نویسنده: دکتر سمیه معتضدیان

روانپزشک (دستیار فلوشیپ فوق تخصصی سایکوسوماتیک)

زمانی که ما به یک بیماری مبتلا می‌شویم تعریفی که از آن بیماری در ذهن ما شکل می‌گیرد، در برخورد ما با این بیماری و نحوه‌ی مقابله‌ با بیماری بسیار تعیین کننده خواهد بود. معنای بیماری در افراد مختلف با ویژگی‌های شخصیتی مختلف ممکن است متفاوت باشد.

در ادامه با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.

به طور مثال:

برخی از افراد مقابله با بیماری را مانند یک مبارزه می‌بینند و آن را چالشی می‌بینند که باید با آن مقابله کرده و بر آن غلبه کرد.

برخی افراد بیماری را به عنوان یک دشمن می‌پندارند که می‌بایست با آن مبارزه کنند!
برخی افراد بیماری را یک تنبیه می‌دانند و می‌پندارند که این تنبیه به دلیل گناه یا اشتباهی است که در گذشته انجام داده‌اند!
برخی افراد بیماری را یک ضعف و یک نقص می دانند و فکر می‌کنند که مبتلا بودن به یک بیماری به معنای ضعیف بودنشان است!
و حتی برخی افراد معنای بیماری را یک ارزش تلقی می‌کنند و برداشت آنها از ابتلا به بیماری این است که بیماری یک واقعیت ارزشمند زندگی است!

بر اساس مطالعاتی که انجام شده افرادی که بیماری را یک مبارزه می‌دانند در نحوه‌ی مقابله با بیماری و به کار بردن مکانیسم های دفاعی لازم موفق تر عمل کرده اند. اما افرادی که بیماری را یک تنبیه می‌دانند از روش‌های مقابله‌ای ناکار آمد تر استفاده کرده اند و سخت تر با آن کنار آمده‌اند، از سوی دیگر ویژگی‌های شخصیتی افراد در نحوه‌ی کنار آمدن با بیماری بسیار مؤثر است، به عنوان مثال در افراد وابسته معنای بیماری نگرانی و تهدید است. تهدید طرد شدن از طرف اطرفیان!

بیماری در افراد با ویژگی ها متفاوت

بیماری در افرادی با ویژگی‌های هیستریونیک می‌تواند به معنی از دست دادن عشق و جذابیت باشد.

در افرادی با ویژگی‌های وسواسی، بیماری می‌تواند تهدیدی برای از دست دادن کنترل بر بدن و عواطف باشد و در افرادی با ویژگی‌های شخصیتی خود شیفته معنای بیماری می‌تواند تهدیدی بر کمال گرایی او و آسیب به آن باشد.

در مجموع معنایی که هر فرد از بیماری جسمی‌اش دارد و ویژگی‌های شخصیتی او در نحوه‌ی کنار آمدن و مقابله با بیماری بسیار مؤثرند و برخورد فرد در فرآیند پذیرش درمان، همکاری با تیم درمان و طی مسیر بهبودی تحت تأثیر این ویژگی‌ها می‌تواند متفاوت باشد.

شناسایی ویژگی‌های شخصیتی بیمار، معنایی که او از بیماری جسمی دارد و استفاده از مکانیسم‌های مقابله‌ای ناکارآمدی که بیمار استفاده می‌کند توسط پزشک متخصص سایکوسوماتیک می‌تواند به این منجر شود که به بیمار در طی فرآیند کنار آمدن، پذیرش و همکاری برای درمان کمک کند.