اختلال کم توجهی/ بیش فعالی (ADHD) الگوی کاهش توجه پایدار و یا بیش فعالی و رفتارهای تکانشی است که شدیدتر و شایع تر از آن است که معمولاً در کودکان و نوجوانان با سطح رشد مشابه دیده می‌شوند.
در ادامه با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.
در گذشته تصور می‌شد بیش فعالی علامت مختل کننده اصلی در این اختلال است اما امروزه عموم صاحب نظران معتقدند که بیش فعالی اغلب ثانویه به ضعف کنترل تکانه است.
این اختلال روانپزشکی می‌تواند کودکان، نوجوانان و بزرگسالان سراسر جهان را مبتلا کرده و مشخصه‌ی آن الگوی کاهش پایدار توجه و افزایش تکانش گری و بیش فعالی است.
مردم چه می‌گویند؟
- بچه‌ام یک جا بند نمی‌شود.
- توی مهمونی همه شاکی میشن.
- معلمش میگه اصلا ًتمرکز نداره.
- کارهای خطرناک می‌کنه.
- همش تو حرف من می‌پره.
- نمی‌تونه بشینه سر درس.
همه گیر شناسی:
گزارش‌های میزان بروز ADHD از ۳ تا ۷ درصد کودکان مدارس ابتدایی متغیر است.
ADHD در پسرها به نسبت ۲ بر ۱ تا ۹ بر ۱ از دخترها شایع تر است.
هر چند این اختلال معمولاً تا سن ۳ سالگی شروع می‌شود، اما عموماً تا زمانی که کودک وارد محیط سازمان یافته‌ی مدرسه نظیر آمادگی یا کودکستان نشده تشخیص گذاشته نمی‌شود.
یعنی زمانی که اطلاعات معلم در مورد مقایسه توجه و تکانشگری کودک با همسالانش در دست باشد.
در بستگان درجه اول افراد مبتلا به ADHD خطر ابتلا به این اختلال و نیز سایر اختلالات نظیر اختلالات رفتار ایذایی،اختلالات اضطرابی و اختلالات افسردگی بالا است.
همچنین ADHD تقریباً در ۴ درصد بزرگسالان وجود دارد.
سبب شناسی:
عمدتا منشأ ژنتیک دارد و میزان توارث آن حدود ۷۵% است.
علایم ADHD محصول تعامل پیچیده‌ی سیستم نوروآناتومیک و سیستم عصبی شیمیایی است.
همچنین عوامل رشدی مثل به دنیا آمدن زودتر از موعد و عفونت مادر در حین بارداری، مواجهه پیش از تولد با عفونت‌های زمستانی در سه ماهه‌ی اول حاملگی، تهاجم پیش از تولد به مغز جنین و یا در اوایل شیرخواری بر اثر عفونت یا ضربه ممکن است جز عوامل مؤثر در بروز ADHD باشند.
عوامل روانشناختی اجتماعی مثل بدرفتاری شدید و مزمن و غفلت هم می‌توانند در کنار سایر عوامل تأثیرگذار باشند.
علائم:
الگوی مخرب و مداوم بی توجهی و/یا بیش فعالی- تکانشگری که در عملکرد یا رشد فرد تداخل ایجاد می‌کند .
درمانها:
دارو درمانی:
درمان دارویی خط اول درمان ADHD محسوب می‌شود.
محرک‌های دستگاه عصبی مرکزی داروهای خط اول هستند زیرا مشخص شده اثربخشی بالایی دارند و عموماً عوارض خفیف قابل تحملی ایجاد می‌کنند.
مداخلات روانشناختی اجتماعی شامل:
آموزش‌های روانشناختی، آموزش والدین، جبران مهارت‌های سازماندهی، تعدیل رفتار در کلاس و منزل، درمان شناختی رفتاری (CBT) و آمورش مهارت‌های اجتماعی، که به صورت انفرادی و گروهی انجام می‌شوند.
سیر ADHD بسیار متغیر است.
علایم در ۶۰ تا ۸۵ درصد موارد تا نوجوانی و در ۶۰ درصد موارد تا بزرگسالی ادامه می‌یابد.
در ۴۰ درصد مابقی علایم در زمان بلوغ یا اوایل بزرگسالی فروکش می‌کند.
