تشخیص تأخیر رشدی وقتی برای افراد زیر ۵ سال به کار می‌رود که شدت بالینی علایم به شکلی معتبر در اوایل کودکی قابل سنجش نیست. از این طبقه تشخیصی وقتی استفاده می‌شود که فرد به شاخص‌های رشدی مورد انتظار در چند حوزه عملکرد هوشی نرسیده است و برای کودکانی کاربرد دارد که قادر به انجام ارزیابی جامع عملکرد هوشی نیستند مانند کودکانی که خیلی کوچک هستند ( قادر به انجام آزمون‌ها نیستند). این طبقه تشخیصی را باید پس از گذشت چند سال مجددا” مورد بازبینی قرار داد.
در ادامه با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.
کودکان در دامنه زمانی مشخصی مهارت‌هایی را در طول رشد خود کسب می‌کنند. سرعت رشد و کسب مهارت‌هایی مانند حرف زدن و راه رفتن در برخی از کودکان خارج از این دامنه زمانی رشد بهنجار می‌باشد، رشد بعضی از آنها سریعتر از آنچه انتظار می‌رود خواهد بود و برخی دیگر کندتر خواهد بود. در حالی که سرعت رشد در کودکانی که اختلال تأخیر رشدی را دارند بسیار کند و واضح می‌باشد. این کودکان حداقل ۶ ماه در چند زمینه رشدی تأخیر قابل ملاحظه‌ای دارند که شامل گفتار، راه رفتن، نشستن، نگهداری اسباب بازی، تفکر، درک و یادگیری، تنظیم هیجان، مهارت‌های اجتماعی و وظایف روزانه مانند لباس پوشیدن و توالت رفتن می‌باشد.
اگر شما نگران رشد کودک خود هستید می‌توانید به متخصص مراجعه کنید تا ارزیابی اولیه کودک شما را انجام دهند. در صورت وجود مشکل، از برنامه‌های مداخله مداوم در جهت کمک به رشد کودک استفاده خواهند کرد. درمان‌های مناسب می‌تواند مشکلات حرکتی، اجتماعی و رفتاری آنها را تا حدودی بهبود ببخشد. در برخی از کودکان تأخیر در رشد آنها کوتاه مدت خواهد بود و می‌تواند با حمایت یا درمان اضافی برطرف شود. در موارد دیگر، تأخیر در رشد آنها ممکن است مهمتر باشد و مشکلاتی در یادگیری ایجاد کند که در این صورت کودک نیاز به حمایت مداوم خواهد داشت. این تشخیص برای کودکان زیر ۵ سال داده می‌شود زیرا میزان شدت مشکلات بالینی آنها در طول اوایل رشد قابل ارزیابی نخواهد بود و باید بعد از یک مدت زمان ارزیابی مجدد انجام گیرد.
سبب شناسی تأخیر کلی رشد
- تولد زودرس
- وزن کم هنگام تولد
- مشکلات ژنتیکی مانند سندرم داون، سندروم X شکننده و سندرم رت
- مشکلات متابولیک مانند فقدان تیروئید
- مشکلات در دوران بارداری مانند خونریزی شدید، سرخجه یا مادران الکی یا داروهای اضافی
- مشکلات در طی یا بلافاصله پس از تولد، مانند خونریزی سنگین یا کمبود اکسیژن
- اختلال بصری یا از دست دادن آن
- ناشنوایی یا مشکلات شنوایی
- مشکلات زبان یا گفتار
- جراحت‌های مغز مانند حوادث، سوء استفاده فیزیکی یا ضربه سر
- عفونت مغز مانند مننژیت یا آنسفالیت
- بیماری مکرر یا مداوم و بستری شدن
- بسیاری از استرس‌های خانوادگی است که منجر به فقدان مراقبت و توجه دوستانه در اولین ماههای زندگی می‌شود.
- فقر و سوء تغذیه
همه گیرشناسی تأخیر کلی رشد
شیوع این اختلال ۱ تا ۳ درصد در بین کودکان برآورد شده است که بیشتر کودکان مبتلا در ۵ حوزه شناخت، اجتماعی، حرکتی، گفتار و وظایف روزمره شخصی عملکرد مختلی دارند. شایع ترین علل آن آسفیکسی درون زایمانی (۲۲٪)، دیسژنز مغزی (۱۶٪)، اختلالات کروموزوم (۱۳٪)، سندرم‌های ژنتیکی (۱۱٪)، محرومیت روانشناختی اجتماعی (۱۱٪)، لکومالاسیا پروویتالتری (۹٪) و جنین سندرم الکل (۶٪) می‌باشد.
درمان تأخیر کلی رشد
درمان بر عهده متخصصین پزشکی مانند متخصص اطفال، متخصص مغز و اعصاب، جراح یا دیگران است.
یک درمانگر برای کمک به کودک در زمینه چیدن چیزها به طور مستقل و صرف غذا، و کسانی که می‌توانند در فعالیت های بازی مناسب مشاوره دهند.
یک فیزیوتراپیست که به بچه‌ها کمک می‌کند تا مهارت‌هایی مانند راه رفتن را یاد بگیرند و همچنین می‌توانند مشکلاتی مانند تعادل ضعیف و ضعف عضلانی را تا حدودی بهبود ببخشند.
یک گفتار درمانگر که به رشد زبان کمک می‌کند و می‌تواند مشکلات گفتاری را درمان کند.
یک روانشناس کودک، که می‌تواند بر رشد کلی و نظارت بر مشکلات رفتاری یا عاطفی نظارت کند.
یک متخصص شنوایی، که می‌تواند شنوایی کودک شما را ارزیابی کند و در جهت تقویت شنوایی کمک کند.
یک معلم آموزش عالی، که می‌تواند به ارائه برنامه یادگیری اولیه و حمایت از کودک در پیش دبستان و مدرسه کمک کند.
منبع:
- راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانشناختی ویرایش ۵, DSM-۵
- خلاصۀ روان پزشکی کاپلان و سادوک بر اساس DSM-5
- وبسایت فکر بنیان
