اخلاق یک نگرانی مهم در زمینه روانشناسی است، به ویژه در حوزه ی درمان و پژوهش. کار با بیماران و انجام تحقیقات روانشناختی میتواند طیف گستردهای از مسائل اخلاقی و روانشناختی را که باید به آنها توجه شود، مطرح کند. کدهای اخلاقی APA برای متخصصانی که در زمینه روانشناسی کار میکنند، راهنماییهایی را فراهم میکند تا در مواجهه با نوعی معضل اخلاقی یا روانشناختی، بدانند که چه کاری را انجام دهند. برخی از این اصول یا ارزشهایی هستند که روانشناسان باید اشتیاق دارند تا از آنها حمایت کنند. در موارد دیگر، APA استانداردهایی را توصیف میکند که انتظارات قابل اجرا را دارند.
برای آشنایی بیشتر با کدهای اخلاقی APA در ادامه مطلب با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.
کدهای اخلاقی APA
انجمن روانشناسی آمریکا (APA) اصول اخلاقی روانشناسان و قانون رفتار را منتشر میکند که به تشریح اصول آرمانی و همچنین معیارهای قابل اجرا میپردازد که روانشناسان هنگام تصمیم گیری باید از آنها استفاده کنند. APA برای اولین بار کد اخلاق خود را در سال 1953 منتشر کرد و از آن زمان تاکنون در حال پیشرفت است. نسخه فعلی کد اخلاق، که باعث تمایز بین اصول و معیارها میشود، در سال 2002 تهیه و بعداً در سال 2010 و 2016 اصلاح شد.
کدهای اخلاقی APA از اصول مهم و معیارهای اخلاقی تشکیل شده است. این اصول به عنوان راهنما برای الهام بخشی به روانشناسان در کار خود، چه در بهداشت روان، چه در تحقیقات و چه در تجارت، کمک میکنند. از طرف دیگر، این معیارها انتظاراتی از رفتارهایی هستند که میتوانند در صورت نقض منجر به نتایج حرفه ای و قانونی شوند.
همانطور که نیکلاسهابز (Nicholas Hobbs)، که به عنوان رئیس APA خدمت کرده و رئیس یکی از کمیتههایی که استانداردها را طراحی کرده است توضیح داده، هدف این کدها این نیست که افراد بی پروا را از مشکل دور نگه دارید. این به عنوان کمک کننده برای کمک به روانشناسان اخلاق در تصمیم گیری در دنیای واقعی در تمرین روزانه خود است.
کد اخلاق فقط مربوط به فعالیتهای مربوط به کار و فعالیتهای حرفه ای از جمله تحقیق، تدریس، مشاوره، روان درمانی و مشاوره است. رفتار خصوصی توسط کمیته اخلاقی APA قابل بررسی نیست.
پنج اصل اخلاقی
در واقع بین این اصول، همه مسائل اخلاقی کاملاً واضح و روشن نیستند، اما APA تلاش دارد تا روانشناسان اصول راهنمایی را برای کمک به آنها در انتخاب صحیح اخلاقی در حرفه خود ارائه دهد.
اصل A: مزایا و غیرمسئول بودن
اولین اصل کدهای اخلاقی APA بیان میکند که روانشناسان باید در جهت حمایت از حقوق و رفاه کسانی که با آنها حرفه ای کار میکنند تلاش کنند. این شامل مراجعانی است که آنها در کار بالینی میبینند، حیواناتی که در تحقیق و آزمایش شرکت میکنند و همچنین هر کس دیگری که با آنها در تعامل حرفه ای درگیر باشد.
این اصل روانشناسان را ترغیب به تلاش برای از بین بردن تعصبات، وابستگیها و پیش داوریهایی میکند که ممکن است روی کار آنها تأثیر بگذارد. همچنین شامل اقدام مستقل در تحقیقات است و اجازه نمیدهد وابستگی یا حمایت مالی بر نتایج تأثیر بگذارد.
اصل B: وفاداری و مسئولیت پذیری
APA همچنین بیان میکند كه روانشناسان وظیفه اخلاقی دارند تا اطمینان حاصل كنند كه سایر افراد در حرفه خود نیز از معیارهای اخلاقی بالایی پیروی میكنند. این اصل نشان میدهد كه روانشناسان باید در فعالیتهایی مشاركت كنند كه موجب تقویت پیروی اخلاقی و رفتار همكاران میشود. خدمت به عنوان مربی، شرکت در نقد و بررسی همکاران و اشاره به نگرانیهای اخلاقی یا رفتارهای نادرست نمونههایی از چگونگی عملی شدن این اصل است.
با این اصل همچنین روانشناسان تشویق میشوند که مقداری از وقت خود را برای پیشرفت جامعه اهدا کنند.
اصل C: صداقت
روانشناسان در پژوهش و عمل، هرگز نباید سعی در فریب و ناسازگاری داشته باشند. در تحقیقات، فریب میتواند شامل ساختن یا دستکاری نتایج به نوعی برای رسیدن به نتایج مطلوب باشد.
روانشناسان همچنین باید در عمل به شفافیت و صداقت تلاش کنند.
هنگامیکه فریب در تحقیق استفاده میشود (که ممکن است مستلزم استفاده از کنفدراسیونها به عنوان شرکت کننده باشد یا ماهیت واقعی تحقیق را آشکار نکند)، روانشناسان باید برای کاهش اثرات تلاش کنند. این نوع فریب تحقیق باید توجیه شود و سودهای احتمالی باید از معایب احتمالی مهمتر باشد.
استفاده از فریب باید حداقل باشد، منجر به پریشانی نشود و در اولین فرصت ممکن افشا شود.
اصل D: عدالت
به معنای وسیع تر، عدالت مربوط به یک مسئولیت منصفانه و بی طرف است. این اصل بیان میکند که مردم حق دارند به پیشرفتهایی که در زمینه روانشناسی صورت گرفته است، دسترسی داشته و از آن بهره مند شوند. برای روانشناسان مهم است که با مردم به طور یکسان رفتار کنند.
روانشناسان همچنین باید همیشه در حوزه تخصص خود تمرین و کار کنند و همچنین از سطح شایستگی و محدودیتهای خودشان آگاه باشند.
اصل :E احترام به حقوق و شأن مردم
روانشناسان باید به حق عزت، حریم خصوصی و محرمانه بودن اطلاعات افرادی که با آنها حرفه ای کار میکنند احترام بگذارند. آنها همچنین باید تلاش کنند تا تعصبات خود را به حداقل برسانند و همچنین از موضوعات مربوط به تنوع و نگرانیهای جمعیتهای خاص آگاهی داشته باشند. به عنوان مثال، ممکن است افراد نگرانیهای خاصی داشته باشند که مربوط به سن، وضعیت اقتصادی اقتصادی، نژاد، جنسیت، مذهب، قومیت یا ناتوانی آنها است.
استانداردهای اخلاقی
10 استاندارد موجود در كدهای اخلاقي APA قوانين رفتاري قابل اجرا براي روانشناساني است كه در عمل باليني و آكادمي كار مي كنند. این استانداردها به منظور کمک به هدایت رفتار روانشناسان در طیف وسیعی از حوزهها و موقعیتها، گسترده هستند. آنها در زمینههایی مانند آموزش، درمان، تبلیغات، حفظ حریم خصوصی، تحقیق و انتشار کاربرد دارند.
حل مسائل اخلاقی
این استاندارد از کدهای اخلاقی APA اطلاعاتی را در مورد آنچه روانشناسان باید برای حل و فصل موقعیتهای اخلاقی که ممکن است در کارشان با آن روبرو شوند، ارائه میدهد. این راهکارها شامل مشاوره در مورد کارهایی است که محققان هنگام بد جلوه داده شدن کارشان باید انجام دهند و همچنین چه زمانی باید تخلفات اخلاقی را گزارش دهند.
صلاحیت
مهم است که روانشناسان در حوزه تخصص خود تمرین و کار کنند. روانشناسان هنگام معالجه با مراجع یا کار با عموم، باید آنچه را که برای انجام کار آموخته اند و همچنین آنچه که برای انجام آنها آموزش دیده اند، روشن سازند. این استاندارد تصریح میکند که در شرایط اضطراری، حرفه ایها ممکن است خدماتی را ارائه دهند حتی اگر خارج از محدوده عملکردشان باشد تا از دسترسی به خدمات اطمینان حاصل کنند.
روابط انسانی
روانشناسان غالباً با تیمی از دیگر متخصصان سلامت روان همکاری میکنند. این استاندارد از کد اخلاق برای راهنمایی روانشناسان در تعامل آنها با سایر متخصصان در این حوزه طراحی شده است. این استاندارد شامل دستورالعملهای مربوط به مقابله با آزار و اذیت جنسی، تبعیض، جلوگیری از آسیب در حین درمان و جلوگیری از روابط استثماری (مانند داشتن رابطه جنسی با یک دانش آموز یا زیرمجموعه خود) است.
حریم خصوصی و محرمانگی
این استاندارد وظیفه روانشناسان را در رابطه با حفظ محرمانه بودن بیماران بیان میکند. روانشناسان موظفند اقدامات احتیاط آمیز را برای حفظ اطلاعات مراجع انجام دهند. با این حال، APA همچنین خاطرنشان میکند که محدودیتهایی برای محرمانه بودن وجود دارد. به عنوان مثال، روانشناسان برای مشورت با سایر متخصصان سلامت روان، باید اطلاعاتی را در مورد بیماران خود افشا کنند.
در حالی که مواردی وجود دارد که اطلاعات در آنها تفکیک میشود، روانشناسان باید تلاش کنند که این کنجکاوی در مورد اطلاعات را در مورد حفظ حریم خصوصی و محرمانه به حداقل برسانند.
تبلیغات و سایر بیانیههای عمومی
روانشناسانی که خدمات خود را تبلیغ میکنند باید اطمینان حاصل کنند که آنها آموزش، تجربه و تخصص خود را به صورت دقیق نشان میدهند. آنها همچنین باید از اظهارات بازاریابی فریبنده یا نادرست خودداری کنند. این امر همچنین در مورد نحوه تصویربرداری روانشناسان توسط رسانهها هنگام ارائه تخصص یا نظر خود در مقالهها، وبلاگها، کتابها یا برنامههای تلویزیونی صادق است. روانشناسان هنگام حضور در کنفرانسها یا برگزاری ورکشاپها باید اطمینان حاصل کنند که بروشورها و سایر مواد بازاریابی برای این رویداد به طور دقیق آنچه را که این رویداد پوشش خواهد داد، به تصویر میکشند.
ثبت مدارک و هزینهها
نگهداری از سوابق دقیق بخش مهمیاز کار روانشناس است، فرقی نمیکند که فرد در کار تحقیق باشد و یا کار با بیماران. سوابق بیمار شامل یادداشتهای موردی و سایر ارزیابیهای تشخیصی است که در دوره درمانی استفاده میشود. از نظر تحقیق، ثبت سوابق شامل جزئیات نحوه انجام مطالعات و روشهای استفاده شده است. این کار به محققان دیگر این امکان را میدهد تا تحقیق را ارزیابی کنند و اطمینان حاصل کنند که میتوان مطالعه را همانند سازی کرد.
آموزش و پرورش
این استاندارد در زمانی که روانشناسان در حال تدریس یا آموزش دانشجویان هستند، بر انتظارات مربوط به رفتار متمرکز است. هنگام ایجاد دورهها و برنامههایی برای آموزش سایر روانشناسان و متخصصان سلامت روان، باید از تحقیقات مبتنی بر شواهد فعلی و دقیق استفاده شود.
این استاندارد همچنین بیان میکند که اعضای هیات علمیمجاز به ارائه خدمات روان درمانی به دانشجویان خود نیستند.
تحقیق و انتشار
این استاندارد در هنگام انجام تحقیقات و انتشار نتایج، به ملاحظات اخلاقی متمرکز است. به عنوان مثال، APA اظهار میدارد كه روانشناسان باید از مؤسسه ای كه تحقیق را انجام میدهد، مجوز دریافت كنند، اطلاعات مربوط به هدف مطالعه را به شركت كنندگان ارائه كنند و شركت كنندگان را در مورد خطرات احتمالی شركت در تحقیق مطلع كنند.
ارزیابی
روانشناسان قبل از انجام ارزیابیها باید رضایت آگاهانه کسب کنند. ارزیابیها باید برای پشتیبانی از نظر حرفه ای روانشناس انجام شود، اما باید محدودیتهای این ابزارها را نیز درک کرد. آنها همچنین باید برای اطمینان از حریم شخصی کسانی که ارزیابیهایی را انجام داده اند، قدم بردارند.
درمان
این استاندارد انتظارات حرفه ای را در چارچوب ارائه درمان بیان میکند. مناطقی که مورد توجه قرار میگیرند شامل اهمیت کسب رضایت آگاهانه و توضیح روند درمان به مراجعان میباشد. محرمانه بودن، همچنین برخی از محدودیتهای محرمانه بودن، مانند مواردی که مراجع برای خود یا دیگران خطر فوری ایجاد میکند، مورد توجه قرار میگیرد.
به حداقل رساندن آسیب، جلوگیری از روابط جنسی با مراجع و ادامه مراقبت و درمان از دیگر مواردی است که توسط این استاندارد مورد توجه قرار میگیرد.
به عنوان مثال، اگر یک روانشناس بنا به دلایلی مجبور به توقف ارائه خدمات به مراجع شود، از روانشناسان انتظار میرود مراجع را برای تغییر آماده کرده و به یافتن خدمات جایگزین کمک کنند.
نقض قوانین اخلاقی
اگر یک روانشناس در کدهای اخلاقی APA استانداردی را نقض کند، چه اتفاقی میافتد ؟ پس از دریافت گزارشی از رفتار غیر اخلاقی، APA ممکن است روانشناس را مورد انتقاد یا توبیخ قرار دهد، یا فرد ممکن است عضویت APA خود را باطل کند.
همچنین ممکن است شکایات به دیگران اعم از هیئتهای صدور مجوز حرفه ای کشوری ارجاع شود. انجمنهای روانشناختی دولتی، گروههای حرفه ای، هیئتهای صدور مجوز و سازمانهای دولتی نیز ممکن است تصمیم به اعمال مجازات علیه روانشناس کنند. آژانسهای بیمه خدمات درمانی و پرداخت کنندگان ادعاهای بیمه درمانی و همچنین ممکن است نسبت به متخصصان در مورد تخلفات اخلاقی مربوط به معالجه، صدور صورتحساب یا کلاهبرداری اقدام کنند.
همچنین افراد متضرر از تخلفات اخلاقی ممکن است در دادگاههای مدنی به دنبال خسارت پولی باشند.
فعالیت غیرقانونی ممکن است در دادگاههای کیفری تحت پیگرد قانونی قرار گیرد. اگر این موضوع منجر به محکومیت مجرمانه شود، APA ممکن است اقدامات دیگری از جمله تعلیق یا اخراج از انجمنهای روانشناختی کشوری و تعلیق یا از بین رفتن مجوز روانشناس را به عمل آورد.
ملاحظات اخلاقی در روانشناسی
از آنجا که روانشناسان غالباً با موقعیتهای بسیار حساس یا ناپایدار سر و کار دارند، نگرانیهای اخلاقی میتوانند نقش بزرگی در زندگی حرفه ای داشته باشند.
مسائل کلیدی اخلاقی
رفاه مراجع: روانشناسان به دلیل نقشی که در خدمت به مردم دارند، غالباً با افرادی که به دلیل سن، ناتوانی، توانایی فکری و سایر نگرانیها آسیب پذیر هستند همکاری میکنند. روانشناسان هنگام کار با این افراد باید همواره در جهت حفظ رفاه مراجع خود تلاش کنند.
رضایت آگاهانه: روانشناسان وظیفه ارائه طیف گسترده ای از خدمات را در نقش خود به عنوان درمانگرها، محققان، مربیان و مشاوران دارند. وقتی مردم به عنوان مصرف کننده خدمات روانشناختی عمل میکنند، حق دارند بدانند که چه انتظاری باید داشته باشند. در درمان، رضایت آگاهانه شامل توضیح خدمات ارائه شده، خطرات احتمالی و حق بیمار برای ترک درمان است. هنگام انجام تحقیق، رضایت آگاهانه شامل اطلاع رسانی به شرکت کنندگان در مورد خطرات احتمالی شرکت در تحقیق است.
محرمانه بودن: درمان مستلزم فراهم کردن محلی امن برای مراجع است تا بدون ترس از به اشتراک گذاشتن این اطلاعات با دیگران یا علنی شدن، در مورد موضوعات بسیار شخصی صحبت کند. با این وجود، گاهی ممکن است یک روانشناس نیاز به جزئیاتی از جمله هنگام مشورت با سایر متخصصان یا هنگام انتشار تحقیقات داشته باشد. رهنمودهای اخلاقی مشخص میکند که چگونه و کِی برخی از اطلاعات میتوانند به اشتراک گذاشته شود و همچنین برخی از اقداماتی که روانشناسان برای محافظت از حریم خصوصی مراجع باید انجام دهند.
صلاحیت: آموزش، پرورش و تجربه روانشناسان نیز یک نگرانی مهم اخلاقی است. روانشناسان باید مهارت و دانش لازم را داشته باشند تا خدمات مورد نیاز مراجع را به درستی ارائه دهند. به عنوان مثال، اگر یک روانشناس در دوره معالجه نیاز به ارزیابی ویژه ای داشته باشد، باید درک خود را از تجویز و تفسیر آن تست خاص داشته و به مراجع ارائه دهد.
سخن آخر
اگرچه قوانین اخلاقی برای کمک به روانشناسان وجود دارد، این بدان معنا نیست که امروزه روانشناسی عاری از مشاجرات اخلاقی است. بحثهای جاری پیرامون مشارکت روانشناسان در شکنجه، استفاده از حیوانات در تحقیقات روانشناسی و استفاده از روش تبدیل درمانی همچنان دغدغههای اخلاقی مهم هستند.
منبع: verywellmind