بیماران مبتلا به اختلال شخصیت وابسته (Dependent personality disorder) نیازهای خود را تحت الشعاع نیازهای دیگران قرار می دهند، مسئولیت های مهم زندگی خود را به گردن دیگران می اندازند، به خود مطمئن نیستند و اگر جز برای مدتی کوتاه تنها بمانند، احساس ناراحتی بسیاری می کنند.
این افراد قویا به سمت دیگران کشیده می شوند.
با این حال به قدری به دیگران متکی و بی اراده هستند که دیگران از عدم خودمختاری آنها به تنگ می آیند.
آنها که از بی کفایتی خودشان مطمئن هستند، نمی توانند بدون کمک دیگران حتی تصمیمات بسیار جزیی بگیرند.
مردم چه می گویند:
اگر کسی را در کنار خود نداشته باشم احساس ناامیدی و رهاشدگی می کنم.
از اینکه افراد نزدیکم ترکم کنند می ترسم. نمی توانم خودم فعالیتهای تازه ای را آغاز کنم زیرا احساس می کنم اگر من را هدایت نکند مرتکب اشتباه خواهم شد.
با تمام وجود خود را درگیر روابطی میکنم و بعد از قطع شدن آن از پای درمی آیم.
این وابستگی مفرط باعث می شود فورا به دنبال رابطه ای دیگر بگردم تا این خلا را پر کنم.
میزان شیوع این اختلال
اختلال شخصیت وابسته در زن ها شایع تر از مردان است و در یک مطالعه معلوم شده است که ۵/۲ درصد از تمام اختلالات شخصیت در این مقوله جای میگیرند، اما شیوع کلی این اختلال حدود نیم درصد کل جامعه است.
دیدگاه روان پویشی
نظریه روان پویشی به طور سنتی افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته را به این صورت در نظر می گیرد که ارضای مفرط یا نادیده گرفتن نیازهای وابستگی آنها توسط والدین باعث شده است که به مرحله ی دهانی رشد برگشت کنند یا در این مرحله تثبیت شوند.
نظریه پردازان روابط شیء این افراد را به صورت دلبسته ی نا ایمن در نظر می گیرند که همواره از رهاشدن می ترسند.
آنها به علت عزت نفس پایین برای راهنمایی و حمایت به دیگران وابسته می شوند.
دیدگاه شناختی رفتاری
رویکرد شناختی رفتاری اعلام می دارد که بی جرات بودن و نگرانی از تصمیم گیریهای مستقل از ویژگیهای اصلی این اختلال هستند.
افراد وابسته باور دارند که بی کفایت و درمانده اند.
بنابراین نمی توانند خودشان مشکلات را حل و فصل کنند.
از نظر آنها راه حل طبیعی یافتن کسی است که از آنها مراقبت کند و انها را از قید تصمیم گیریهای مستقل آزاد کند.
آنها با رسیدن به این راه حل جرات نمی کنند به صورت جسورانه ای که امکان دارد امنیت این رابطه را به مخاطره اندازد عمل کنند.
علایم:
افراد مبتلا به این اختلال طبق پنج مورد زیر یا بیشتر نیاز فراگیر و افراطی به مراقبت شدن دارند که به رفتار سلطه پذیر وابستگی و ترس از جدایی منجر می شود:
۱-اشکال در تصمیم گیریهای روزمره بدون توصیه و اطمینان خاطر
۲-نیاز به دیگران برای پذیرفتن مسئولیت اغلب زمینه های زندگی
۳-اشکال در ابراز مخالفت با دیگران به علت ترس از دست دادن حمایت یا تایید
۴-اشکال در اغاز کردن برنامه ها یا تکالیف به علت اعتماد به نفس پایین در قضاوت یا تواناییها
۵-گرایش به کسب محبت و حمایت دیگران به صورت افراطی تا حدی که برای انجام دادن کارهایی که ناخوشایند هستند داوطلب می شوند.
۶-احساس ناراحتی یا درماندگی به هنگام تنهایی به علت ترس از اینکه نتوانند از خودشان مراقبت کنند
۷-بلافاصله بعد از قطع شدن یک رابطه ی نزدیک به دنبال رابطه ی دیگری برای مراقبت و حمایت شدن می گردند.
۸-اشتغال ذهنی به ترس از رهاشدن به حال خویش برای مراقبت کردن از خودشان
