امروزه می توان از بلوغ زودرس به عنوان یکی از جدی ترین مشکلات والدین در برخورد با چالش های فرزندان یاد کرد.
بلوغ از جمله فرآیند های طبیعی رشد به حساب می آید، اما لازم است تا این تکامل در زمان خود صورت گیرد نه زودتر و نه دیرتر!
در ادامه به بررسی علل و عوامل ایجاد بلوغ زودرس در دختران خواهیم پرداخت، با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.
عوامل مختلفی زمان بلوغ را در کودکان مشخص می کنند که از جمله می توان به ویژگی های آب هوایی منطقه جغرافیایی ، ژنتیک فرد و … اشاره کرد؛
بطور کلی می توان گفت سن بلوغ طبیعی در دختران و بروز علائم از ۱۰ الی ۱۱ سالگی آغاز می شود، در صورتی که بلوغ زودرس قبل از ۸ سالگی اتفاق می افتد.
در این سن به تدریج سینه ها رشد می کنند و علائم بلوغ در آنها نمایان می شود.
اغلب علت دقیق بلوغ زودرس شناسایی نمی شوند زیرا عوامل ژنتیکی در آن دخیل هستند؛ اما به تازگی دانشمندان دریافته اند که عوامل روانشناختی از جمله عوامل تعیین کننده در بروز بلوغ زودرس در کودکان، چه دختر و چه پسر، می باشند.
بلوغ زودرس
آمار ها نشان می دهند که امروزه سن بلوغ به ویژه در دختران نسبت به دهه ۱۹۰۰ میلادی کاهش یافته و امروزه دختران در سن کمتری به بلوغ جنسی می رسند.
البته تیم های مختلفی از جمله پزشکان، پژوهشگران و روانشناسان نیز در پی یافتن علت این رخداد هستند.
بلوغ زودرس می تواند پیامد های مخرب جدی را بر سلامت جسمی و روانشناختی فرد مبتلا به وجود آورد که از جمله می توان به کوتاه تر شدن قد نسبت به سایر همسالان، بروز مشکلات اجتماعی و همچنین عاطفی اشاره کرد.
در بلوغ جنسی زودرس، فرد قبل از اینکه به بلوغ فکری و عقلی کافی برسد، دچار برخی تغیررات جسمی و هورمونی خواهد شد.
به دلیل اینکه وی هنوز برای پذیرش اینگونه مسائل از آمادگی کافی برخوردار نیست، این امر می تواند یک شک روانشناختی جدی را به وی وارد کند؛ همچنین این رشد جهشی می تواند آنها را دچار استرس کرده و دوستان و هم کلاسی ها نسبت به او حساس شوند و در وی ایجاد استرس نمایند که رفتاری بسیار شایع در بین کودکان می باشد.
عوامل مختلفی می توانند فرد را دچار بلوغ جنسی زودرس کنند؛ از جمله این عوامل می توان به علل پزشکی و بیولوژیکی اشاره کرد، عواملی همچون میزان ترشح هورمون ها و نیز چاقی هم در این امر موثر می باشند.
همچنین رژیم غذایی مورد استفاده فرد نیز در این امر بسیار دخیل می باشد.
چه کسانی بیشتر در معرض این خطر هستند؟
به گفته کلینیک مایو
دخترانی که دارای اضافه وزن هستند و یا اینکه از کرم ها و پماد های حاوی هورمون های جنسی (از جمله کرم های جنسی، داروها و برخی مکمل های غذایی) استفاده می کنند در معرض خطر جدی می باشند.
غده هیپوفیز در مغز از جمله عوامل اصلی دخیل در ایجاد بلوغ زودرس در کودکان می باشد.
غده هیپوفیز در مغز مسئول ترشح برخی هورمون ها می باشد. گنادوتروپین از جمله هورمون هایی می باشد که در بدن دختران مبتلا به بلوغ جنسی شروع به ترشح می کند.
دخترانی که ترشح این هورمون در بدن آنها نسبت سایرین بیشتر است مستعد ترین افراد برای رشد جنسی زودرس می باشند.
بررسی مجموعه این دلایل و افزودن دلایل پزشکی به این عوامل مشخص می کند که خانواده و مسائل روانشناختی مربوط به آن نقش اصلی را در بروز و ایجاد بلوغ زودرس در فرد ایجاد می کند.
البته هنوز دلیلی مستند بر این امر نیست اما مشخصا می تواند خطر را چند برابر افزایش دهد.
فقدان زیستی پدر
به گفته محققان دخترانی که با ناپدری زندگی می کنند (پدر غیر ژنتیکی) شانس بیشتری را برای بروز بلوغ زودرس در بین همسالان خود دارند.
برخی محققان معتقدند، دخترانی که در محل زندگی آنها یک پدرخوانده وجود دارد و یا دوست مذکر مادر در آن خانه رفت و آمد دارد یا در آنجا زندگی می کند خطر بیشتری را نسبت به فقدان پدر احساس خواهند کرد.
دلیل این امر ایجاد ماده شیمیایی فرومون می باشد که بر عملکرد هورمون ها تاثیر می گذارد و رشد جنسی دختر زود تر از موعد خود آغاز خواهد شد.
به عبارت دیگر می توان گفت عدم حضور پدر تاثیر چندانی در این امر نخواهد داشت، بلکه مسئله مهم تر جایگزینی یک فرد به جای اوست؛ این مطالعه بر روی حیوانات نیز انجام گرفته است و نتیجه ای مشابه را در بر داشته است.
تعارض خانوادگی
خانواده موثر ترین عامل در رشد و نمو کودک می باشد، همانگونه که یک خانواده خوب محیطی مناسب برای رشد و شکوفایی کودک می باشد، یک خانواده نامناسب نیز باعث ایجاد بسیاری از مشکلات روانشناختی و جسمی در فرزندان خواهد شد.
بر همین اساس محققان به این نتیجه رسیدند، در خانواده هایی که تعرض و دعوا وجود دارد، فرزندان در سن کمتری دچار بلوغ زودرس خواهند شد.
می توان گفت صمیمیت از جمله مهم ترین عوامل در بروز یا عدم بروز بلوغ زودرس می باشد.
برخی پژوهشگران بر این باورند که استرس طولانی مدت از هر نوعی (فیزیکی، اجتماعی و روانشناختی) می تواند روند بلوغ را تسریع ببخشد.
بنابراین وجود تعارض بین اعضای خانواده می تواند موجب بروز این مشکل شود.
اختلالات روانشناختی والدین
در صورتی که یکی از والدین به ویژه مادر، دچار اختلال روانشناختی باشد، این احتمال وجود دارد که دختر وی زود تر از هم سالانی که مادر سالمی دارند بالغ می شود.
حال می توان دلیل موضوع را اینگونه شرح داد که وجود استرس از جمله عوامل اصلی ایجاد بلوغ زودرس می باشد، وجود یک پدر یا مادر بیمار می تواند بر تنش ها و استرس کودک بیافزاید، پس عدم سلامت روانشناختی والدین می تواند سبب بروز بلوغ زودرس در کودک شود.
گفتار آخر
اگر چه ممکن است فکر کنید که بلوغ زودرس تنها یک تغییر بیولوژیکی است، اما میتواند پیامد های منفی بر سلامت عاطفی و روانشناختی کودک داشته باشد.
لازم است تا این توصیه را جدی بگیرید، در صورت مشاهده علائم بلوغ زودرس لازم است تا از یک روانشناس یا روانپزشک برای کمک به فرزند خود استفاده کنید.
در صورتیکه در زمینه مسایل مربوط به کودک و نوجوان خود نیاز به مشاوره روانشناختی دارید می توانید از خدمات دپارتمان کودک و نوجوان کلینیک اعصاب و روان هیربد بهره ببرید
منبع: verywellfamily