اختلال عورت نمایی به صورت تمایل به نشان دادن اندام جنسی خود به افراد ناآگاه که موجب صدمه زدن به دیگران می شود، بروز می کند.
اغلب بیماران، عورت نمایی را به همراه ناراحتی یا اختلال در عملکرد خود گزارش می کنند.
این علائم باید حداقل به مدت ۶ ماه ادامه داشته باشد.
تقریبا در ۱۰۰% موارد اگزیبیشنیسم (عورت نمایی) ، مردی اندام تناسلی خود را به جنس مخالف نشان می دهد.
البته در زنان به صورت نشان دادن مستقیم اندام تناسلی نیست و بیشتر به صورت نشان دادن ناگهانی سایرقسمت های تحریک کننده بدن است .
در واقع انواع افراطی عریان پوشی هم از نشانه های خفیف این اختلال است.
پیک سنی اوایل دهه ۲۰ و نیمی از این افراد متاهل هستند.
تحریک جنسی با پیش بینی شروع شده و ارگاسم یا خودارضایی در ضمن عمل یا پی از آن انجام میگیرد ولی قصد تماس جنسی وجود ندارد. بلکه هدف ایجاد ترس ، تعجب و نفرت در طرف مقابل برای ایجاد هیجان و تحریک در فرد میباشد.
ملاک های تشخیصی انحراف جنسی اگزیبیشنیسم در DSM5
۱- در طول یک دوره حداقل ۶ ماهه تخیلات برانگیزنده قوی و عودکننده جنسی، امیال شدید جنسی یا رفتارهای نمایش اندام تناسلی به یک بیگانه غیرمنتظر روی میدهد.
۲- شخص براساس این تمایلات جنسی دست به عمل بزند یا این تمایلات یا خیال پردازی های جنسی سبب ناراحتی شدید یا بروز اشکالات بین فردی شوند.
سازمان بهداشت جهانی ملاک های زیر را برای این اختلال دارد:
۱- فرد تمایلی مداوم یا راجعه دارد که دستگاه تناسلی اش را به طور غیرمنتظره به افراد غریبه ( معمولا جنس مخالف) نشان دهد که این عمل تقریبا همیشه با انگیختگی جنسی و خودارضایی همراه است
۲- هیچگونه قصد یا دعوتی برای رابطه جنسی با شاهد یا شاهدین در کار نیست
۳- ملاک های کلی اختلال رجحان جنسی باید موجود باشند:
– فرد به طور مکرر دچار امیال یا تخیلات جنسی عمیق مربوط به فعالیت ها با اشیا غیر عادی میشود
– فرد بر اساس این امیال غیرعادی عمل میکند یا بر اثر آنها به میزان زیادی دچار ناراحتی می شود
– رجحان غیرعادی فرد حداقل ۶ ماه دوام یافته است
سبب شناسی انحراف جنسی اگزیبیشنیسم
علت دقیقی برای این اختلال هنوز مشخص نشده است.
این اختلال چند علت احتمالی دارد که می تواند در هر فردی متفاوت باشد. یکی از دلایل احتمالی آن سوء استفاده عاطفی در دوران کودکی می باشد.
سبک تربیتی و نوع محیط خانواده ای که فرد در آن رشد می کند می تواند یکی دیگر از علت های آن باشد که زمینه را برای توسعه این اختلال مهیا می کند.
در بیماران دچار اختلالات نابهنجاری جنسی احتمال بالا بودن سطح تستوسترون وجود دارد.
درمان اختلال عورت نمایی
- کنترل خارجی
- کاهش سایق های جنسی
- درمان اختلالات همزمان
- درمان شناختی-رفتاری
- روان درمانی پویشی
سیر و پیش آگهی اختلال عورت نمایی
مردان بزرگسال در نوجوانی از این تمایل خود برای اولین بار آگاه می شوند. برای تشخیص این اختلال حداقل سن لازم وجود ندارد ولی تشخیص تفاوت آن با کنجکاوی جنسی متناسب با سن دشوار می باشد.
تکانه های این اختلال در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می شود.
تداوم این اختلال به ناراحتی ذهنی، بیماری روان پزشکی، فزون خواهی جنسی و تکانشگری جنسی مرتبط می باشد، به طور کلی روند این اختلال با افزایش سن تغییر می کند.
محیط هایی که افراد عورت نما در آنها خود را به نمایش می گذارند فرق می کنند.
آنها معمولا جلوی مدارس دخترانه یا کلیسا ها، در بین جمعیت، و در پارک ها عورت نمایی می کنند، امکان دارد فرد عورت نما در این محیط ها وانمود کند که مشغول ادرارکردن است.
گاهی آنها در یک فروشگاه بزرگ فقط بارانی بر تن می کنند، سوتی را بر میدارند، ودرآن می دمند، وزمانی که خریداران زن به جهت سوت زننده نگاه می کنند، بارانی خودرا باز می کنند؛ یا کنار یک زن در سینمای تاریک می نشینند و خودارضایی می کنند.
افرادیکه این انحراف نمایشگری در آنها به صورت خفیف وجود دارد افرادی هستند که با پوشیدن لباسهای عجیب وغریب یا انتخاب رنگهای تند و زننده، وهمچنین با بیرون گذاشتن قسمتی از بدن خود از قبیل؛ سینه و غیره خود را در معرض تماشا و نظاره دیگران قرار می دهند و در ضمن اینکه با این عمل موجبات تحریک جنسی خود را فراهم می کنند، و دیگران را نیز تحریک می کنند.
منبع:
- راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانشناختی ویرایش ۵, DSM-۵
- خلاصۀ روان پزشکی کاپلان و سادوک بر اساس DSM-5
