اختلال یادگارپرستی

فروید معتقد بود یادگار در افراد با ترس از اختگی بعنوان نماد احلیل عمل می‌کند.

نظریه پردازان یادگیری معتقدند یادگار با تحریک جنسی در سنین پایین ارتباط دارد.

ملاک‌های تشخیصی یادگارپرستی در DSM-5

A– در طول یک دوره حداقل ۶ ماهه امیال جنسی، تخیلات برانگیزنده شدید جنسی یا رفتارهای مرتبط به کاربرد اشیا بی جان (مثل لباس زیر) یا یک یا چند عضو از بدن دیده می‌شود.

B– تخیلات، امیال جنسی و رفتارها سبب ناراحتی چشمگیر بالینی و یا اختلال در عملکرد اجتماعی، شغلی یا سایر حوزه های مهم کارکردی شخص می‌شوند.

C– اشیا یادگار تکه‌هایی از لباس زنانه که در مبدل پوشی بکار میرود( مثل یادگار خواهی همراه مبدل پوشی) یا وسیله تحریک لمسی (مانند ویبراتور) نیست.

سازمان بهداشت جهانی ملاک‌های تشخیصی ذیل را دارد:

۱- یادگار (شی غیرزنده) مهمترین منبع تحریک جنسی محسوب می‌شود یا برای ارضا جنسی ضروری است.

۲-ملاک‌های کلی اختلال رجحان جنسی باید موجود باشند:

– فرد به طور مکرر دچار امیال یا تخیلات جنسی عمیق مربوط به فعالیت‌ها با اشیا غیر عادی می‌شود.

– فرد بر اساس این امیال غیرعادی عمل می‌کند یا بر اثر آنها به میزان زیادی دچار ناراحتی می‌شود.

– رجحان غیرعادی فرد حداقل ۶ ماه دوام یافته است.

گاهی یادگارخواهی به سادگی می ‌تواند بخشی از رفتار جنسی طبیعی باشد.

همان­ گونه که هر یک از انسان‌ها سلیقه خاصی دارند و دیدن نوع خاصی از البسه یا اعضای خاصی از بدن برای آنها ممکن است جذاب‌تر باشد.

برای اینکه بهتر متوجه این موضوع شوید یک مثال می‌زنم:

اگر فردی از شریک جنسی اش تقاضا کند که در حین رابطه جنسی، لباس چرم بپوشد، این ملاک یادگارخواهی نخواهد بود، اما اگر همین فرد در خیابان با دیدن یک پالتوی چرم پشت ویترین یک مغازه (یعنی در یک موقعیت نامتناسب) دچار نعوظ شود.

یا اگر بدون وجود لباس چرم (بدون وجود شی یادگار)  نتواند در ارتباط جنسی به تحریک و ارضا برسد. این وضعیت، ملاک یادگارخواهی خواهد بود، یعنی فرد برای کسب رضایت جنسی نیاز دارد که در خلال رابطه جنسی‌اش حتماً شیء یادگار (در این مثال، چرم) وجود داشته باشد.

خود ارضایی با اشیایی مانند کفش و جوراب و لباس زیر زنانه نیز از دیگر مشخصه‌های یادگارخواهی است.

سبب شناسی اختلال یادگارپرستی

این اختلال معمولاً در دوران بلوغ شروع می‌شود، اما قبل از نوجوانی هم می‌توانند رشد کنند.

هیچ دلیلی برای این اختلال ثابت نشده است. برخی از نظریه پردازان معتقدند که این اختلال از تجربیات دوران کودکی پیشرفت می‌کند که در آن اشیا با حس لذت بخش جنسی مرتبط بوده است.

دیگر نظریه پردازان یادگیری در به ارتباط بین شرطی سازی و استمناء در دوران بعد از کودکی و نوجوانی اشاره می‌کنند.

مدل های یادگیری رفتاری نشان می‌دهد که کودکانی که قربانی یا ناظر رفتارهای جنسی نامناسب هستند یاد می‌گیرند که تقلید کنند و بعدها این رفتار آنها تقویت شود.

در موارد بسیار رایج در مورد مردان، نشان می‌دهد .که شک و تردید در مورد مردانگی و توانایی خود و ترس از طرد و تحقیر شدن، می‌تواند برخی از دلایل آن باشد.

درمان اختلال یادگارپرستی

• کنترل خارجی
• کاهش سایق‌های جنسی
• درمان اختلالات همزمان
• درمان شناختی – رفتاری
• روان درمانی پویشی