اختلال دلبستگی واکنشی در اوایل کودکی مشخص می شود. در این کودکان دلبستگی بین کودک و بزرگسال مراقبت کننده به شدت رشد نایافته است.
آن ها توانایی برقراری دلبستگی را دارند، اما به علت فرصت های محدود در اوایل رشد، این رفتارها جلوه نمی کند.
آن ها وقتی ناراحت هستند، برای تسلی و محبت از طرف مراقبت کننده تلاش مداومی نمی کنند. همچنین به تلاش های دلجویی مراقبت کننده ها کم پاسخ می دهند. این کودکان توانایی تنظیم هیجانات خود را ندارند.
هیجانات منفی خود را به صورتی بروز می دهند که قابل توجیه نیست.
این اختلال سبب شناختی مشترکی با غفلت اجتماعی دارد. اغلب با تاخیرهای رشدی، مخصوصا تاخیرهایی در زبان و شناخت اتفاق می افتد.
اختلال دلبستگی واکنشی نوعی وضعیت نادر و جدی است که کودک و یا طفل ارتباط سلامتی با والدین و یا سرپرستان خود برقرار نمیکند و دلبستگی متناسبی نسبت به انها ندارد.
این بیماری در صورتی بوجود می اید که نیاز های اولیه کودک به راحتی براورده نشوند و کودک نتواند ارتباطات پر احساس و دائمی و سرشار از حمایت را با دیگران ایجاد نماید .
این کودکان پس از درمان میتوانند ارتباطات سالم تر و با ثبات تری را با دیگران برقرار نمایند.
روش های درمانی اختلال دلبستگی واکنشی شامل ارتباط مثبت بین کودک و پرستار ،محیط پرورش دهنده ،مشاوره ی رواشناسی و یا اموزش پرستار و والدین است .
ملاک های تشخیص اختلال دلبستگی واکنشی در DSM5
A. الگوی مداوم رفتار بازداری شده، از لحاظ هیجانی کناره گیر نسبت به مراقبت کنندگان بزرگسال که با موارد زیر آشکار می شود:
۱ کودک وقتی ناراحت است به ندرت یا خیلی کم تسلی می جوید.
۲ کودک وقتی ناراحت است به ندرت یا خیلی کم به تسلی پاسخ می دهد.
B. اختلال اجتماعی و هیجانی مداوم که با حداقل دو مورد زیر مشخص می شود:
۱ پاسخ دهی اجتماعی و هیجانی خیلی کم به دیگران.
۲ عاطفه مثبت محدود
۳ دوره های تحریک پذیری، غمگینی یا بیمناکی توجیه نشده که حتی در مدت تعامل با مراقبت کنندگان بزرگسال که تهدیدآمیز نیستند، آشکارند.
C. کودک الگوی مراقبت ناکافی مفرط را تجربه کرده که با حداقل یکی از موارد زیر ثابت می شود:
۱ غفلت یا محرومیت اجتماعی به شکل برآورده نشدن مداوم نیازهای هیجانی اساسی برای تسلی، تحریک و محبت توسط بزرگسالان مراقبت کننده.
۲ تغییرات مرکر مراقبت کنندگان اصلی که فرصت تشکیل دادن دلبستگی های با ثبات را محدود می کنند (مثل تغییرات مکرر در مراقبت توسط والدین رضاعی).
۳ بزرگ شدن در محیط های غیر عادی که فرصت برقرار کردن دلبستگی های انتخابی را شدیدا محدود می کنند (مثل موسساتی که نسبت بالای کودک – به – مراقبت کننده دارند).
D. فرض شده که مراقبت در ملاک c مسبب رفتار آشفته در ملاک a است (مثلا اختلالات در ملاک a بعد از فقدان مراقبت کافی در ملاک c شروع می شوند).
E. این ملاک ها برای اختلال طیف اوتیسم برآورده نمی شوند.
F. این اختلال قبل از ۵ سالگی آشکار است.
G. کودک سن رشدی حداقل ۹ ماهه دارد.
مشخص کنید اگر:
مداوم: این اختلال بیش از ١٢ ماه ادامه داشته است.
شدت کنونى را مشخص کنید
اختلال دلبستگى واکنشى هنگامى به صورت شدید مشخص مى شود که کودک تمام نشانه هاى این اختلال را آشکار سازد به طورى که هر نشانه در سطح نسبتا بالایى آشکار شود.
سبب شناسی اختلال دلبستگی واکنشی
یکی از عوامل مهم در سبب شناسی اختلال دلبستگی واکنشی عدم توجه به نیازهای کودک می باشد.
این در صورتی است که افسردگی، سن پایین و مشکلات مربوط به مصرف مواد در مادران این کودکان دیده می شود.
علائم مشاهده شده ممکن است به علت ژن ها باشد. علائم آن احتمالا توسط منابع دیگر از دلبستگی دوران کودکی ایجاد می شود و ممکن است RAD به عنوان “اختلال دلبستگی” نامشخص باشد.
شواهد بدی وجود دارد که نشان می دهد که دلبستگی دلیل واقعی RAD است.
اطفال و کودکان به محیطی سرشار از حمایت و ثبات نیاز دارند تا بتوانند امنیت و اعتماد را تجربه نمایند .ممکن است نیاز های اولیه انها به خوبی براورده شود به عنوان مثال زمانی که کودکی گریه میکند ،میتوان باتوزیع ارتباطات عاطفی مانند تماس چشمی و لبخند و نوازش ،به نیاز او برای تعوض پوشک و یا تغذیه پاسخ داد .
در صورتی که نیاز های کودک نادیده گرفته شوند و یا پاسخ احساسی والذین به این نیاز ها کافی نباشد ،نمیتوان ارتباط ثابتی را با والدین خود برقرار نماید و یا ارامش و پشتیبانی را حس نماید .
بیشتر کودکان انعطاف پذیر هستند و این امکان وجود دارد که کودکانی که نادیده گرفته شده اند ،در یتیم خانه بزرگ شده اند و یا چندین سرپرست داشته اند هم بتوانند ارتباطات سالمی را برقرار نمایند .هنوز دلیل بروز این اختلال در عده ای و عدم بروز ان در سایر کودکان مشخص نشده است .
تئوری های متفاوتی در خصوص این اختلال و دلایل ان وجود دارد و به منظور درک بیشتر این حالت و بهبود تشخیص و درمان و گزینه های درمانی به درک بیشتری نیاز است .
همه گیرشناسی اختلال دلبستگی واکنشی
شیوع این اختلال مشخص نمی باشد. این اختلال اغلب در کودکانی که در نهاد ها پرورش یافته اند از قبل دیده می شود. روی هم رفته این اختلال به ندرت دیده می شود.
درمان اختلال دلبستگی واکنشی
درمان های موجود برای RAD تمایل به درمان های مبتنی بر دلبستگی است.
شاید بیشترین آگاهی از این درمانها، درمان نگه داشتن (holding therapy) است که همچنین به عنوان درمان سرکش یا درمان خشم شناخته می شود.این درمان توسط درمانگر یا یک مراقب بهداشتی است که از نظر جسمی کودک را مهار می کند.
انتظار می رود که کودک از طیف وسیعی از احساسات عبور کند تا زمانی که نتواند مقاومت کند.
در درمان Rebirthing را با گذاشتن بدن کودک بر روی بالش آن ها را تحت فشار می گذارند و یک پتو را در اطراف سرش تا رحم را شبیه سازی کنند.
او گفته شد که در برابر بالش ها و پتو ها فشار بیاورد تا دوباره تولدش را دوبارهشبیه سازی کنند. انجمن روانپزشکی آمریکا و آکادمی آمریکایی روانپزشکی کودکان و نوجوانان در استفاده از این روش درمان و تکنیک های rebirthing به درمانگران توصیه می کنند که در انجام آن احتیاط کنند.
چنین تکنیک هایی به عنوان علوم شبیه سازی در نظر گرفته شده و شواهدی وجود ندارد که نشانه های مرتبط با اختلال دلبستگی واکنشی را کاهش دهند.
انتقال این کودکان به محیط های بهنجار، خانواده درمانی، بازی درمانی و آموزش در زمینه شناختی و زبان از جمله درمان های این اختلال می باشد.
کودکان مبتلا به اختلال دلبستگی واکنشی ،توانایی و ظرفیت لازم برای ایجاد دلبستگی را دارند ولی این توانایی با تجربیات انها به چالش کشیده شده است .
بهترین درمان موجود برای این کودکان ایجاد محیطی سرشار از محبت و حمایت و ثبات و روابط مثبت به همراه سرپرستان مناسب است .
هیچ درمان استانداردی برای اختلال دلبستگی واکنشی وجود ندارد ولی درمان باید شامل سرپرست و والدین و کودک شود .
درمان زود هنگام میتواند نتایج حاصل را بهبود بخشد .اهداف این روش های درمانی به منظور حصول اطمینان از این موارد صورت میگیرند :
• برخورداری از محیطی ایمن و پایدار توسط کودک
• ایجاد ارتباطات مثبت با والدین و سرپرستان توسط کودک
استراتژی های درمانی عبارتند از :
• بهبود رشد کودک با مراقبت و پاسخ گویی و پرورش مناسب
• استفاده از سرپرستان و یا پرستاران دائمی به منظور ایجاد محیطی پایدار برای کودک
• ایجاد محیطی مثبت و انگیزشی و تعاملی برای کودک
• توجه به نیاز های متناسب پزشکی و ایمنی و مسکن کودک
سایر خدمانی که برای کودک و خانواده وی مفید میباشند عبارتند از :
• مشاوره روان شناسی فردی و خانوادگی
• اموزش والدین و یا سرپرستان در خصوص این اختلال
• کلاسهای اموزشی مهارتهای والدین
تکنیک های اصلاحی و بحث برانگیز
اکادمی امریکایی روان پزشکی بزرگسالان و کودکان ،انجمن روان پزشکی کودکان و انجمن حرفه ای امریکا در خصوص سواستفاده از کودکان ، همگی روش های خطرناک و اثبات نشده ی درمانی اختلال دلبستگی واکنشی را مورد انتقاد قرار داده اند .
این تکنیک ها شامل روش هایی میشوند که در ان کودک مجبور میشود تا مقاوت خود در برابر دلبستگی را از بین ببرد
–یک تئوری اثبات نشده از دلیل بروز این اختلال .این اقدامات بحث برانگیز میتوانند اسیب های فیزیکی و روانشناختی را به فرد وارد نمایند و به مرگ های ناگهانی بینجامند .
منبع:
- راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانشناختی ویرایش ۵, DSM-۵
- خلاصۀ روان پزشکی کاپلان و سادوک بر اساس DSM-5
