لالی انتخابی

ملاک‌های تشخیصی DSM-5 برای لالی انتخابی

اختلال لالی انتخابی عدم توانایی صحبت کردن در موقعیت‌های اجتماعی که از افراد انتظار می‌رود که صحبت کنند گرچه در برخی موقعیت‌ها می‌توانند صحبت کنند.

افراد مبتلا در زمینه شغلی، تحصیلی و ارتباط اجتماعی دچار مشکل می‌شوند.

کودکان مبتلا در تعاملات اجتماعی صحبت کردن را شروع نمی‌کنند و یا وقتی در تعاملی قرار می‌گیرند متقابلاً پاسخ نمی‌دهند.

این کودکان در خانه و با اعضای خانواده‌ی نزدیک صحبت می‌کنند ولی در حضور دوستان نزدیک و خویشاوندان درجه دو صحبت نمی‌کنند.

اضطراب اجتماعی در این اختلال مشخص می‌شود. از ویژگی‌های این اختلال می‌توان به کم رویی بیش از حد، ترس از شرمندگی اجتماعی، انزوا و گوشه گیری اجتماعی، چسبیدن و متکی بودن، صفات وسواسی، منفی گرایی، قشقرق و رفتار نافرمانی خفیف اشاره کرد.

A.ناتوانی مداوم صحبت کردن در موقعیت‌های اجتماعی که انتظار صحبت کردن در آنها می‌رود (مثلاً در مدرسه) با وجود صحبت کردن در موقعیت‌های دیگر.
B. این اختلال، پیشرفت تحصیلی یا شغلی یا ارتباط اجتماعی را مختل می‌کند.
C. ناتوانی صحبت کردن ناشی از آگاه نبودن از زبان گفتاری لازم در موقعیت اجتماعی یا احساس راحتی نردن از آن نیست.
D. این اختلال با اختلال ارتباط (مثل اختلال فصاحت با شروع کودکی) بهتر توجیه نمی‌شود و منحصراً در طول دوره اختلال طیف اتیسم، اسکیزوفرنی یا اختلال روان پریشی دیگر روی نمی‌دهد.

ویژگی‌های مرتبط که تشخیص را تأیید می‌کنند

ویژگی‌های مرتبط لالی انتخابی، کم رویی بیش از حد، ترس از شرمندگی اجتماعی، انزوا و گوشه گیری اجتماعی، چسبیدن و متکی بودن، صفات وسواسی، منفی گرایی، قشقرق، و رفتار نافرمانی خفیف را شامل می‌شوند.

گرچه کودکان مبتلا به این اختلال عموماً مهارت‌های زبان طبیعی دارند، اما امکان دارد گاهی اختلال ارتباط مرتبط وجود داشته باشد، هرچند که هیچ ارتباط بخصوصی با اختلال ارتباط خاص مشخص نشده باشد.

حتی وقتی این اختلالات وجود دارند، اضطراب نیز وجود دارد. در محیط‌های بالینی، کودکان مبتلا به لالی انتخابی تقریباً همیشه مورد تشخیص اضافی اختلال اضطرابی دیگر عموماً اختلال اضطراب اجتماعی (فوبی اجتماعی) نیز قرار می‌گیرند.

موضوعات تشخیصی مرتبط با فرهنگ

کودکان در خانواده‌هایی که به کشوری مهاجرت کرده‌اند که به زبان متفاوتی صحبت می‌شود، ممکن است از صحبت کردن به زبان جدید، به علت نداشتن آگاهی از آن زبان، خودداری کنند.

اگر درک زبان جدید کافی باشد، ولی امتناع از صحبت کردن ادامه یابد، در این صورت تشخیص لالی انتخابی می‌تواند موجه باشد.

سبب شناسی لالی انتخابی

شکل گیری و روند لالی انتخابی

شروع لالی انتخابی معمولاً قبل از ۵ سالگی است، اما این اختلال تا زمان ورود به مدرسه، که افزایش تعامل اجتماعی و تکالیف عملکردی، مانند روخوانی با صدای بلند در آن وجود دارد، ممکن است مورد توجه بالینی قرار نگیرد. تداوم این اختلال متغیر است. گرچه گزارش های بالینی خبر می‌دهند که شماری از افراد لالی انتخابی را «پشت سر می‌گذارند»، اما روند طولی این اختلال معلوم نیست. در برخی موارد، مخصوصاً در افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی، لالی انتخابی ممکن است ناپدید شود، اما نشانه‌های اختلال اضطراب اجتماعی باقی بماند.

تشخیص افتراقی

اختلالات ارتباط. لالی گزینشی باید از اختلالات گویایی که با اختلال ارتباط بهتر توجیه می‌شوند، مانند اختلال زبان، اختلال صدای گفتار (قبلاً اختلال واج شناختی)، اختلال فصاحت با شروع کودکی (لکنت زبان) یا اختلال ارتباط علمی(اجتماعی) متمایز شود. برخلاف لالی انتخابی، اختلال گویایی در این اختلالات، به موقعیت اجتماعی خاص محدود نمی‌شود.

اختلالات عصبی – رشدی و اسکیزوفرنی و اختلالات روان پریشی دیگر. افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، اسکیزوفرنی یا اختلال روان پریشی دیگر، یا ناتوانی عقلانی شدید ممکن است مشکلاتی در زمینه ارتباط اجتماعی داشته باشند و نتوانند در موقعیت‌های اجتماعی به طور مناسب صحبت کنند. در مقابل، لالی انتخابی فقط در صورتی باید تشخیص داده شود که کودک توانایی صحبت کردن در برخی موقعیت‌های اجتماعی را داشته باشد (برای مثال، معمولاً در خانه).

اختلال اضطراب اجتماعی (فوبی اجتماعی). اضطراب اجتماعی و اجتناب اجتماعی در اختلال اضطراب ممکن است با لالی انتخابی ارتباط داشته باشند. در چنین مواردی، هر دو تشخیص می توانند داده شوند.