اختلال سلوک

 اختلال سلوک شامل رفتارهایی پایداری است که با گذشت زمان شکل می‌گیرد و غالباً مشخصه آن پرخاشگری و تجاوز به حقوق دیگران است.

برای خواندن این مطلب در ادامه با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.

• این اختلال در کودکی شایع است، در پسرها ۴ برابر حتی تا ۱۲برابر بیشتر است.
• در والدین این کودکان اختلال شخصیت ضد اجتماعی و مصرف الکل بیشتر است.
• علت واحدی ندارد بلکه عوامل زیستی – روانشناختی – اجتماعی در پیدایش آن نقش دارند.
• در پسران زودتر شروع می‌شود ۱۰ تا ۱۲ سالگی است و در دختران ممکن است در ۱۴ تا ۱۶سالگی باشد.

برخی از این کودکان ممکن است با کودکان کوچکتر و یا بزرگتر خود دوست شوند، بسیاری از آنها اعتماد به نفس پایین دارند، هر چند به ظاهر خود را پر توان نشان دهند. ممکن است فاقد مهارت‌های ارتباطی باشند خصومت این کودکان محدود به بزرگسالان نیست.

بلکه ممکن است همسالان و کودکان کوچکتر را شامل شود.

ممکن است در برابر کوچکترها قلدری باشند ولی در برابر بزرگسالان با لاف زدن، دروغگویی و اهمیت قائل نشدن واکنش نشان دهد.

اغلب در خانواده این کودکان ناهماهنگی شدید زناشویی و عدم روش واحد تربیتی وجود دارد و مدرسه گریزی مکرر، ویرانگری، پرخاشگری جسمانی شدید، یا تهاجم گروهی به دیگران نظیر لخت کردن و کتک کاری وجود دارد.

آنها دوستان هم گروه خود را سرزنش نمی‌کنند و آنها را لو نمی‌دهند، معمولاً عملکرد ضعیف تحصیلی، اضطراب و یا افسردگی وجود دارد.

علائم و معیارهای تشخیصی اختلال سلوک

• والدین: روشهای تربیتی تنبیهی و خشن والدین.
• اجتماعی: محرومیتهای اقتصادی و اجتماعی، بیکاری، انزوای اجتماعی و عدم وجود شبکه‌های اجتماعی حمایت کننده.
• روانشناختی: شرایط آشفته روانشناختی که خشم، ناکامی و غمگینی را برجسته نماید، عدم شکل گیری حس همدلی.
• عصبی و زیستی: برخی انتقال دهنده‌های عصبی نظیر دوپامین و سروتونین دخیل دانسته شده‌اند.
• کودک آزاری: در معرض خشونت طولانی مدت بودن.

شیوع اختلال سلوک

شیوع در سال در جمعیت عمومی از ۲ تا ۱۰ درصد با میانگین ۴ درصد برآورد شده است.

شیوع اختلال سلوک در کشورهایی که از نژاد و تبار متفاوتی هستند بیشتر است.

سن متوسط شروع اختلال سلوک در پسران پایینتر از دختران است پسرها اکثراً در فاصله سنی ۱۰ تا ۱۲ سال و دختران ۱۴ تا ۱۶ سال علائم را بروز می‌دهند.

انواع الگو های رفتاری

• پرخاشگری نسبت به افراد یا حیوانات
• اغلب قلدری کرده و دیگران را تهدید به ارعاب می‌کند.
• غالباً دعواهای جسمانی را شروع می کند.
• از ابزاری استفاده کرده است که می‌تواند صدمه جسمانی شدیدی به دیگران وارد کند (مانند چماق، آجر،بطری شکسته، چاقو، اسلحه گرم).
• نسبت به دیگران قصاوت نشان می‌دهد.
• نسبت به حیوانات سنگدلی نشان می‌دهد.
• در عین مواجهه با قربانی دست به دزدی می‌زند (مانند دزدی همراه با خشونت، کیف قاپی، اخاذی، سرقت مسلحانه)
• فرد دیگری را به زور وادار به رابطه جنسی می‌کنند.
• تخریب اموال
• عمداً و به قصد ایجاد آسیب جدی دست به آتش افروزی می‌زند.
• عمداً وسایل دیگران را تخریب می‌کند(به غیر از آتش افروزی).
• تقلب یا دزدی
• به زور وارد خانه، ساختمان یا ماشین دیگران می‌شود.
• اغلب برای به دست آوردن اجناس یا منافع و یا فرار از وظایف و تعهدات دروغ می‌گوید(سر دیگران کلاه می گذارد)
• اشیاء بی ارزش را بدون مواجه شدن با قربانی می‌دزد. (مثلا بلند کردن اجناس از مغازها ولی بدون شکستن و ورود غیر قانونی، جعل)

اختلالات هم زمان اختلال سلوک

• اختلال بیش فعالی همراه با نقص در توجه
• اختلال شخصیت ضد اجتماعی

اختلالات روانشناختی از قبیل:

• اخلال یادگیری خاص
• اختلالات اضطراب
• اختلال افسردگی و دوقطبی
• اختلال سوء مصرف مواد
• اختلال در پیشرفت تحصیلی بویژه در خواندن، یا یادگیری‌های کلامی
• اختلال ارتباطی
• ناتوانی‌های و مشکلات هوشی

  پیش آگهی اختلال سلوک

مزاج: شامل مشکل در کنترل خلق نوزاد و میانگین هوشی پایینتر، بویژه با توجه به هوش کلامی پایینتر.

محیط: شامل طرد، غفلت و بی ثباتی در نگهداری کودک، مقرات شدید، سوء استفاده جسمی و جنسی، فقدان مراقبت، زندگی در مؤسسات مراقبتی، تغییرات زیاد مراقبان، خانواده پر جمعیت، والدین مجرم، آسیبهای روانشناختی موجود در خانواده مثل سوء مصرف مواد.

اجتماعی: طرد از طرف همسالان، ارتباط با همسالان بزهکار، مواجهه با خشونت همسایگان، این عوامل هرچه شدیدتر باشد خطر ابتلاء به اختلال سلوک را بیشتر می‌کند.

ژنتیک و زیست شناختی: وجود خواهر و برادر مبتلا به اختلال سلوک، داشتن والدین مصرف کننده مواد، اختلال افسردگی و دوقطبی یا اسکیزوفرن، والدینی که در کودکی مبتلا به بیش فعالی همراه با نقص توجه یا اختلال سلوک بوده‌اند.

کاهش میزان ضربان قلب، کاهش خود به خودی ترس از شرایط ترسناک، کاهش هدایت عصبی پوستی، عملکرد متفاوت برخی نواحی مغزی که با تنظیم هیجانی و پردازش عاطفی مربوط هستند. بویژه بخش جلوی تمپورال – لیمبیک که درگیر با قشر شکمی جلویی پیشانی و آمیگدال است.

افرادی که شروع اختلال آنان در کودکی بوده و با محدویت عواطف اجتماعی هم همراه باشد پیش آگهی بدتری دارند.

کسانی که همزمان اختلال بیش فعالی همراه با نفص توجه و اختلال مصرف موادرا نیز دارند در خطر بیشتر می‌باشند.

خصوصیات بالینی و درمان اختلال سلوک

• درمان: درمان چند وجهی کودک خانواده و اجتماع.
• آموزش مهارت‌های تربیتی و فرزندپروری به والدین
• حذف روش‌های تنبیهی والدین نسبت به کودک
• درمان مشکلات روانشناختی احتمالی والدین
• رفتار درمانی و تقویت رفتارهای سالم
• رواندرمانی انفرادی کودک ممکن است مفید باشد.
• افزایش اعتماد به نفس کودک