ماه رمضان یکی از مهم ترین ماه ها در تقویم مسلمانان به شمار می آید؛ این ماه نهمین ماه قمری در سال است و بر هر فرد مسلمان واجب است تا در این ماه روزه بگیرد. بنابر اعتقادات مسلمانان و آموزه های دینی ما، این ماه، ماه مهمانی خداوند است. اما نکته مهم در این ماه توجه وضع سلامتی به ویژه در افراد بیمار است. در ادامه به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.
با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.
ساعات روزه داری در فصل های مختلف سال متفاوت است، واضح است که مسلمانان در فصل زمستان کمترین ساعات و در فصل تابستان بیشترین ساعات را به روزداری مشغول خواهند بود. از همین رو خوردن و انتخاب غذای مناسب برای وعده سحری قطعا در این دو ماه بسیار متفاوت خواهد بود.
البته اسلام روزه گرفتن را بر همه افراد واجب ندانسته که از جمله این افراد می توان به بیمارانی که روزه گرفتن برای آنان مضر است و یا زنانی که در دوران قاعدگی قرار دارند اشاره نمود. همچنین اسلام وظیفه روزه گرفتن را از دوش مادرانی که حامله هستند و یا افراد مسافری که نیت سفر آنها کمتر از 10 روز است را نیز برداشته است.
روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان و تداخل آن با بیماری
بطور کلی می توان گفت دین اسلام پاسخ مناسب برای هر نوع مشکلی را داده است؛ به عنوان مثال در بسیاری از منابع آمده است که اگر روزه گرفتن سلامت شما را به خطر می اندازد گرفتن روزه بر شما واجب نیست، حال تفاوتی ندارد که بیماری شما جسمی است و یا روانشناختی، در صورت بروز مشکل، گرفتن روزه بر شما واجب نیست.
البته توصیه ما به شما برای اینکه هم دین خود را حفظ کنید و هم اینکه سلامت خود را به خطر نیندازید، مشاوره با یک متخصص دینی و همچنین یک پزشک حاذق است، این امر به شما کمک می کند تا بهترین انتخاب را داشته باشید.
از جمله مهم ترین نکاتی که پزشکان می بایست نسبت به آن اشراف داشته باشند بررسی تاثیر ماه رمضان و روزه داری بر روند درمانی فرد بیمار به خصوص بیمارانی با مشکلاتی همچون اختلالات روانشناختی است. قطعا نظر پزشک از اهمیت بالایی برای بیمار برخوردار خواهد بود به همین دلیل لازم است تا پزشکان نیز مطالعات خود را در این زمینه افزایش دهند.
در رابطه با روزه گرفتن در ماه رمضان و تاثیرات آن بر بیماری افراد تحقیقات گسترده ای در کشور های مسلمان صورت گرفته که از جمله آنها می توان به مراکش و پاکستان اشاره کرد.
تحقیقات و پژوهش ها
بر اساس نتایج بدست آمده در رابطه با مبتلایان به اختلالات دو قطبی در مراکش، نتایج بدست آمده حاکی از وجود تفاوت نتایج در مناطق جغرافیایی مختلف بود، بر همین اساس مطالعات صورت گرفته بر روی افراد مبتلا به اختلالات دوقطبی در مراکش، مشخص شد که روزه داری تاثیری بر عود و یا کنترل روند بیماری فرد نداشته و عملا بی تاثیر است، اما مطالعات انجام شده در پاکستان نتایجی عکس این موضوع را گواه بود.
بر همین اساس مشخص شد که روزه داری باعث عود اختلال در این افراد خواهد شد، همچنین در بررسی بر روی افراد مبتلا به شیدایی نیز همین نتایج حاصل گردید. اما در زمینه افسردگی مطالعاتی در دو کشور صورت گرفت که هر دو نشان از بی تاثیری روزه داری بر روند درمانی این اختلالات بودند.
مواردی که پزشکان در ماه رمضان می بایست مد نظر داشته باشند
ملاحظات عمومی
در صورتی که بیمار دچار اختلالات خواب می باشد و روزه داری موجب تشدید اختلالات می شود لازم است تا از روزه داری خودداری شود به ویژه در افراد مبتلا به اختلالات دوقطبی و به ویژه کسانی که به ریتم شبانه روزی حساس هستند. لازم است تا این افراد در این مدت به خوبی روند درمانی خود را مراقبت کنند.
اختلالاتی که مربوط به خوردن هستند نیز از جمله مواردی به شمار می آیند که پزشک می تواند فرد را از روزه داری معاف کند.
روزه داری به خوبی می تواند موجب بروز حالات احساسی مثبت در بیمار شود که عامل آن بُعد معنوی انسان است، از همین رو پزشک می تواند از این محرک به خوبی بهره ببرد.
در صورتی که قرار است یک دارو را دوبار در روز مصرف کنید لازم است تا زمان مصرف را به طور منظم با ساعت روزه داری خود تنظیم کرده تا مجبور نباشید برای مصرف آن روزه خود را بشکنید.
نکات تکمیلی روزه داری در ماه رمضان
طی مطالعات انجام شده مشخص شد که حدود 60% بیماران در ماه رمضان به صورت خودسرانه رژیم دارویی خود را تغییر داده اند و جالب اینجاست که که این تغییر رژیم نتوانسته روند درمانی این افراد را مختل کند!
شاید بتوان گفت که فرد با انجام یک برنامه ریزی دقیق و منظم قادر خواهد بود تا هم روند درمانی خود را به خوبی طی کرده و هم اینکه بتواند وظایف خود را به عنوان یک فرد مسلمان به انجام برساند.
البته در زمینه دریافت دارو برخی دانشمندان دینی برای رفع شبهات و همچنین عدم آسیب رسیدن به روند درمانی فرد، استفاده از دارو های تزریقی را پیشنهاد کرده اند.
سایر سوالاتی که می بایست از پزشک خود بپرسید
- اگر دارویی را می بایست در زمان صبحانه صرف نمود در طول ماه رمضان این دارو می بایست چه زمانی صرف شود؟
- آیا بیدار شدن برای خوردن سحری باعث مختل شدن خواب در افرادی که دچار مشکلاتی این چنینی هستند می شود؟
- آگر جذب یک دارو تحت تاثیر جذب غذا قرار دارد چگونه می توان آنرا در ماه رمضان مصرف نمود؟
- آیا روزه داری برای افرادی که دچار اختلالاتی هستند که در درمان آنها نیاز به داروی مسکن و آرامبخش است لازم است؟
- آیا کم آبی بدن در طول روزه داری باعث بروز مشکل در برخی بیماری ها خواهد شد؟
