اختلال شناختی خفیف

اختلال شناختی خفیف (MCI) کاهش عملکرد شناختی است که ممکن است شامل حافظه، زبان یا تفکر انتقادی باشد.

برای آشنایی بشتر با این بیماری در ادامه مطلب با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.

این اختلال جدی تر از کاهش شناختی مورد انتظار مربوط به سن بوده، اما خفیف تر از زوال عقل است.

برخی موارد MCI به زوال عقل می‌انجامد و بعضی دیگر نه. MCI مخصوصاً برای کسانی که آن را تجربه می‌کنند هشدار دهنده است.

به عنوان مثال فرد با علائم MCI ممکن است شروع به گم کردن وسایل خود کند یا قرار ملاقاتهای تعیین شده را فراموش کند.

اگرچه این تغییرات برای فرد قابل توجه است، اما این فراموشی‌ها به طور مرتب در فعالیت‌‎های زندگی روزمره دخالت نمی‌کنند.

متخصصان مغز و اعصاب، MCI را به دو دسته گسترده تقسیم می‌کنند:

اختلال amnestic، که در آن از بین رفتن حافظه (آلزایمر) نشانه‌ی رایج آن است.

و اختلال nonamnestic، که در آن مناطق دیگر شناختی، مانند تصمیم گیری یا جهت گیری در فضا، در درجه اول تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

چگونه MCI تشخیص داده شده و درمان می‌شود؟

پزشکان به وظایف مختصر عصبی شناختی، مانند معاینه مختصر حالت روانی تکیه می‌کنند.

که در آن از بیمار خواسته می‌شود تاریخ فعلی، روز هفته را اعلام کند و لیست موارد را به خاطر بسپارد.

همچنین پزشکان هنگام تصمیم گیری در مورد تشخیص، مصاحبه‌‎های خانوادگی و غربالگری را برای بیماری‌های روانی همزمان (همبودی) مانند افسردگی انجام می‌دهند.

مهم است که عوارض جانبی دارو، مشکلات عصبی عروقی، کمبود خواب، افسردگی یا سایر عواملی که ممکن است در MCI نقش داشته باشد .

یک فرآیند عصبی اساسی را نشان ندهد، بررسی شود.

با توجه به ماهیت پیچیده این بیماری، درمان برای هر فرد متناسب با خود او خواهد بود .

می‌تواند از دور کردن فرد از داروهای مصرفی که ممکن است باعث بیماری‌های شناختی شود، تا بحث در مورد مراقبت و برنامه ریزی برای آینده باشد.

آیا می‌توان اختلال شناختی خفیف را معکوس کرد؟

براساس گزارش سال 2018 آکادمی ‌عصب شناسی آمریکایی  (AAN)، اختلال شناختی خفیف در حدود 6 درصد از افراد 60 ساله و 25 درصد از افراد 80 ساله را که بیشتر آنها به سمت ابتلا به اختلالات عصبی پیش نمی‌روند، مبتلا می‌کند.

اگرچه افراد مبتلا به MCI در مقایسه با افراد هم سن و بدون اختلال در معرض خطر بیشتری برای پیشرفت به زوال عقل قرار دارند،.

ممکن است سالها پایدار بمانند و تخمین زده می‌شود 15 تا 41 درصد از بیماران در طی یک سال پس از تشخیص بهبود پیدا کنند.

در موارد دیگر، MCI به زوال عقل و آلزایمر پیشرفت خواهد کرد.

در همان گزارش AAN آمده است که افراد 65 ساله و مسن تر از MCI سه برابر بیشتر از اعضای جامعه عمومی‌که این علائم را نشان نمی‌دهند، دچار زوال عقل و آلزایمر می‌شوند.

علل و پیشگیری

MCI بیماری پیچیده‌ای است که دلایل بالقوه زیادی را، هم از نظر ژنتیکی و هم از نظر محیطی شامل می‌شود.

همچنین با عامل مشترک جهانی سن نیز در آن تأثیر دارد.

APOE ε4 یکی از ژنهایی است که به شدت با MCI و آلزایمر در زنان و مردان ارتباط دارد.

اما هنوز مشخص نیست که آیا این ژن فقط در احتمال ابتلا به این بیماری تأثیر می‌گذارد یا خیر، همچنین باعث تبدیل MCI به آلزایمر یا زوال عقل می‌شود.

براساس مطالعه‌ای در سال 2017، ژن APOE ε4 با 25 تا 37 درصد احتمال ابتلا به MCI در افراد 60 تا 75 ساله در مقایسه با شانس 15٪ در افرادی که دارای نوعی متفاوت از ژن مشابه هستند، همراه است.

برای تجزیه و تحلیل تحقیق سال 2017 منتشر شده در Jama Neurology، محققان مطالعات متعددی را با تعداد 58000 شرکت کننده بررسی کردند.

و تفاوت معنی داری در میزان MCI در بین مردان و زنان در سنین 55 تا 85 سال مشاهده نکردند.

اما به نظر می‌رسد، زنان در هنگام قرارگیری در سن 65 تا 75 سال، بیشتر از نظر MCI در معرض خطر قرار می‌گیرند.

که محققان معتقدند ممکن است ناشی از تغییرات هورمونی باشد که در دوران یائسگی رخ می‌دهد.

دلایل دیگری وجود دارد که ممکن است فرد به اختلال شناختی خفیف مبتلا شود.

از جمله برخی از داروهای خاص، کمبود خواب، افزایش کلسترول، افسردگی و حتی عدم بهره گیری از آموزش خاصی که مغز را به تکاپو وار می‌دارد.

با این حال در موارد دیگر، علت اصلی کاهش تعادل عصبی است، که نظر پزشکی تخصصی را بسیار مهم می‌کند.

در حال حاضر هیچ داروی تأیید شده توسط FDA برای درمان MCI وجود نداردو شواهد محدودی مبنی بر مؤثر بودن داروها یا مکمل‌‎ها وجود دارد.

انتخاب سبک زندگی با سلامتی بهتر مغز از جمله فعالیت بدنی منظم، یادگیری مداوم و تعامل اجتماعی مؤثر بوده است.

توصیه‌‎های رژیم غذایی شامل مقدار کافی اسید فولیک و رژیم غذایی پر از میوه و سبزیجات و همچنین مصرف مقدار کم قند، الکل و چربی‌‎های اشباع شده است.

منبع: psychologytoday