در حالی که غم و اندوه پاسخی کاملاً طبیعی و عادی به وقایع دردناک است، برخی از افراد ادامه حرکت و از سرگیری زندگی عادی خود را با وجود گذشت زمان سخت می‌دانند.
در این مقاله تفاوت بین غم سوگواری عادی و پیچیده پس از مرگ یکی از عزیزان، علائم یا خصوصیات معمول هر یک و نحوه کنار آمدن با غم سوگواری پیچیده توضیح داده خواهد شد.
برای آشنایی با غم سوگواری عادی و پیچیده در ادامه مطلب با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.
غم سوگواری چیست؟
غم و اندوه پاسخی قدرتمند، چند وجهی و غالباً غیرقابل کنترل است که بشر به دنبال یک واقعه دردناک یا آسیب زا تجربه شخصاً می‌کند.
غم سوگواری اگرچه به طور معمول با مرگ یکی از عزیزان، به دنیا آوردن نوزاد مرده یا سقط جنین در ارتباط است، اما بسیاری از وقایع دیگر نیز می‌تواند غم و اندوه را به درجات مختلف تحریک کند، از جمله:
- از دست دادن شغل
- تغییر قابل توجهی در سبک زندگی یا وضعیت مالی
- پایان دادن به دوستی، رابطه عاشقانه یا ازدواج
- بیماری جدی خودتان یا شخصی که دوستش دارید
- از دست دادن تحرک بدنی یا استقلال‌تان
- نقض احساس امنیت یاایمنی توسط مورد تجاوز یا دزدی قرارگرفتن
- نزدیک شدن به مرگ توسط تصادف با اتومبیل یا یک اتفاق مهم دیگر
باید درک کنیم که غم و اندوه تنها یک احساس نیست. این حالت تجربه یا حالت وجودی است که از نظر جسمی، عاطفی، ذهنی و یا معنوی بدنبال یک واقعه دردناک یا آسیب زا ظاهر می‌شود.
علاوه بر این، هر یک از ما مانند اثر انگشت‌هایمان، منحصر به فرد هستیم و اینکه چگونه غم و اندوه را تجربه می‌کنیم .
و اینکه چه مدت غم و اندوه داریم، حتی به دنبال شرایط از دست دادن مشابه، مانند مرگ والدین، همسر یا شریک زندگی، کودک، حیوان خانگی و غیره به طور قابل توجهی از یک شخص به شخص دیگر می‌تواند متفاوت باشد.
گفته می‌شود که حتی اگر همه غم و اندوه را تجربه کنند، بین غم سوگواری طبیعی، ساده و غم غیرعادی، پیچیده یا اغراق آمیز تفاوت وجود دارد.
غم سوگواری عادی چیست؟
غم سوگواری روشی کاملاً طبیعی، ضروری و عادی است که در آن افراد به یک واقعه شخصاً دردناک یا آسیب زا پاسخ می‌دهند.
در حالی که هرکسی غم و اندوه را به روش خود تجربه می‌کند، اکثر بازماندگان موقع پاسخ به آسیب وارد شده در طی روزها، هفته‌ها یا ماه‌ها پس از مرگ یکی از عزیزان، به طور معمول برخی از ویژگی‌های زیر را به صورت گذرا از خود بروز می‌دهند:
- اشک، گریه یا گریه با هق هق
- تغییر الگوی خواب، مانند مشکل در خواب رفتن یا خواب خیلی زیاد یا خیلی کم
- کمبود کلی انرژی
- احساس سستی یا بی حالی نسبت به کارهای ضروری روز یا به طور کلی زندگی
- تغییراتی در اشتها، مانند عدم تمایل به خوردن غذا یا خوردن زیاد، به ویژه غذاهای غیرمفید
- کناره گیری از تعاملات و روابط اجتماعی عادی و معمول
- مشکل در تمرکز یا تمرکز روی کاری، چه در محل کار، چه شخصی، سرگرمی‌و غیره.
- زیر سؤال بردن اعتقادات معنوی یا مذهبی، انتخاب شغل یا حرفه یا اهداف زندگی
- احساس خشم، گناه، تنهایی، افسردگی، پوچی، اندوه و غیره. اما هنوز هم گاهی لحظه‌های شاد و خوشی را تجربه می‌کنید
همه به روش منحصر به فرد خود از ضرر ناشی از مرگ غمگین می‌شوند و هیچ جدول زمانی برای غم سوگواری وجود ندارد.
با این حال، اکثر افرادی که غم سوگواری را تعدادی یا همه واکنشهای بالا را عمیقاً در طی روزها و هفته‌های نزدیک به اتفاق آسیب زا تجربه می‌کنند.
اما در هفته‌ها یا ماه‌های پس از آن به تدریج به “حالت طبیعی جدید” برمی‌گردند.
عزیزتان را کاملاً فراموش نخواهید کرد، به طوریکه او هیچوقت وجود نداشته، اما به مرور یاد خواهید گرفت که چگونه با نبودن او و جای زخم قلب و روح خود کنار بیایید.
غم سوگواری پیچیده چیست؟
غم و اندوه “عادی” در پاسخ به مرگ یکی از عزیزان عموماً عزاداران را تحت تأثیر قرار می‌دهد و اکثر بازماندگان با گذشت زمان به تدریج احساس می‌کنند که خصوصیات غم و اندوه از بین می‌رود .
و می‌توانند از سرگیری روال و فعالیت‌های طبیعی خود را شروع کنند.
با این حال، برخی از افراد ممکن است غم سوگواری پیچیده ای را تجربه کنند که در آن پاسخ‌های معمول به مرگ یکی از عزیزان با گذشت زمان از بین نرود و زندگی عادی آنها را مختل کند.
از غم سوگواری پیچیده ممکن است با اصطلاحات دیگری بحث شود، مانند:
- غم سوگواری غیرعادی
- غم سوگواری مزمن
- اختلال غم سوگواری پیچیده
- غم سوگواری اغراق شده
- غم سوگواری آسیب شناختی
- اختلال غم سوگواری پیچیده مداوم
صرف نظر از اصطلاحات، ویژگی‌های غم سوگواری پیچیده می‌تواند شامل موارد زیر باشد (علاوه بر هر یک از علائم نشان داده شده در بالا):
- عصبانیت، ناراحتی یا سناریوهای خشمگینی
- ناتوانی در تمرکز بر روی هر چیزی به جز مرگ یک عزیز
- تمرکز شدید روی یادآوری‌های مرحوم یا پرهیز بیش از حد از اینگونه یادآوری‌ها
- احساس شدید غم، درد، جدایی، اندوه، ناامیدی، پوچی، عزت نفس پایین، تلخی یا اشتیاق به حضور متوفی
- مشکلات پذیرش واقعیت مرگ
- رفتار خود تخریبی، مانند سوء مصرف الکل یا مواد مخدر
همانطور که قبلاً گفته شد، پاسخ غم و اندوه هر فردی منحصر به فرد است و زمان مشخصی وجود ندارد که مشخص کند چه زمانی غم طبیعی و عادی به غم پیچیده تبدیل می‌شود.
برخی افراد حدود شش ماه پس از مرگ این دوره را طی می‌کنند، اما کاملاً طبیعی است که افرادی که عزیزی را از دست داده‌اند اولین سال را خیلی سخت بدانند.
چراکه زیرا بازماندگان مسافرت‌ها، روزهای تولد، سالگرد و سایر رویدادهای مهم سالانه را برای ا.لین بار بدون عزیزشان تجربه می‌کنند.
اگر برخی از خصوصیات غم و اندوه پیچیده را داشته باشید، هنوز در عم و اندوه از دست دادن “گرفتار” هستید و یا اینکه پاسخ غم و اندوه شما همانطور باقی مانده یا علی رغم گذشت چندین ماه یا بیشتر، تشدید شده، بهتر است به دنبال کمک گرفتن از متخصصین سلامت روان باشید.
عواملی که می‌تواند در غم سوگواری پیچیده نقش نداشته باشند
در نهایت، بسته به شرایط پیرامون مرگ و یا شخصیت و روابط منحصر به فرد افراد درگیر، ممکن است چالش‌های خاصی پیش بیاید که می‌تواند باعث ایجاد غم سوگواری پیچیده ای شود.
غم به تأخیر افتاده شامل به تعویق انداختن پاسخ عادی غم و اندوه به زمان بعدی، خواه عمدی یا ناخودآگاه است.
در بعضی موارد، شاید فردی در ظاهر نیاز به “قوی بودن” داشته باشد تا بتواند به عزیز دیگری کمک کند تا با شرایط پس از مرگ مقابله کند، چه در طی مراحل برگزاری مراسم تشییع جنازه، مراسم ختم، یا در هفته‌ها و ماه‌های بعدی.
در موارد دیگر، شاید کسی درست پس از وقوع مرگ غم سوگواری را شروع نکند، زیرا او در آت روزها استرس زیادی دارد، به زمان بیشتری برای پردازش واقعیت از دست دادن نیاز دارد، نمی‌تواند غمگین شود تا با “محرک غم” روبرو شود و غیره.
غم سوگواری سرکوب کردن خود زمانی می‌تواند رخ دهد که فرد عزادار احساس کند نمی‌تواند به دلیل فشارهای واقعی یا تصوری که توسط خانواده و دوستانش، اعتقادات فرهنگی یا مذهبی وی یا به طور کلی جامعه، صدمه دیدن از مرگ را علنی کند.
علل ممکن است به عنوان مثال، شامل مرگ مربوط به HIV / AIDS، سقط جنین یا مرده زایی و غیره باشد.
در این موارد، فرد ممکن است پاسخ غم و اندوه خود را به تأخیر بیندازد یا احساس کند لازم است به تنهایی عزاداری کند.
غم سوگواری آسیب زا می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که مرگی با خشونت یا غیرمنتظره اتفاق بیفتد یا کسی را که “در جوانی یا قبل از سن مرگ” از دست بدهد.
مانند نوزاد، کودک، قتل یا قربانی تصادف، کسی که به یک بیماری فجیع مبتلا شده باشد و غیره. غم سوگواری ناگهانی یا آسیب زا می‌تواند منجر به واکنشهای اغراق آمیز و حتی اختلال استرس پس از سانحه شود.
باز هم تأکید بر این نکته مهم است که هر کسی که اندوهی تأخیرآمیز، سرکوب شده یا ضربه روحی را تجربه کند، لزوماً با غم سوگواری پیچیده مقابله نخواهد کرد.
در بسیاری از موارد، افراد سوگوار با وجود این شرایط و بدون پیروی از “مراحل” خاص غم و اندوه، پاسخ غم و اندوه خود را به طور معمول پردازش می‌کنند.
اما اگر شک دارید، باید به دنبال کمک از یک متخصص سلامتی روان باشید.
منبع: verywellhealth
