اختلال بی اختیاری دفع به صورت دفع مکرر در مکانهای نامناسب مانند لباس و کف اتاق که یا به طور عمدی یا غیرعمدی میتواند باشد.
این اتفاق هر ماه به مدت حداقل ۳ ماه روی میدهد.
سن کودکان مبتلا حداقل ۴ سال میباشد اما در کودکانی که تاخیر در رشد طبیعی دارند سن عقلی آن ها باید حداقل ۴ سال باشد.
در ادامه با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.
بیاختیاری مدفوع
این اختلال دو نوع فرعی دارد که شامل همراه با یبوست و بی اختیاری سریز که تراوش میتواند نادر تا مداوم باشد و غالباً در طول روز و به ندرت در هنگام خواب اتفاق میافتد.
بخشی از مدفوع هنگام توالت کردن دفع میشود و بعد از درمان یبوست بی اختیاری برطرف میشود.
در نوع دوم آن که بدون یبوست و بی اختیاری سریز است مدفوع شکل و غلظت طبیعی دارد و آلوده کردن متناوب است که معمولا با اختلال لجبازی و نافرمانی یا اختلال سلوک ارتباط دارد و ممکن است که پیامد ارضای معقدی باشد و این نوع از قبلی کمتر شایع است.
اگر در این اختلال دفع مدفوع عمدی نباشد غالباً با یبوست، فشردگی و نکهداری همراه با سریز بعدی میباشد.
بی اختیاری مدفوع در کودکان
ممکن است دلایل روان شناختی در ایجاد یبوست نقش داشته باشد مثل نگرانی در مورد دفع کردن در مکانی خاص و یا الگوی کلی تر رفتار اضطرابی یا لجبازی، که منجر به اجتناب از دفع میشود.
از جمله عوامل فیزیولوژیکی برای یبوست فشار بی نتیجه یا تحرکات دفع تناقضی و همراه با انقباض به جای انبساط اسفنکتر بیرونی کف لگن هنگام فشار آوردن برای دفع میباشد.
این کودکان اغلب احساس شرمندگی میکنند و معمولاً از رفتن به موقعیتهایی که ممکن است موجب شرمساری آنها شوند اجتناب میکنند.
شدت این اختلال با تاثیر آن بر عزت نفس کودک، میزان بی اعتنایی اجتماعی همسالان و خشم و تنبیه و طرد مراقبان رابطه دارد.
مالیدن مدفوع ممکن است عمدی یا غیرعمدی و یا تلاش برای پنهان کردن یا تمیز کردن مدفوعی باشد که به صورت غیرارادی دفع شده است.
اگر بی اختیاری عمدی باشد ممکن است یکی از ویزگیهای اختلال لجبازی و نافرمانی یا اختلال سلوک باشد.
بسیاری از کودکان مبتلا نشانههای بی اختیاری ادرار هم دارند .
ممکن است برگشت ادرار در مثانه یا میزراه داشته باشند که می تواند زمینه را برای عفونت مزمن مجرای ادرار ایجاد کند، اما نشانههای آن معمولاً با درمان یبوست از بین میرود.
ملاکهای تشخیصی بیاختیاری مدفوع در DSM5
A. دفع مکرر مدفوع به صورت ارادی یا غیرارادی در مکانهای نامناسب.
B. این عمل باید حداقل به مدت سه ماه و ماهیانه حداقل یک بار رخ دهد.
C. سن تقویمی فرد باید حداقل چهار سال باشد.
D. این اختلال از تأثیر فیزیولوژیکی مواد یا داروها یا بیماری جسمانی ناشی نشود..
درمان اختلال بی اختیاری دفع
- رفتار درمانی
- بیوفیدبک
- آموزش
- دارو درمانی
- استفاده از ملینها
- تغذیه مناسب
سبب شناسی بیاختیاری مدفوع
اختلالات دفع از علل متفاوتی ناشی میشود.
در مورد علت بیاختیاری مدفوع، سه نظریه عمده وجود دارد:
نظریههای پزشکی، روانپویشی و رفتاری. از دیدگاه پزشکی، بیاختیاری مدفوع، نتیجهی نارسایی رشدی در کارکرد مکانیسمهای فیزیولوژیکی کنترل روده است.
نظریههای روانپویشی، بیاختیاری مدفوع را نشانهی تعارضهای عمیقتر میدانند.
اغلب توجیههایی که در چارچوب رونپویشی مطرح شدهاند.
براساس توصیف فروید از شخصیت مقعدی پایهگذاری شدهاند که بیانگر مجموعهی متفاوتی مانند لجاجت، خساست و یا انضباطی است.
نظریهی رفتارگرایی، بر نادرست بودن روند آموزش توالت رفتن تأکید میورزد.
بیاختیاری مدفوع تا حد زیادی با عدم موفقیت در به کارگیری دائمی روشهای صحیح آموزش استفاده از توالت پیوند دارد (نلسون و ایزرائیل، ۲۰۰۰).
درمان بیاختیاری مدفوع
در درمانهای طبی، بر استفاده از داروهای ملین، تنقیه و عملهای جراحی تأکید شده است.
افزون بر این، درمانهای رفتاری مبتنی بر تقویت نیز مورد استفاده قرار میگیرند.
اغلب روشهای درمانی از ترکیبی از درمانهای پزشکی و مدیریت رفتار استفاده میکنند (هوتس، ملون و ویلان (۷)، ۱۹۸۸).
پس از اینکه والدین و کودکان به خوبی آموزش دیدند، اولین مرحله استفاده از تنقیه برای تخلیه رودههاست.
در مرحلهی بعد، والدین باید برنامهی زمانی توالت رفتن فرزند خود را مشخص کنند و براساس آن فرد را به توالت هدایت کنند.
چنانچه کودک در دفع مدفوع مشکل داشت، میتوان از شیاف داروهای ملین استفاده کرد، به طوری که در زمان تعیین شده مدفوع دفع شود.
تغذیهی مناسب دفع مدفوع را تسهیل میکند. هنگامی که برنامهی دفع مدفوع منظم شد، والدین باید با دادن پاداش به کودک رفتار کودک (نظم در دفع مدفوع) را تقویت و بتدریج ملینها و شیافها را حذف کنند.
پژوهشها نشان دادهاند، این روش بسیار مؤثر واقع میشود (اوندرسما و واکر (۸)، ۱۹۹۸).
سیر و پیش آگهی اختلال بی اختیاری دفع
حداقل سن برای تشخیص کودکان مبتلا به این اختلال ۴ سالگی می باشد.
دو نوع روند که شامل روند اولیه و روند ثانویه می باشد.
در نوع اولیه آن فرد هیچ وقت خویشتن داری دفع را انجام نداده است و در نوع ثانویه این اختلال بعد از خویشتن داری دفع ایجاد می شود.
این اختلال می تواند تا چند سال دوام داشته باشد و به صورت متناوب تشدید شود.
در صورتیکه در زمینه مسایل مربوط به اختلال اختلال بی اختیاری دفع نیاز به مشاوره روانشناختی دارید میتوانید از خدمات دپارتمان کودک و نوجوان کلینیک اعصاب و روان هیربد بهره ببرید.
منبع:
- راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانشناختی ویرایش ۵, DSM-۵
- خلاصۀ روان پزشکی کاپلان و سادوک بر اساس DSM-5