HIV یا ویروس نقص ایمنی انسان، همان ویروسی است که موجب ایجاد بیماری ایدز میشود.
این ویروس در واقع به سلول‌های ایمنی CD4 مثبت حمله کرده و آنان را نابود می‌کند. CD4 نوعی سلول خونی است که در مبارزه با عفونت‌ها وظیفه مهمی را بر عهده دارد و در صورت نبود آن، بدن با مشکلاتی مواجه میشود.
بنابراین فرد مبتلا به ایدز، با انواع و اقسام بیماری‌های عفونی و مشکلاتی دیگر، دست و پنجه نرم می‌کند.
در ادامه با کلینیک مغز و اعصاب هیربد همراه باشید.
نکته قابل توجه این است که وجود ویروس HIV در بدن لزوماً به معنای ابتلا به ایدز نیست.
هنگامی که سیستم ایمنی بدن به شدت ضعیف شود، بدین معنی است که HIV به بدن صدمه زده و تعداد سلول‌های CD4 مثبت به کم‌ترین حد رسیده است.
(حدوداً کمتر از ۲۰۰ سلول در هر میلی‌متر مربع خون) در این صورت می‌توان گفت که فرد دچار بیماری ایدز شده است.
افراد مبتلا به این بیماری، ریسک بیشتری برای اختلالات روانشناختی دارند
اگر شما دچار ایدز هستید، باید بدانید که احتمال ابتلای شما به اختلالات و بیماری‌های روانشناختی بسیار بیشتر از افراد دیگر است.
مثلاً می‌توان گفت که احتمال ابتلای افراد ایدزی به افسردگی، دو برابر افرادی از است که ایدز ندارند. البته برخی از انواع استرس برای این افراد، ممکن است منبع مشکلات روانشناختی شود. از جمله:
- مشکل در زمانی که نتوانید خدمات مورد نیاز را دریافت کنید
- تجربه‌ی از دست دادن حمایت اجتماعی، که موجب انزوا و گوشه‌گیری میشود
- نگرانی برای از دست دادن شغل یا عدم توانایی در ادامه دادن آن به نحوی که در گذشته انجام می‌دادید
- اینکه مجبور شوید به دیگران درباره بیماری خود اطلاع دهید
- مدیریت استفاده از داروهای HIV
- تغییر ظاهر و شرایط جسمانی به دلیل پیشرفت بیماری
- دست و پنجه نرم کردن با از دست دادن اطرافیان و حتی مرگ
- مواجه شدن با تبعیض درباره افراد ایدزی
علاوه بر این موارد، خود ویروس HIV هم می‌تواند در ابتلا به مشکلات روانشناختی موثر باشد چراکه وارد مغز شده و باعث میشود که برخی از عفونت‌ها به سیستم عصبی بدن، آسیب برساند.
به نظر می‌رسد که برخی بیماری‌های روانشناختی مانند جنون، رابطه مستقیمی با ویروس HIV دارند. در صورتی که بدانید HIV چگونه بر سلامت ذهن‌تان تاثیر دارد و چه منابعی برای جلوگیری از ابتلا یا درمان آن در اختیارتان است، می‌توانید این موضوع را بهتر کنترل کنید.
اختلالات روانشناختی مرتبط با HIV
به این دسته از بیماری‌ها HIV-Associated Neurocognitive Disorders (اختلالات روانشناختی مرتبط با اچ‌آی‌وی) یا به اختصار HAND گفته میشود. در حال حاضر هیچ درمانی برای HAND پیدا نشده است. اما ۳ نوع شناخته شده‌ی آن را می‌دانیم:
Asymptomatic Neurocognitive Impairment – در این نوع بیماری، بدن در بخش عملکردهای شناختی دچار آسیب میشود اما عملکردهای روزانه‌ی فرد، مختل نمی‌شوند.
Mild Neurocognitive Disorder – فرد در بخش عملکردهای شناختی دچار آسیب میشود و علاوه بر آن، عملکردهای روزانه دچار اختلالات خفیفی می‌شوند.
HIV-associated Dementia – فرد در عملکردهای شناختی مشکل دارد به ویژه در یادگیری اطلاعات جدید، پردازش اطلاعات، تمرکز و توجه کردن. این بیماری بسیار شدید است و مشکلاتی را در فعالیت‌های روزانه یا کاری و اجتماعی ایجاد می‌کند.
بااینکه بخش اعظمی از افراد مبتلا به ایدز با نوع خفیفی از بیماری HAND سر و کار دارند، پیشرفت‌هایی را در روند درمان این بیماری شاهد بوده‌ایم.
از زمان شیوع این بیماری، روند آن نزولی بوده و انواع شدید مانند HIV-associated Dementia بسیار کم‌یاب هستند. لازم به ذکر است که اکثر افراد دچار مشکلاتی در حافظه و مسائل شناختی شده‌اند.
متخصصان کلینیکی که از تجربه کافی برخوردارند، قادر هستند که HAND را پس از بررسی نشانه‌ها، تشخیص دهند. ممکن است در مواقعی تست‌های روانشناختی و اسکن MRI برای تشخیص بیماری نیاز باشد.
روش‌های کنترل و درمان ایدز
تحقیقات نشان می‌دهند که برای دستیابی به بهترین نتایج درمانی، باید درمان را به محض تشخیص عفونت آغاز کرد. برای درمان ایدز از ترکیبی از داروها با عنوان ART استفاده می‌کنند البته در هنگام استفاده از این داروها، باید تحت نظارت متخصص باشید.
شروع این درمان می‌تواند سلامت روانشناختی شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد زیرا می‌دانید که در حال تلاش برای بهبود وضعیت هستید و مقداری از اضطراب‌تان کاهش خواهد یافت و علاوه بر آن، به نوعی حس امنیت دست خواهید یافت.
البته زندگی با یک بیماری سخت مانند ایدز می‌تواند چالش‌برانگیز باشد و این افراد معمولاً به بیماری افسردگی دچار می‌شوند. همچنین لازم به ذکر است که برخی از این داروها ممکن است استرس، افسردگی و بی‌خوابی را بدتر کنند و تأثیراتی منفی روی سلامت ذهن و روان داشته باشند.
پس باید قبل از شروع درمان، به وضعیت روانشناختی و ذهنی خودتان آگاهی داشته باشید و با متخصصان در این زمینه مشورت کنید.
همچنین باید درباره مصرف موادی خاص یا الکل مشورت کنید تا ببنید که چه نقشی در پروسه درمان بیماری ایدز شما دارند و در کل باید چه کاری برای گرفتن بهترین نتیجه، انجام دهید. همچنین توصیه میشود اگر داروی دیگری مصرف می‌کنید، این موضوع را به پزشک بگویید تا در آینده مشکلی ایجاد نشود.
منبع: nimh.nih.gov
