اختلال یادگارپرستی

در یادگارخواهی یا یادگارپرستی Fetishism کانون میل جنسی معطوف به اشیایی نظیر کفش و جوراب و دستکش و جوراب شلواری و شورت و سوتین و چکمه است که ارتباط نزدیکی با بدن آدمی دارد.

یادگار (fetish) خاص مربوط به شخصی است که در دوران کودکی با فرد بیمار ارتباط نزدیک داشته است و کیفیتی دارد که شخص مورد علاقه، مورد نیاز یا حتی آسیب رسان را تداعی می‌کند.

در ادامه‌ی مطلب با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.

یادگارخواهی یا یادگارپرستی جنسی (فتیشیسم)

معمولاً این اختلال در دوره نوجوانی شروع می‌شود و پس از استقرار معمولاً به صورت مزمن در می‌آید.

این اختلال تقریباً منحصراً در مردها دیده می‌شود. فعالیت جنسی ممکن است مستقیماً معطوف به خود یادگار باشد (خود ارضایی با شورت) و یا ممکن است در رابطه جنسی بکار گرفته شود

(مثلاً تقاضا از شریک جنسی برای پوشیدن کفش پاشنه بلند حین سکس یا در دست گرفتن یا بوییدن یادگار)

اختلال یادگار خواهی در افراد مبتلا به صورت استفاده‌ی مداوم و وابستگی به اشیای بی جان و تمرکز ویژه بر قسمتی از بدن که موجب تحریک جنسی می‌شود، بروز می‌کند.

این اختلال در افراد مبتلا ناراحتی قابل ملاحظه بالینی و ایجاد مشکل در زمینه ی روانشناختی و اجتماعی می‌کند.

این اشیا شامل لباس‌های زیر زنانه، کفش مردانه یا زنانه، اقلام لاستیکی، لباس چرمی و قسمت‌هایی از بدن مانند پاها، انگشتان پاها و مو می‌باشند.

فروید معتقد بود یادگار در افراد با ترس از اختگی بعنوان نماد احلیل عمل می‌کند.

نظریه پردازان یادگیری معتقدند یادگار با تحریک جنسی در سنین پایین ارتباط دارد.

یادگارپرستی

ملاک‌های تشخیصی یادگارپرستی در DSM-5

A– در طول یک دوره حداقل ۶ ماهه امیال جنسی، تخیلات برانگیزنده شدید جنسی یا رفتارهای مرتبط به کاربرد اشیا بی جان (مثل لباس زیر) یا یک یا چند عضو از بدن دیده می‌شود.

B– تخیلات، امیال جنسی و رفتارها سبب ناراحتی چشمگیر بالینی و یا اختلال در عملکرد اجتماعی، شغلی یا سایر حوزه های مهم کارکردی شخص می‌شوند.

C– اشیا یادگار تکه‌هایی از لباس زنانه که در مبدل پوشی بکار میرود( مثل یادگار خواهی همراه مبدل پوشی) یا وسیله تحریک لمسی (مانند ویبراتور) نیست.

یادگارپرستی

سازمان بهداشت جهانی ملاک‌های تشخیصی ذیل را دارد:

۱- یادگار (شی غیرزنده) مهمترین منبع تحریک جنسی محسوب می‌شود یا برای ارضا جنسی ضروری است.

۲-ملاک‌های کلی اختلال رجحان جنسی باید موجود باشند:

– فرد به طور مکرر دچار امیال یا تخیلات جنسی عمیق مربوط به فعالیت‌ها با اشیا غیر عادی می‌شود.

– فرد بر اساس این امیال غیرعادی عمل می‌کند یا بر اثر آنها به میزان زیادی دچار ناراحتی می‌شود.

– رجحان غیرعادی فرد حداقل ۶ ماه دوام یافته است.

گاهی یادگارخواهی به سادگی می ‌تواند بخشی از رفتار جنسی طبیعی باشد.

همان­ گونه که هر یک از انسان‌ها سلیقه خاصی دارند و دیدن نوع خاصی از البسه یا اعضای خاصی از بدن برای آنها ممکن است جذاب‌تر باشد.

برای اینکه بهتر متوجه این موضوع شوید یک مثال می‌زنم:

اگر فردی از شریک جنسی اش تقاضا کند که در حین رابطه جنسی، لباس چرم بپوشد، این ملاک یادگارخواهی نخواهد بود، اما اگر همین فرد در خیابان با دیدن یک پالتوی چرم پشت ویترین یک مغازه (یعنی در یک موقعیت نامتناسب) دچار نعوظ شود.

یا اگر بدون وجود لباس چرم (بدون وجود شی یادگار)  نتواند در ارتباط جنسی به تحریک و ارضا برسد. این وضعیت، ملاک یادگارخواهی خواهد بود، یعنی فرد برای کسب رضایت جنسی نیاز دارد که در خلال رابطه جنسی‌اش حتماً شیء یادگار (در این مثال، چرم) وجود داشته باشد.

خود ارضایی با اشیایی مانند کفش و جوراب و لباس زیر زنانه نیز از دیگر مشخصه‌های یادگارخواهی است.

یادگارپرستی

سبب شناسی اختلال یادگارپرستی

این اختلال معمولاً در دوران بلوغ شروع می‌شود، اما قبل از نوجوانی هم می‌توانند رشد کنند.

هیچ دلیلی برای این اختلال ثابت نشده است. برخی از نظریه پردازان معتقدند که این اختلال از تجربیات دوران کودکی پیشرفت می‌کند که در آن اشیا با حس لذت بخش جنسی مرتبط بوده است.

دیگر نظریه پردازان یادگیری در به ارتباط بین شرطی سازی و استمناء در دوران بعد از کودکی و نوجوانی اشاره می‌کنند.

مدل های یادگیری رفتاری نشان می‌دهد که کودکانی که قربانی یا ناظر رفتارهای جنسی نامناسب هستند یاد می‌گیرند که تقلید کنند و بعدها این رفتار آنها تقویت شود.

در موارد بسیار رایج در مورد مردان، نشان می‌دهد .که شک و تردید در مورد مردانگی و توانایی خود و ترس از طرد و تحقیر شدن، می‌تواند برخی از دلایل آن باشد.

درمان اختلال یادگارپرستی

  • کنترل خارجی
  • کاهش سایق‌های جنسی
  • درمان اختلالات همزمان
  • درمان شناختی – رفتاری
  • روان درمانی پویشی
یادگارپرستی

سیر و پیش آگهی اختلال یادگارپرستی

اختلالات نابهنجاری معمولاً در دوران بلوغ شروع می‌شوند، اما ایا اختلال می‌تواند قبل از نوجوانی شروع شود.

روند این اختلال از نظر شدت و فراوانی علائم در نوسان است.

منبع: 

  1. راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانشناختی ویرایش ۵, DSM-۵
  2. خلاصۀ روان پزشکی کاپلان و سادوک بر اساس DSM-5

 

5/5 - (1 امتیاز)

آزمون های روانشناختی

آخرین مقالات سایت

چرا باور داشته باشیم ؟

پایش و سنجش آنلاین نتایج درمان

نوبت دهی آنلاین

آزمون های آنلاین روانشناختی معتبر

امکان مشاوره آنلاین از طریق وب

ارتباط با درمانگران عضو باور

نسخه دارویی آنلاین و یادآور پیامکی

تست افسردگی، اضطراب، استرس

تست زیر بر مبنای مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس DASS-42 طراحی شده است و پاسخدهی به آن حدود 15 دقیقه زمان می برد.

ثبت نام جهت دسترسی بعدی شما به نتایج آزمونهایتان است.

تهیه و تنظیم: تیم تحقیق و توسعه باشگاه اعصاب روان هیربد