن به انگیزههای بسیاری از اعمال و به خصوص رفتارهای ناهنجار، تا اندازه ای در افزایش خودآگاهی کمک خواهد کرد.
دیگر انواع مهارتهای زندگی
در ادامه معرفی انواع مهارتهای زندگی که در ساختار شخصیتی انسانها مشاهده شده و در عمل کرد آدمی آثار ارزنده ای به جای میگذارد به موارد ذیل اشاره میشود.
البته تعداد و تنوع این مهارتها در دیدگاههای متفاوت و جوامع مختلف قابل بررسی است.
هدف اصلی، بررسی چگونگی ایجاد مهارتهای زندگی وگزینش بهینه ی آن است که میتواند تحول شگرفی را در ساختار زندگی انسان به وجود آورد.
برخی از مهارتهای زندگی به شرح ذیل ارایه خواهد شد:
١. مهارت تصمیم گیری
٣. مهارت تفکرخلاق
۵. مهارت روابط مؤثر اجتماعی
٧. مهارت همدلی
٨. مهارت انعطاف پذیری
٩. مهارت کنارآمدن باهیجانها وفشارهای روانشناختی