بررسی مشکلات رفتاری در تربیت کودک و روش های مقابله و درمان آنها

تربیت می تواند مهم ترین میراث والدین برای فرزند باشد! امروزه در دنیا روش های مختلفی را برای تربیت کودک پیشنهاد می دهند و اغلب والدین برای پرورش فرزندان خود آنها را به کار می بندند تا در آینده فرزندانی موفق و سالم، از لحاظ روانشناختی، را تحویل جامعه دهند.

اما چگونه می توانیم به درستی فرزند خود را تربیت کنیم و از بروز مکلات رفتاری در کودک خود جلوگیری کنیم؟

در ادامه با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.

تربیت کودک

دروغ گویی

مهم ترین دلایلی که کودکان را وادار به دروغ گفتن می کنند می تواند ریشه در این موارد داشته باشد:

• جلب توجه دیگران
• خارج شدن از دردسر
• بهتر نشان دادن خود

برای مقابله با این رفتار می توانید از این روش استفاده کنید: از او بپرسید “آیا چنین اتفاقی واقعا رخ داده یا رخ خواهد داد؟ یا اینها چیزهایی هستند که تو دوست داری اتفاق بیافتند؟” حال او متوجه خواهد شد که دروغ او ثمره نداشته و برای اثبات حرف خود می بایست دلیلی جفت و جور کند؛ همین امر در اثر تکرار به یکی از بزرگترین موانع در مسیر وی برای دروغ گفتن تبدیل خواهد شد. برای اینکه اهمیت صداقت را به کودک خود بیاموزید در این زمینه برای خانه تان یک قانون وضع کنید، قانون گفتن حقیقت!
سعی کنید زمانی که وی حقیقت را به زبان می آورد، به ویژه زمانی که گفتن حقیقت او را دچار دردسر خواهد کرد، از او تقدیر کنید به عنوان مثال به او بگویید: “از شنیدن اینکه به من دروغ نگفتی و حقیقت این ماجرا را برایم تعریف کردی واقعا خوشحالم و احساس می کنم که تو یک قهرمان هستی، اما تو به حرف من گوش نکردی، به همین دلیل اجازه نمی دهم امروز با کامپیوتر خود بازی کنی اما بخاطر راستگویی، فردا از بازی کردن محروم نخواهی بود”

مقاومت و لج بازی

بطور غریزی طبع انسان سلطه پذیر نیست! هیچکس دوست ندارد فرمان بردار شخص دیگری باشد حتی اگر این افراد پدر و مادر وی باشند.

اغلب والدین این رفتار را در کودک خود مشاهده کرده اند ک وی در برابر دستورات و یا درخواست های آنان نافرمانی می کند. به عنوان مثال زمانی که از او می خواهید بازی را متوقف کند از این کار سرباز می زند. اما برای درمان این اختلال رفتاری و تربیت کودک ما به شما خواهیم آموخت که چگونه با وی رفتار کنید.

زمانی که کودک در برابر خواسته شما مقاومت کرد گفته خود را قدری جدی تر تکرار کنید و به او هشدار دهید، به عنوان مثال  به او بگوید:

اگر الان اسباب بازی های خود را جمع نکنی امشب اجازه تماشای تلویزیون را نخواهی داشت. اگر وی اهمیتی برای حرف شما قائل نشد و به کار خود ادامه داد شما هم وعده خود را عملی کنید و رفتاری با ثبات را از خود نشان دهید. اینگونه به او یاد خواهید داد که از شما حرف گوش کند.

استفاده بیش از حد از دستگاه های دیجیتال

از جمله دیگر مشکلات شایع در رفتار کودک، استفاده بیش از دستگاه های دیجیتال می باشد. فرقی نمی کند این کار در چه زمانی صورت بگیرد، زمانی که کسی از وسیله استفاده نمی کند یا اینکه کودک شما تکالیف خود را انجام داده و بی کار است، استفاده از این ابزار های باید قانونمند و در یک زمان معین باشد. لازم است تا قوانینی روشن را برای زمان استفاده کودک از اینگونه ابزار ها وضع کنید و در اجرای آنها نیز با ثبات عمل کنید. حتی اگر اعتیاد فرزند شما به این ابزار بیشتر از حد معمول می باشد لازم است قوانین سختگیرانه تری را برای وی وضع کنید و زمان استفاده هم یک زمان نرمال باشد.

لازم است تا هر زمانی که فرزند شما قانون را زیر پا گذاشت وی را جریمه کرده و دستگاه را از دسترس او خارج کنید.

همچنین گاهی اوقات لازم است تا خانواده خود را سم زدایی کنید و ابزار های دیجیتال را از دسترس اعضای خانواده دور کنید تا مطمئن شوید که اعضای خانواده شما بدون این وسایل هم قادر به زندگی کردن می باشند.

غذا نخوردن کودک

از جمله جدی ترین مشکلاتی که والدین با آن دست و پنجه نرم می کنند غذا نخوردن کودک و مشکلات غذایی وی می باشد.

برای درمان این مشکل لازم است تا تغییراتی را در نگرش فرزند خود ایجاد کنید. لازم نیست به او بگویید  فلان غذا سالم است و خاصیت فراوان دارد پس برای تو خوب است! کودک تمایلی به شنیدن چنین سخنانی ندارد زیرا برای او اهمیتی ندارد! به او بگویید فلان غذا خوشمزه است و طعم لذت بخشی خواهد داشت، همین گفته وی را ترغیب به خوردن غذا خواهد کرد.

لازم است این را در نظر داشته باشید که کودک شما به رستوران نیامده تا هروقت میل داشت غذای مخصوص برای او سرو شود، هر وعده غذایی می بایست در زمان خود آماده شود و افراد از آن تناول کنند. اگر کسی گرسنه باشد هر چیزی که جلو او قرار دهید خواهد خورد.

بی ادبی و بی احترامی کودک

فحش دادن، پرتاب اشیا و یا به تمسخر گرفتن والدین فقط برخی از مشکلات رفتاری در تربیت کودک به شمار می آیند که اگر پاسخ مناسبی به آنها داده نشود قطعا این نوع رفتار ها تشدید و با گذشت زمان وقیحانه تر نیز خواهند شد. اغلب این رفتار ها برای ایجاد جلب توجه صورت می گیرد.

حتی اگر نیت کودک شما جلب توجه هم نباشد، بی اعتنایی و بی توجهی به او می تواند بهترین تنبیه ممکن برای او باشد. در برخی اوقات نیز لازم است تا رفتار کودک درجا پاسخ داده شود. از این رو می توانید یک امتیاز منفی را در جدول امتیازات وی ثبت کنید و یا یک تنبیه مناسب برای او اتخاذ نمایید.

نق زدن

نق زدن کودک می تواند بلای جان والدین و حتی اطرافیان آنها باشد؛ بخصوص زمانی که کودک شما با نق زدن به خواسته خود برسد! برای همین لازم است تا برای جلوگیری از این رفتار بفکر باشید. قطعا دیگران مانند شما با صبوری نق زدن و بهانه گیری های کودکتان را تحمل نخواهند کرد و این رفتار به ویژه در مدرسه و سایر امکان کودک شما را به دردسر خواهد انداخت و حتی ممکن است وی را منزوی و افسرده کند.

مهم ترین و کلیدی ترین درمان برای نق زدن نادیده گرفتن است. به او یاد دهید که با نق زدن به مقصود نخواهد رسید و این راه رسیدن به خواسته ها نیست.

پرخاشگری کودک

رفتار پرخاشگرانه از جمله مواردی است که با افزایش سن به سراغ کودک شما خواهد آمد و هرچه سن کودک بالاتر باشد به دلیل افزایش قوای جسمی و همچنین درگیری های احساسی بیشتر این رفتار می تواند خشن تر نیز باشد. البته در این زمینه روش های مختلفی برای مقابله کنترل اینگونه رفتار ها در کودک وجود دارد که می تواند به شما کمک کند. تقدیر از کودک می تواند یک روش مناسب به شمار بیاید. به عنوان قبل از اینکه عمل پرخاشگرانه از وی سربزند به او بگوید ” خوشحالم که فلان کار را انجام ندادی و خود را کنترل کردی این کار تو باعث شد تا جلوی دیگر والدین به تو افتخار کنم و آنها نیز تو را تحسین کنند” همچنین می تواند برخی مهارت های کنترل خشم را نیز به کودک خود آموزش دهید به عنوان مثال از او بخواهید هر موقع که احساس عصبانیت کرد ۷ نفس عمیق بکشد.

مشکلات خواب

آیا فرزند شما هنوز دوست دارد در کنار شما بخوابد و از تخت خواب خود فراری است؟ لازم است بدانید این یک مشکل رایج بوده و نیازمند کمک جدی شماست، در غیر این صورت مشکلات جدی تری به سراغ کودک شما خواهند آمد که از جمله می توان به کمبود خواب و همچنین بی خوابی در کودک را در این زمینه برشمرد. لازم است تا قوانینی را برای خواب کودک خود تنظیم کنید و در اجرای آنها ثبات داشته باشید. گاهی ممکن است در طول یک شب کودک شما چندین بار از تحت خواب بیرون بیاید و یا اینکه شما مجبور باشید تا کودک خود را به اتاق خواب ببرید و زمانی را با وی سر کنید، ایرادی ندارد این عمل را انجام دهید حتی اگر چندین بار در طول شب مجبور به انجام آن شدید؛ به تدریج و تحت تاثیر الگوی منظم خواب این مشکل برطرف خواهد شد.

نوع دیگر از رفتار پرخاشگرانه

این نوع رفتار می تواند شامل پرت کردن کتاب ریاضی در زمان عدم موفقیت در انجام تمارین کتاب و یا زور گفتن به برادر و یا خواهر کوچک تر از خود باشد. برخی کودکان به دلیل عدم آموزش مناسب برای ابراز احساسات خود پرخاشگری را بر می گزینند. لازم است بدانید رفتار پرخاشگرانه در در کودک نوپا و پیش دبستانی عادی است که می بایست در طول زمان کاهش یابد اما اگر این نوع رفتار در طول زمان کمتر نشد، لازم است تا از یک درمانگر برای کمک به تربیت کودک کمک بگیرید.

کج خلقی و بد اخلاقی

این نوع رفتار نیز در کودک پیش دبستانی و نو پا امری عادی بشمار می آید. اما اگر رفتار مناسبی در این زمینه از والدین نشان داده نشود می تواند به یک مشکل جدی تبدیل شود. همانگونه که در ابتدا اشاره کردیم نادیده گرفتن می تواند یک روش بسیار مناسب باشد و یا اینکه بسته به خطای صورت گرفته یک تنبیه جدی را برایش در نظر بگیرید. به او بفهمانید که با گریه و زاری و خود زنی به جایی نخواهد رسید. همچنین روش های دیگری را به او بیاموزید تا با استفاده از آنها به خواسته خود برسد برسد، به عنوان مثال گرفتن ۲۰ در امتحان ریاضی یا مرتب کردن اتاق و …

کلام آخر

مشکلات رفتاری در تمام کودکان وجود دارند و این والدین هستند که تعیین می کنند این مشکلات در وی نهادینه شوند یا اینکه بر آنها خط بطلان بکشند! شاید در ابتدا برخورد با رفتار های زشت کودکتان برای شما سخت باشد، اما به زودی خواهید فهمید که یک بار تنبیه کردن ارزشش را خواهد داشت.

منبع: verywellfamily