سروتونینین چیست ؟ نام علمی سروتونین، 5-هیدروکسی تریپتامین (5-HT) است که یک انتقال دهنده عصبی از گروه مونوآمین است که حاوی اسیدهای آمینه است. گروه مونوآمینی از انتقال دهنده های عصبی در بسیاری از عملکردها مانند تصمیم گیری، احساسات، شادی، ناراحتی ها نقش دارند و در نتیجه با بیماری های سلامت روان ارتباط دارند.

در داخل مغز، سروتونین بیشتر از ساقه مغز در مجموعه ای از هسته ها به نام هسته های رافه سرچشمه می گیرد. فیبرهای سروتونرژیک سپس از هسته های رافه سنتز می شوند و به هسته اکومبنس، بخشی از پیش مغز قاعده ای که به عنوان ناحیه مدار پاداش شناخته می شود، پخش می شوند. سپس سروتونین در سراسر مغز، از جمله لوب های مغز، هیپوکامپ، مخچه و نخاع پخش می شود.

در طول انتقال عصبی، سروتونین از پایانه های نورون پیش سیناپسی در شکاف سیناپسی آزاد می شود. وقتی سروتونین به این شکاف رسید یا توسط گیرنده‌های سروتونین روی نورون پس سیناپسی جذب می‌شود و از طریق تکانه‌های الکتریکی در نورون بعدی ادامه می‌یابد یا ممکن است سروتونین توسط آنزیمی به نام مونوآمین اکسیداز تجزیه شود یا دوباره جذب شود یا توسط ناقل سروتونین (SERT) به نورون پیش سیناپسی بازگردانده شود.

15 نوع گیرنده سروتونین با 6 خانواده وجود دارد که گیرنده های جفت شده با پروتئین G هستند که با واسطه پاسخ های سلولی (5-HT1, 5-HT2, 5-HT4, 5-HT5, 5-HT6, 5-HT7) و 1 خانواده متشکل از کانال های یونی دردار با لیگاند (5-HT3) که برای دپلاریز کردن غشاهای پلاسما کار می کند. سروتونین تحت طبقه‌بندی یک انتقال‌دهنده عصبی بازدارنده قرار می‌گیرد، زیرا اثرات بازدارنده‌ای روی نورون‌ها دارد و احتمال اینکه نورون‌ها پتانسیل عمل را ایجاد کنند، کاهش می‌دهد.

این موضوع در تضاد با انتقال دهنده های عصبی تحریکی است که اثرات تحریکی روی نورون ها دارند. بنابراین سروتونین مغز را تحریک نمی کند. در عوض اثرات تحریکی بیش از حد سایر انتقال دهنده های عصبی را متعادل می کند.

عملکرد سروتونین

رفتار – اخلاق

از آنجایی که سروتونین از ساقه مغز خارج می شود و به بیشتر مناطق مغز می رسد، تأثیرات گسترده ای بر بسیاری از جنبه های رفتاری دارد.

فرآیندهای عصبی روانشناختی تعدیل شده توسط سروتونین می تواند شامل نقش داشتن در توجه، ادراک، پاداش، خشم، پرخاشگری، حافظه، مهارت های حرکتی و اشتها باشد. در واقع، تشخیص رفتار انسانی که به نوعی توسط سروتونین تنظیم نشده باشد، سخت است.

حالت

یکی از علایق کلیدی سروتونین و شناخته شده ترین عملکرد آن، تأثیر آن بر تعدیل خلق و خو است. سروتونین به عنوان یک تثبیت کننده خلق و خوی طبیعی در نظر گرفته می شود و اعتقاد بر این است که وقتی به طور طبیعی کار می کند، به افراد کمک می کند تا احساس شادی، آرامش، تمرکز و ثبات عاطفی داشته باشند.

همچنین تصور می شود که سروتونین اضطراب را تنظیم می کند و احساسات افسردگی را کاهش می دهد. توجه به این نکته مهم است که سروتونین به تنهایی کار نمی کند و اغلب از انتقال دهنده های عصبی دیگر مانند دوپامین برای کمک به کاهش خلق و خو استفاده می کند.

خواب

سروتونین در سایر نقاط بدن به خواب کمک می کند. مناطق خاصی در مغز وجود دارد که زمان به خواب رفتن ما را کنترل می کند، الگوهای خواب را تنظیم می کند و زمانی که از خواب بیدار می شویم کنترل می کند.

بخش هایی از مغز که مسئول تنظیم خواب هستند نیز گیرنده های سروتونین دارند. سروتونین مسئول تحریک بخش هایی از مغز است که خواب و بیداری را کنترل می کند.

اینکه کسی خواب است یا بیدار بستگی به گیرنده سروتونین دارد. ملاتونین که هورمونی حیاتی برای عملکرد خواب است، به سروتونین نیاز دارد تا ملاتونین تولید شود.

سلامت جسمانی

سروتونین در خارج از مغز، همچنین نقش مهمی در سایر قسمت های بدن دارد، به طوری که بیشتر سروتونین در دستگاه گوارش به جای مغز یافت می شود.

سروتونین در روده برای تقویت هضم سالم مورد نیاز است. به طور مشابه، سروتونین با لخته شدن خون به حفظ سلامت استخوان، غذا خوردن، عملکرد جنسی و التیام زخم ها کمک می کند.

سروتونین کم

در مورد سروتونین در مغز، علائم زیادی وجود دارد که می تواند با سطوح پایین این انتقال دهنده عصبی مرتبط باشد:

• بد اخلاقی یا احساس افسردگی
• پرخاشگری
• احساس اضطراب
• تحریک پذیری و ناامیدی
• عزت نفس پایین
• مشکلات حافظه
• اشتهای ضعیف
• مشکلات خواب و حتی بی خوابی
• عصبی بودن

سطوح پایین سروتونین با برخی از بیماری های سلامت روان مانند اختلالات خلقی مرتبط است. از آنجایی که سروتونین به تنظیم خلق و خو کمک می کند، افرادی که سطح سروتونین پایینی دارند ممکن است اخلاق بدی داشته باشند یا ثبات اخلاقی نداشته باشند بدون اینکه بدانند دلیل این امر چیست.

اگر اخلاق بد به دلیل سطوح پایین سروتونین ادامه یابد، می تواند منجر به افسردگی شود. افسردگی به عنوان احساس غم و اندوه شدید، ناامیدی، خستگی مزمن و افکار خودکشی شناخته می شود.

به همین ترتیب، اختلالات اضطرابی را می توان تا حدی به سطوح پایین سروتونین نسبت داد. به عنوان مثال، اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) یک اختلال اضطرابی است که در آن فرد از رفتارهای اجباری برای مقابله با افکار مزاحم مضطرب استفاده می کند.

همچنین افرادی که مبتلا به اسکیزوفرنی هستند، وضعیتی که در آن افراد ممکن است افکار غیرعادی را تجربه کنند، دچار هذیان و توهم شوند، تصور می شود که مربوط به سطوح پایین سروتونین است.

یکی از دلایل سطوح پایین سروتونین می تواند به دلیل عدم تولید کافی از این انتقال دهنده عصبی باشد. اسید آمینه ای به نام تریپتوفان برای تولید سروتونین ضروری است.

این اسید آمینه فقط از غذا به دست می آید، بنابراین اگر کمبود آن وجود داشته باشد، در نتیجه سروتونین کمتری تولید می شود. به طور مشابه، کمبود ویتامین B6 و D با سطوح پایین سروتونین مرتبط است.

یکی دیگر از دلایل پایین بودن سطح سروتونین می تواند ناشی از نداشتن گیرنده های سروتونین کافی در مغز یا عملکرد صحیح گیرنده ها باشد.

وقتی سروتونین از نورون پیش سیناپسی خارج می شود، ممکن است خیلی سریع در شکاف سیناپسی شکسته شود یا خیلی زود دوباره به نورون پیش سیناپسی بازجذب شود و مانع از رسیدن آن به نورون های بعدی در طول انتقال عصبی شود.

افزایش سطح سروتونین بیش از حد 

لوب های پس سری (لوب های اکسیپیتال) را می توان به چندین ناحیه عملکردی تقسیم کرد، اگرچه هیچ نشانگر آناتومیکی وجود ندارد که این نواحی را متمایز کند.

تصویربرداری مغز نشان داده است که نورون‌ها در قشر اکسیپیتال یک نقشه بصری مداوم از اطلاعات دریافت شده توسط شبکیه ایجاد می‌کنند.

به طور مشابه، شایان ذکر است که قشر حرکتی در ماهیچه های چشم که به شدت به لوب های اکسیپیتال متکی هستند، نقش دارد.

اغلب، برای افرادی که مایل به درمان برخی از علائم یا بیماری های سلامت روان مرتبط با سطوح پایین سروتونین هستند، دارو تجویز می شود. در ادامه به برخی از انواع اصلی داروها و عملکرد آنها اشاره شده است:

• مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)

داروهای ضد افسردگی که بیشترین تجویز را دارند، مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) هستند.

این داروها برای درمان بیماری هایی مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات هراس، اختلالات وسواس فکری-اجباری و فوبیا استفاده می شوند. SSRI ها با جلوگیری از جذب مجدد سروتونین از نورونی که آن را آزاد می کند، کار می کنند.

از آنجایی که SSRI ها از جذب مجدد سروتونین به نورون پیش سیناپسی جلوگیری می کنند، سروتونین بیشتری در اطراف شکاف سیناپسی گردش می کند.

این باعث می‌شود که سروتونین به گیرنده‌های نورون پس سیناپسی برسد، بنابراین می‌تواند بر مغز تأثیر بگذارد و در نتیجه خلق و خو را افزایش دهد. برخی از انواع SSRI عبارتند از سیتالوپرام (سلکسا)، فلوکستین (پروزاک) و سرترالین (زولوفت).

• داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (TCAs)

طبقه ‌بندی قدیمی‌تر ضد افسردگی‌ها، ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای (TCAs) به شیوه‌ای مشابه SSRI ها عمل می‌کنند، به این معنا که آنها هم مانع از بازجذب سروتونین از بازگشت به نورون پیش سیناپسی می‌شوند.

همچنین TCA ها با مسدود کردن جذب مجدد یک انتقال دهنده عصبی دیگر به نام نوراپی نفرین (همچنین به عنوان نورآدرنالین شناخته می شود)، که بر خلق و خوی تأثیر می گذارد نیز عمل می کنند.

علیرغم عملکرد مشابه SSRIها، TCAها به اندازه SSRIها قابل تحمل نیستند و عوارض جانبی بیشتری دارند. به طور مشابه، SSRIها از نظر درمان افسردگی همراه با اضطراب مؤثرتر از TCAها هستند (لین، بالدوین و پرسکورن، 1995).

• مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOIs)

یکی دیگر از طبقه بندی های قدیمی تر داروهای ضد افسردگی، مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOIs) هستند.

به طور معمول، وقتی که سروتونین برای انتقال عصبی وارد شکاف سیناپسی می شود، بخشی از انتقال دهنده عصبی توسط آنزیمی به نام مونوآمین اکسیداز حذف می شود. اما MAOI ها برای جلوگیری از این اتفاق تلاش می کنند.

این قضیه در نهایت به این معنی است که سروتونین بیشتری در شکاف سیناپسی در گردش است و احتمال رسیدن آن به گیرنده های نورون پس سیناپسی را افزایش می دهد.

MAOI همچنین می تواند بر سایر انتقال دهنده های عصبی در مغز تأثیر بگذارد که می تواند عوارض جانبی غیرقابل توجیهی ایجاد کند. این نوع از داروهای ضد افسردگی به دلیل عوارض جانبی و به دلیل اقدامات احتیاطی مرتبط با رژیم غذایی که باید هنگام استفاده از دارو انجام شود، به اندازه SSRI ها تجویز نمی شود.

MAOI ها در صورت مخلوط شدن با سایر داروها می توانند واکنش های نامطلوبی داشته باشند و در موارد نادر می توانند باعث افزایش خطرناک سروتونین شوند که به عنوان سندرم سروتونین شناخته می شود.

سروتونین بیش از حد

اگرچه سروتونین در حفظ خلق و خوی خوب و ایجاد احساسات شاد برای افراد مفید است، سروتونین بیش از حد می تواند مضر باشد.

وجود مازاد سروتونین در مغز می تواند در نتیجه داروهایی باشد که برای افزایش سطوح پایین سروتونین مصرف می شوند.

وجود سروتونین بیش از حد در مغز می تواند منجر به وضعیتی به نام سندرم سروتونین شود.

این سندرم می تواند پس از شروع مصرف یک داروی جدید یا افزایش دوز داروی موجود ایجاد شود. برخی از علائم خفیف تر مرتبط با سندرم سروتونین به شرح زیر است:

• گیجی
• مردمک های گشاد شده
• بی قراری
• ضربان قلب سریع
• فشار خون بالا
• سردرد
• لرز و مور مور شدن

موارد خفیف سندرم سروتونین ممکن است در عرض یک روز پس از قطع داروهایی که باعث ایجاد علائم می شوند از بین بروند، اگرچه اگر درمان نشود می تواند منجر به تشدید علائم مانند تشنج، ضربان قلب نامنظم، بیهوشی یا حتی مرگ در موارد بدتر شود.

بنابراین، اگر کسی برای درمان علائم سروتونین پایین یا بیماری های سلامت روان مرتبط با آن در نظر دارد دارو مصرف کند، به او توصیه می‌شود قبل از افزایش احتمالی این مقدار، با دوز کم شروع کند.

مقایسه سروتونین و دوپامین

سروتونین چیست؟

سروتونین یک انتقال دهنده عصبی، یک پیام رسان شیمیایی است که در سیستم عصبی مرکزی (CNS) تولید می شود. به سروتونین نام علمی 5-هیدروکسی تریتامین (5-HT) داده شده و یک انتقال دهنده عصبی از گروه مونوآمین است که حاوی اسیدهای آمینه است. سروتونین به دلیل نقشی که در خلق و خو دارد مورد توجه روانشناسان است.

این انتقال دهنده عصبی برای احساس شادی ضروری است و سطوح پایین سروتونین به طور خاص با اختلالات خلقی مانند افسردگی مرتبط است.

همچنین می تواند در بسیاری از جنبه های رفتاری مانند حافظه، توجه، پاداش و خشم نقش داشته باشد. سروتونین در خواب هم می تواند نقش داشته باشد، چون بخش هایی از مغز را که خواب و بیداری را کنترل می کنند را تحریک می کند.

در خارج از مغز، سروتونین به عنوان یک هورمون در سیستم عصبی روده ای عمل می کند که به طور خاص در دستگاه گوارش یافت می شود. نقش آن در سیستم عصبی روده ترویج هضم سالم، کنترل ضربان قلب و التیام زخم ها، و عملکردهای دیگر است.

در داخل مغز، سروتونین بیشتر در ساقه مغز، در مجموعه ای از هسته ها به نام هسته های رافه تولید می شود. سپس فیبرهای سروتونرژیک از هسته‌های رافه تولید می‌شوند و به هسته اکومبنس، ناحیه‌ای از مغز که به عنوان یک ناحیه مدار برای پاداش عمل می‌کند، پخش می‌شوند.

پس از رسیدن به هسته اکومبنس، سروتونین در سراسر مغز به مناطق مختلف مغز از جمله لوب های مغز، مخچه، هیپوکامپ و نخاع پخش می شود.

سروتونین به عنوان یک انتقال دهنده عصبی بازدارنده طبقه بندی می شود، به این معنی که احتمال ایجاد پتانسیل عمل توسط نورون ها را کاهش می دهد. بنابراین، سروتونین مغز را تحریک نمی کند، در عوض هرگونه اثرات تحریکی بیش از حد سایر انتقال دهنده های عصبی را متعادل می کند.

در طی انتقال عصبی، سروتونین در شکافی بین نورون پیش سیناپسی و نورون پس سیناپسی به نام شکاف سیناپسی آزاد می شود. سروتونین یا به گیرنده سروتونین در نورون پس سیناپسی می رسد و از طریق تکانه های الکتریکی به سمت نورون بعدی ادامه می دهد یا توسط آنزیمی به نام مونوآمین اکسیداز تجزیه می شود یا سروتونین توسط یک انتقال دهنده سروتونین دوباره به نورون پیش سیناپسی بازجذب می شود.

سروتونین قرص

قرص سروتونین چیست؟ سروتونین یکی از مواد شیمیایی موثر و انتقال دهنده عصبی است و برای خلق و خوی انسان موثر بوده و کمبود این ماده در مغز انسان باعث بسیاری از بیماری های خلقی از جمله اضطراب و استرس می شود. امروزه قرص های سروتونین برای درمان اضطراب و افسردگی بسیار موثر هستند. سروتونین قرص از رایج ترین دارو های ضد افسردگی و نسبتا بی خطر هستند و این قرص ها می توانند علائم افسردگی متوسط تا شدید را بهبود بخشند. هم چنین سروتونین قرص ها، نسبت به انواع دیگر دارو های ضد افسردگی عوارض جانبی کمتری را ایجاد می کنند.

عوارض جانبی سروتونین قرص

هر دارویی همانطور که برای بیماری ها مفید هستند می توانند عواضی جانبی هم داشته باشند البته ممکن است برخی افراد هیچ کدام از عوارض جانبی احتمالی را تجربه نکنند اما بهتر بوده از عوارض سروتونین قرص آگاه باشید و در صورت لزوم به پزشک معالج خود مراجعه کنید. عوارض جانبی سروتونین قرص هم شامل موارد زیر می باشد:

• حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
• سردرد و سرگیجه
• خواب آلودگی یا بی خوابی
• دهان خشک
• عصبی، آشفتگی یا بی قراری
• کاهش یا افزایش وزن به دلیل تاثیری که بر اشتها می گذارد.
• مشکلات جنسی، کاهش میل جنسی

  سروتونین طبیعی

همانطور که می دانید سروتونین به طور طبیعی در بدن های سالم تولید می شود و این هورمون ضد افسردگی می تواند به تمامی ابعاد سلامتی شما کمک کند. کمبود سروتونین طبیعی در بدن شما می تواند سبب بد خلقی، اضطراب، تنش های عصبی، افسردگی وغیره شود. تا حالا به این موضوع دقت کرده اید که چرا گاهی اوقات احساس شادی و خوشایندی دارید و گاهی اوقات احساس غم و ناراحتی می کنید؟ تمامی این ها به دلیل میزان ترشح سروتونین طبیعی در بدن شماست. حالا اگر می خواهید به طور مداوم میزان ترشح این هورمون طبیعی در بدن شما زیاد شود در این مقاله با ما همراه باشید.

کار هایی که سبب افزایش سروتونین طبیعی در بدن شما می شود:

1. تمامی ویتامین های گروهB ، از جمله B6 وB12  برای تولید سروتونین طبیعی ضروری هستند و به شما کمک کرده تا احساس بهتری داشته باشید.
2. تحقیقات انجام شده نشان می دهد که میزان سروتونین طبیعی تولید شده در بدن انسان ها درفصل های گرم سال بیشتر از فصل های سرد سال است. نورخورشید به افزایش سروتونین طبیعی بدن کمک می کند پس به شما پیشنهاد می کنیم در روز 10 الی 15 دقیقه از وقت خود را در بیرون خانه برای پیاده روی و ورزش اختصاص دهید.
3. سبزیجات برگ تیره، ماهی، موز و لوبیا از مواد های غذایی هستند که سرشار از منیزیم بوده و سبب افزایش تولید این هورمون ضد افسردگی در بدن می شود.
4. افزایش سطح سروتونین فقط به رژیم غذایی و ورزش وابسته نمی باشد بلکه تغییر نگرش و فکر و خیال هم تاثیر زیادی دارد پس تا آنجایی که ممکن است برای حال خوب خود تلاش کنید مثلا خاطرات خوب را مرور کنید، با افرادی که دوست دارید معاشرت کنید و در کل مثبت اندیش باشید.

سروتونین و دوپامین

انتقال دهنده های عصبی، نوعی از پیام رسان های شیمیایی هستند که سیگنال های الکتریکی را بین نورون های مغز حمل می کنند. در واقع سروتونین و دوپامین هر دو جزء هورمون های شادی هستند ولی عملکرد آن ها با هم متفاوت است.

سروتونین: سروتونین ها در مغز انسان ترشح می شوند و روی احساسات شما تاثیر می گذارند و می توانند خلق و خوی شما را تغییر دهند. سروتونین ها بر چرخه ی خواب و بیداری، روحیه و احساسات، متابولیسم واشتها، شناخت و تمرکز، فعالیت های هورمونی، دمای بدن و انعقاد خون تاثیر می گذارند. اختلال در سیستم سروتونین سبب بیماری های روحی مثل اختلالات اضطرابی، اوتیسم و اختلال دو قطبی می شود.

دوپامین: دوپامین ها در سلول های عصبی مغز ترشح می شوند و انگیزه و میل و اشتیاق افراد را تحت تاثیر قرار می دهند. هم چنین بر خلق و خو و روحیه، خواب، یادگیری، حرکات بدنی، هوشیاری، جریان خون و دفع ادرار تاثیر می گذارند. بی انگیزگی و احساس مفید نبودن از علائم اختلال در سیستم دوپامین است. اختلال در سیستم دوپامین باعث روی آوردن افراد و اعتیاد به مواد مخدر، قمار و غیره می شود و در واقع سبب بیماری های روحی از جمله اختلال دوقطبی، جنون جوانی و اختلال بیش فعالی کمبود توجه نیز می شود.

سروتونین در مواد غذایی

تحقیقات نشان می دهد که سطح سروتونین می تواند بر خلق و خو و رفتار شما تاثیر بگذارد و این ماده شیمیایی برای خواب سالم و تقویت روحیه و احساس خوب شما و هم چنین زندگی طولانی تر در ارتباط است. سطح سروتونین از طریق اسید آمینه تریپتوفان افزایش می یابد در واقع سروتونین ها از تریپتوفان سنتز می شوند. پس برای افزایش سروتونین به صورت کاملا طبیعی در مغز شما لازم است مواد غذایی حاوی تریپتوفان مصرف کنید. مواد غذایی سرشار از تریپتوفان برای افزایش سروتونین شامل موارد زیر است:

• بوقلمون: گوشت بوقلمون منبع غنی تریپتوفان می باشد.
• آجیل و مغزیجات: تمامی آجیل ها و مغزیجات حاوی تریپتوفان هستند علاوه بر آن منابع خوبی از فیبر، ویتامین ها و آنتی اکسیدان ها نیز هستند و خوردن یک مشت آجیل در روز می تواند خطرات مرگ و میر ناشی از سرطان، بیماری های قلبی و تنفسی را کاهش دهد.
• آناناس: از چند دهه اخیر ثابت شده است که آناناس ها حاوی سروتونین هستند. برخی از میوه ها و سبزیجات مانند گوجه فرنگی با رسیده تر شدن سروتونین آن ها بیشتر می شود ولی در مورد آناناس ها این چنین نیست و آن ها را زمانی که تازه تر هستند باید تهیه و میل کنید.
• ماهی سالمون: ماهی سالمون علاوه بر اینکه سرشار از تریپتوفان است حاوی اسید های چرب امگا3 هم می باشد پس به شما پیشنهاد می کنیم حداقل هفته ای یک بار ماهی سالمون میل کنید.
• تخم مرغ: زرده تخم مرغ غنی از تریپتوفان، تیروزین، کولین، بیوتین و اسید های چرب امگا3 می باشد. پروتئین موجود در تخم مرغ می تواند به میزان قابل توجهی سطح تریپتوفان در پلاسمای خون شما را افزایش دهد.

بهترین سروتونین

سروتونین یکی از بهترین هورمون های ضروری بدن است که خلق و خوی شما را تنظیم میکند و باعث می شود در زندگی احساس خوشبختی و شادی بیشتری داشته باشید. سروتونین در بهترین حالت، سلول های مغزی و سیستم عصبی شما را مجبور می کند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و سیگنال هایی را برای آن ها ارسال می کند و از طریق آن روی کل بدن شما از جمله خواب و خوراک گرفته تا کاهش افسردگی و غیره تاثیر می گذارد. عوامل زیادی هستند که به ترشح بهتر سروتونین در بدن کمک می کنند از جمله: ورزش کردن مانند تمرینات هوازی چون شنا کردن، دوچرخه سواری، پیاده روی سریع و یا سبک، دویدن آهسته و غیره. ماساژ درمانی داشته باشید در واقع دو بار در هفته ماساژ می تواند استرس و اضطراب شما را کاهش دهد و باعث بالا رفتن بهترین سطح از سروتونین در بدن شما شود. در این میان از مواد غذایی سرشار از سروتونین مانند ماهی سالمون، پنیر و تخم مرغ و … غافل نشوید تا مغز شما بتواند بهترین سروتونین را برای بدن سالم شما ترشح کند و از مسائل روحی بسیاری از جمله افسردگی و ناراحتی اعصاب جلوگیری کند.

بهترین قرص سروتونین

آسنترا سرترالین جزو بهترین قرص های سروتونین است در واقع داروی سرترالین به باز گرداندن ماده طبیعی سروتونین در مغز کمک می کند. داروی سرترالین به صورت قرص و خوراکی در دسترس قرار دارد و یکی از پر مصرف ترین دارو های ضد افسردگی در کل جهان محسوب می شود زیرا عوارض کم و تاثیر گذاری بالایی دارد. اما لازم است بدانید که این دارو فقط توسط روانپزشک تجویز می شود پس اگر تمایل دارید این دارو را مصرف کنید حتما با یک روانپزشک مشورت کنید. سرترالین که جزء بهترین قرص های سروتونین محسوب می شود از دسته دارو های ضد افسردگی است و باعث افزایش روحیه فرد، کیفیت خواب، اشتها و سطح انرژی می شود و هم چنین ممکن است برای کاهش ترس، اضطراب و استرس ناخواسته هم مناسب باشد. این دارو شادی آور بوده و برای تنظیم سروتونین در بدن تجویز می شود که با تنظیم شدن این انتقال دهنده ی عصبی در بدن باعث برطرف شدن بسیاری از علائم افسردگی از جمله ناراحتی و خستگی می شود و در نتیجه خلق و خوی فرد را تغییر می دهد. به این نکته توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد و یا قطع ناگهانی این قرص ها باعث بروز عوارض جبران ناپذیری می شود پس حتما برای دارو درمانی باید به روانپزشک مراجعه کنید.

بهترین منابع سروتونین

بعضی از مواد غذایی می توانند سطح سروتونین بدن را از طریق اسید آمینه تریپتوفان افزایش دهند. سروتونین از ترکیب با تریپتوفان به وجود می آید. اگر شما می خواهید به طور کاملا طبیعی سطح سروتونین را در مغز خود افزایش دهید، می توانید از مصرف مواد غذایی حاوی تریپتوفان غافل نشوید و بیشتر مصرف کنید. هم چنین با تحقیقاتی که تا به حال انجام شده این موضوع روشن می شود که افرادی که یک رژیم غذایی کم تریپتوفان را دنبال می کنند، ممکن است سطح سروتونین مغز آن ها کاهش یابد و افراد را دچار اختلالات خلقی همچون افسردگی و اضطراب کند. مواد غذایی که بهترین منابع سروتونین هستند شامل موارد زیر می شود:

تخم مرغ

تخم مرغ ها منبع غنی از سروتونین ها هستند. پس با خوردن روزانه تخم مرغ به میزان قابل توجهی سطح تریپتوفان پلاسمای خود را افزایش دهید.

پنیر

در وعده صبحانه از پنیر به دلیل سرشار از تریپتوفان استفاده کنید تا روز خود را با کمک به ترشح سروتونین مغز خود آغاز کنید.

سویا

برای این که گیاه خواران هم بتوانند از طریق مواد غذایی حاوی تریپتوفان، سروتونین مورد نیاز بدن خود را تامین کنند باید محصولاتی مثل توفو، شیر سویا یا سس سویا که منبع تریپتوفان هستند استفاده کنند.

اسفناج

سبزیجات برگ تیره مانند اسفناج هم علاوه بر تریپتوفان، سرشار از آهن بوده و برای افرادی که کم خونی، انرژی کم یا در تنفس دچار مشکل هستند مفید می باشد.

بهترین داروی سروتونین

زمانی که انتقال دهنده های عصبی نتوانند به درستی کار کنند و فرآیند های مختلف بدن دچار اختلال شوند قطعا سیستم های عصبی هم در معرض مشکلات قرار می گیرند در این حالت کنترل احساسات تا حدودی و گاهی تا مقدار زیادی از اراده ی انسان خارج می شود و حتی نحوه ی تفکر و عملکرد فرد را هم تحت تاثیر قرار می دهد. در این صورت احتیاج به یک دارو، حاوی سروتونین می باشد. پارکستین بهترین داروی سروتونین است که برای درمان افسردگی ماژور، حمله ی عصبی پانیک یا وحشت زدگی، وسواس اجباری و یا بسیاری از بیماری های روحی دیگر مناسب می باشد. این دارو می تواند بر خلق و خو، خواب و میزان انرژی و علاقه ی شما به زندگی تاثیر گذار باشد. داروی پارکستین برای کاهش ترس، اضطراب، افکار ناخواسته و تعداد حملات پانیک مناسب می باشد. هم چنین بسیاری از مشکلات شما مانند عدم اعتماد به نفس، اختلال های مربوط به خواب و خوراک، خستگی های مفرط و بی حالی را رفع می کند.

بهترین داروی بازجذب سروتونین

دارو های بازجذب سروتونین جزء دارو های ضد افسردگی هستند که برای اختلال های روان شناختی تجویز می شوند. بهترین داروی بازجذب سروتونین شامل سیتالوپرام، فلوکستین، سرترالین و ویلازودون می باشد. در واقع مهار کننده های بازجذب سروتونین از طریق ارتقاء عملکرد سلول های عصبی تنظیم کننده عواطف در مغز کار می کنند. اطلاعات از طریق سیگنال در بین سلول های مغز منتقل می شوند. زمانی که سلول های مغز سیگنال هایی را به یکدیگر می فرستند، مقداری انتقال دهنده عصبی آزاد می کنند و به این ترتیب پیغام انتقال پیدا می کند. دارو های بازجذب سروتونین با مسدود کردن فرایند بازجذب، سروتونین بیشتری را در دسترس قرار می دهند. همین امر باعث وجود سروتونین بیشتری بین نورون ها می شود و در نتیجه پیغام به درستی ارسال می شود. زمانی که شما به افسردگی مبتلا می شوید، بخش هایی از مغزتان که خلق و خوی شما را تنظیم و با استفاده از سروتونین پیغام ارسال می کنند به درستی عمل نمی کنند.

بهترین راه افزایش سروتونین

را ه های زیادی وجود دارد تا شما بتوانید مقدار سروتونین را در بدن خود افزایش دهید. زمانی که سروتونین بیشتری در بدن شما ترشح شود شما احساس بهتر و شادتری خواهید داشت. با ما همراه باشید تا راه های افزایش سروتونین را به شما آموزش دهیم:

مصرف زیاد منیزیم

شما می توانید غذا هایی که حاوی منیزیم بالایی هستند مانند سبزیجات با رنگ سبز تیره، حبوبات، ماهی و موز را در رژیم غذایی خود قرار داده و بیشتر مصرف کنید زیرا منیزیم به بهبود عملکرد اعصاب کمک می کند و در موارد زیادی دیده شده که باعث بهبود افسردگی شده است.

استفاده از نور خورشید

نور خورشید باعث ترشح هورمون سروتونین می شود. پس لازم است در روز حتما 20 دقیقه از وقت خود را صرف پیاده روی در زیر نور مستقیم و یا غیر مستقیم خورشید کرده و از این نعمت خدادادی برای سلامتی خود بهره مند شوید.

مصرف بیشتر ویتامین های گروه B وC

تمامی ویتامین های گروه B برای سلامتی و تناسب اندام مناسب هستند اما برای افزایش سطح سروتونین بدن، ویتامین B6 و ویتامین B12 معجزه آسا هستند. درسته که ویتامین C به اندازه ویتامین B برای افزایش سروتونین مطرح نیست اما تحقیقات نشان داده که ویتامین C علاوه بر اینکه شادی آور و ضد افسردگی بوده می تواند بر خلق وخوی افراد تاثیر بگذارد. ویتامین C در گوجه فرنگی، پرتقال و فلفل دلمه ای فراوان یافت می شود.

مصرف غذا های حاوی تریپتوفان

تریپتوفان نوعی اسید آمینه بوده که وجودش برای سروتونین ضروری و مهم است با افزایش این ماده در رژیم غذایی خود، ترشح سروتونین را در بدن خود افزایش دهید. تریپتوفان در گوشت بدون چربی، تخم مرغ، لبنیات و آجیل و دانه ها وجود دارد.

بهترین داروی گیاهی سروتونین

گیاهان دارویی زیادی هستند که برای درمان افسردگی و افزایش سطح سروتونین بدن مفید هستند که در این مقاله  چند نمونه ازبهترین دارو های گیاهی سروتونین را برای شما معرفی کرده تا با مصرف آن ها سروتونین بدن خود را افزایش دهید.

گل راعی و یا علف چایی

گل راعی به صورت بومی در اروپا، غرب آسیا و شمال آفریقا موجود است. گل راعی یا علف چای به افزایش سروتونین در بدن کمک می کند. اروپایی ها ازعلف چای برای در مان افسردگی استفاده می کنند اما سازمان غذا و دارو، این گیاه دارویی را برای استفاده در این شرایط تایید نکرده است.

سنبل الطیب

از آنجایی که سنبل الطیب مستقیم روی سیستم عصبی مرکزی تاثیر می گذارد، آرامبخش و ضد تشنج بوده و برای درمان افسردگی استفاده می شود. عملکرد درست سیستم عصبی به وسیله گیرنده هایی در مغز به نام رسپتورهای گابا تنظیم می شوند. آزمایشات نشان داده اند که سنبل الطیب می تواند اتصالات این گیرنده ها را ضعیف و سست کند. در بدن انسان این گیاه آنزیم های کاتالیز کننده گابا را مهار، و سبب افزایش غلظت گابا می شود. در آخر تحریک پذیری نورون های عصبی را کاهش می دهد و باعث آرام بخشی و کاهش استرس می شود.

آویشن

آویشن دارای لیتیوم و تریپتوفان می باشد که این دو ماده به افزایش سروتونین و بهبود وضعیت خلق وخو، بهبود خواب و کاهش استرس و اضطراب کمک زیادی می کنند.

بهترین مکمل سروتونین

هیدروکسی تریپتوفان5 (HTP-5)  یکی از بهترین مکمل های سروتونین محسوب می شود. جدیدا کشف شده است که مکمل هیدروکسی تریپتوفان5 با بالا بردن سطح سروتونین مغز می تواند خلق و خوی شما را تنظیم کند. این مکمل به افرادی با افسردگی های خفیف تا متوسط می تواند کمک کند. به یاد داشته باشید که مکمل هیدروکسی به راحتی در مغز به سروتونین تبدیل می شود و مقدار این ماده را افزایش می دهد به همین دلیل افرادی که برای افسردگی خود از مکمل های سنتی استفاده کرده و جواب نگرفتند حتما از این مکمل جواب خواهند گرفت.

بهترین داروی افزایش سروتونین

شاید این سوال برای همه ی شما پیش آمده باشد که چگونه سروتونین را در بدن خود افزایش دهید و یا اصلا چه دارویی برای افزایش سروتونین در بدن مناسب می باشد. در قدم اول شما باید به یک روانشناس مراجعه کنید تا او علائم و مشکلات شما را بررسی کند و اگر لازم به داروی خاصی برای افزایش سروتونین در بدن شما بود شما را به یک روانپزشک ارجاع دهند. سپس روانپزشک هم تمامی علائم شما را مجددا بررسی می کند وسپس با توجه به میزان مشکل، دارو تجویز می کند زیرا میزان سروتونین مصرفی برای هر انسانی متفاوت است. به این نکته توجه داشته باشید که از مصرف خودسرانه دارو های افزایش سروتونین خودداری کنید چون این گونه دارو ها عوارض خطرناکی دارند. بهترین دارو های افزایش سروتونین شامل فلوکسیتین، سرترالین، فلووکسامین، سلژلین و غیره می باشد.

بهترین قرص بازجذب سروتونین

بهترین قرص های باز جذب سروتونین شامل فلوکستین، فلووکسامین، پاروکستین، سیتالوپرام، سرترالین، زیملیدین و داپوکستین هستند. این قرص های بازجذب سروتونین از پر کاربرد ترین قرص های ضد افسردگی هستند و می توانند بسیاری از افسردگی های بالینی را درمان کنند هم چنین برای اختلالات اضطرابی و شخصیتی، اختلالات هراس و وحشت زدگی، وسواس فکری و عملی، اضطراب های اجتماعی و فراگیر و غیره کاربرد های فراوانی دارند. عملکرد قرص های بازجذب سروتونین به گونه ای است که با جلوگیری و مهار کردن بازجذب سریع سروتونین در گیرنده های عصبی پیش سیناپسی مقدار سروتونین برون سلولی را افزایش می دهد و سروتونین غلیظ بیشتری را در اختیار گیرنده ها قرار می دهد. توجه داشته باشید که قرص های بازجذب سروتونین هم مانند بسیاری از دارو های دیگر دارای عوارض هستند، پس از مصرف خودسرانه آن ها جلوگیری کنید. برخی از عوارض آن شامل موارد زیر می شود:

• دل درد، معده درد و سوزش معده
• اختلال در عملکرد جنسی و کاهش میل جنسی
• افزایش اشتها و اضافه وزن
• تهوع و مشکلات گوارشی
• سردرد

سروتونین از کجا ترشح می شود؟

سروتونین، به عنوان یک انتقال دهنده ی عصبی، سیگنال ها را بین سلول های عصبی پخش می کند و سپس آن ها را تنظیم می کند. سروتونین در مغز و روده ما انسان ها ترشح می شود. در واقع 80 تا 90 درصد سروتونین موجود در بدن تمامی انسان ها در دستگاه گوارش ترشح می شود. این ماده شیمیایی در پلاکت های خون و سیستم های عصبی مرکزی هم وجود دارند. از آنجایی که سروتونین در مغز ترشح می شود در همان مغز هم استفاده می شود زیرا سروتونین ها نمی توانند از سد خونی مغز عبور کنند. پس با توجه به مواردی که در بالا اشاره شد سروتونین در عضلات صاف و منقبض فعال می باشد، محرک ها را بین سلول های عصبی انتقال می دهد و سبب شادی می شود. بعضی از روانپزشک ها معتقدند که سروتونین مسئول برقراری تعادل روحی است و کمبود آن در بدن سبب افسردگی می شود.

سروتونین از نظر طب سنتی

درمان های طبیعی یا به اصطلاح طب سنتی موضوع پیچیده ای است که باید آن ها را مورد بررسی قرار داد. برخی افراد این روش ها را قبول دارند وبرخی دیگر اصلا طب سنتی را روش درمانی نمی دانند. سازمان غذا و داروی آمریکا درمان سنتی و دارو های سنتی را به عنوان نوعی داروی تجویزی به رسمیت نمی شناسد. با توجه به بررسی های بالینی در طب سنتی می خواهیم گیاهانی را که از لحاظ طب سنتی برای افزایش سروتونین و درمان بیماری های روحی و افسردگی مناسب هستند را معرفی کنیم. در ادامه با ما همراه باشید:

زعفران: زعفران یکی از معروف ترین و گران بها ترین گیاهان دارویی که برای درمان های افسردگی کهنه مناسب است. زعفران سرشار از کامپفرول، کروسین و سافرانال می باشد که خواص ضد افسردگی دارند. در واقع زعفران با کاهش بازجذب سروتونین مغز به درمان افسردگی کمک می کند. زعفران را به صورت دمنوش و یا شربت زعفران استفاده کنید تا بتوانید از خواص شادی آور آن بهره ببرید. این نکته را به یاد داشته باشید که مصرف زعفران برای خانم های باردار مناسب نمی باشد و باعث سقط جنین می شود.

گریفونیا: گریفونیا یک گیاه آفریقایی می باشد که در طب سنتی برای افزایش میزان سروتونین استفاده می شود. این گیاه حاوی گیاهان دیگری چون گیاه قاصدک و گل راعی می باشد. که در کل ترکیب این گیاه برای افزایش میزان سروتونین بدن و رفع افسردگی مناسب می باشد.

سروتونین آزمایشگاهی

سروتونین یک ماده شیمیایی بوده که از تریپتوفان آمینواسید به دست می آید. این ماده زمانی که سیستم عصبی و مغز به آن احتیاج داشته باشند تولید می شود. این ماده هم چنین توسط سلول های خاص از جمله نای و بافت های روده و معده نیز تولید می شوند. سروتونین از طریق تکه های عصبی و انقباض رگ های خونی در چرخه خواب و بیداری شرکت می کند و بر روی خلق و خو تاثیر می گذارد. سروتونین توسط کبد متابولیزه می شود و مواد متابولیک حاصل از این فرآیند در ادرار دفع می شود. به طور طبیعی مقدار کمی از سروتونین در خون انسان وجود دارد. مقدار زیاد سروتونین ممکن است توسط بعضی از تومور های سرطانی به صورت پیوسته و یا دوره ای تولید شوند. در واقع این توده های سرطانی سرعت رشد پایینی دارند و در بافت های گوارشی مخصوصا آپاندیس و ریه ها تشکیل می شوند اما ممکن است بر دیگر ارگان های بدن هم تاثیر بگذارند. این تومور ها از سلول های سیستم عصبی درون ریز ناشی می شوند. سروتونین تولید شده توسط تومور های سرطانی شما را دچار مشکلاتی از جمله سرخ شدن چهره، اسهال، تپش قلب و مشکلات تنفسی می کند.

آزمایش سروتونین

انسان باید علاوه بر مراقبت هایی که از جسم خود می کند به روح خود نیز توجه لازم را داشته باشد زیرا مشکلات جسمی را می توان با چند آزمایش، دارو، ورزش و… درمان کرد در حالی که روح به دلیل قابل لمس نبودن وقتی دچار آسیب می شود درمان سختی دارد. در سال های اخیر آمار نشان داده است که افراد زیادی به افسردگی مبتلا هستند. شما هم اگر احساس می کنید به افسردگی مبتلا شده اید بهتر است که به یک روانپزشک مراجعه کنید زیرا روانپزشک بعد از انجام معاینات پزشکی آزمایش های خاصی را برای شما درخواست می کند تا مطمئن شود علائم افسردگی شما به بیماری هایی مانند تیروئید، کمبود ویتامین D یا مشکل پزشکی دیگری مربوط نمی باشد. اگر علائم شما به بیماری جدی دیگری ارتباط داشته باشد، با درمان آن می توان به کاهش افسردگی کمک کرد. زمانی که روانپزشک معاینه پزشکی انجام می دهد تمرکز خود را بر روی سیستم عصبی و غدد درون ریز قرار می دهد. کم کاری تیروئید که از غده تیروئید کم کار ناشی می شود، شایع ترین بیماری بوده که با علائم افسردگی همراه می باشد. در هنگام معاینات پزشکی حتما روانپزشک خود را از دارو هایی که برای افسردگی مصرف می کنید با خبر کنید زیرا دارو های افسردگی اکثرا با سروتونین در ارتباط هستند. دارو هایی که بر آزمایش سروتونین تاثیر می گذارند شامل مورفین، بازدارنده های اکسیداز مونوآمین MAO مثل ریسرپین، متیلدوپا و لیتیم و غیره می باشند.

آزمایش سروتونین چیست؟

مغز ما انسان ها توسط غشای ظریفی احاطه شده است که به آن سد خونی- مرکزی می گویند. این غشا به بعضی از مولکول ها اجازه عبور نمی دهد زیرا این غشا نیمه تراوا می باشد به همین دلیل سروتونین نمی تواند از این غشا عبور کند. از این رو سطح سروتونین خون هیچ ربطی به مقدار آن در مغز ندارد. سروتونین لازم برای عملکرد درست سلول های عصبی، در ساقه مغز تولید می شود. در واقع آزمایش سروتونین برای تشخیص سندروم کارسینوئید انجام می شود. برای انجام آزمایش سروتونین باید از سه روز قبل و در حین جمع آوری نمونه از مصرف غذا های حاوی سروتونین خودداری کنید. غذاهای سرشار از سروتونین شامل آووکادو، موز، آناناس، آلو، طالبی، خریزه، گردو، گوجه فرنگی  و بادمجان وغیره می توانند در اندازه گیری آزمایش سروتونین تداخل ایجاد کنند.

آزمایش سروتونین خون

همانطور که بارها گفته شد سروتونین یک ماده شیمیایی است که توسط سلول های عصبی تولید می شود. آزمایش سروتونین خون امکان دارد برای تشخیص سندرم کارسینوئید انجام شود. سندرم کارسینوئید گروهی از علائم مربوط به تومور های کارسینوئید می باشد. این تومور ها شامل تومور های روده کوچک، روده بزرگ، آپاندیس و لوله های برونش در ریه ها می باشد. تومور های کارسینوئید توده هایی هستند که رشد آهسته ای دارند و می توانند در مجاری گوارشی به خصوص آپاندیس و در ریه ها تشکیل شوند حتی ممکن است روی سایر اندام ها هم تاثیر بگذارند. این تومور ها از سلول های موجود در سیستم عصبی و غدد درون ریز به وجود می آیند. سروتونینی که توسط کارسینوئید ها تولید می شوند می توانند باعث علائم برافروختگی صورت، اسهال، ضربان قلب سریع و خس خس سینه شود. طبق گزارش های انجام شده ممکن است این تومور ها طی سال های زیاد در بدن شما بدون علامت باقی بمانند و درصد کمی از این تومور ها ممکن است در نهایت به اندازه کافی بزرگ شوند و باعث انسداد در روده ها یا لوله های برونش در ریه شوند. اگر شما احیانا آزمایش سروتونین خون انجام دادید باید 25 روز منتظر بمانید تا جواب آزمایش شما حاضر شود. نمونه خونی برای آزمایش سروتونین خون از طریق سرنگ و از سیاهرگ بازو گرفته می شود.

سروتونین بیش از حد

همانطور که تا به اینجای مقاله متوجه شدیم سروتونین یک ماده ی شیمیایی می باشد که وجود آن در بدن و مغز ضروری می باشد. ترشح متعادل سروتونین در مغز باعث عملکرد درست سیستم عصبی می شود. زمانی که سیستم عصبی به درستی عمل کند ما دیگر مشکلاتی در خلق و خو، خواب، اشتها و افسردگی نخواهیم داشت. حال فکر کنید که سروتونین در بدن شما به مقدار فراوان تولید شود چه مشکلاتی را به وجود می آورد؟ بعله درسته سبب بروز مشکلات خطرناک و یا حتی مرگ می شود. پزشکان تولید سروتونین بیش از حد در بدن را با عنوان سندروم سروتونین می شناسند. سروتونین بیش از حد و یا همان سندروم سروتونین هنگام مصرف داروهایی که سطح بالایی از سروتونین را در بدن ایجاد می کنند، به وجود می آید. دلایل دیگری که سندروم سروتونین را ایجاد می کند مصرف داروی ضد افسردگی همراه با داروی میگرن، مصرف بیش از حد دارو های گیاهی که باعث افزایش سطح سروتونین می شود، می باشد. سندروم سروتونین در برخی موارد با قطع داروی افزایش سروتونین، به سطح اولیه خود باز می گردد و هیچ مشکلی را ایجاد نمی کند در حالی که اگر سندروم سروتونین حاد باشد و درمان نشود می تواند سبب بیهوشی و یا حتی مرگ شود.

سروتونین در آزمایش خون

در یک موفقیت بزرگ برای درمان بیماری های روانی، دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که برای تشخیص افسردگی می توان از سروتونین در آزمایش خون استفاده کرد. بسیاری از بیماری های افسردگی به دلیل عدم وجود سروتونین یا هورمون شادی در مغز می باشد. امروزه دانشمندان دانشگاه پزشکی وین اثبات کرده اند که از لحاظ نظری احتمال دارد، با تجزیه و تحلیل سطح سروتونین خون که یک پروتئین ضروری برای سلول های مغزی محسوب می شود می توانیم به این موضوع پی ببریم که افراد از بیماری افسردگی رنج می برند یا خیر. سروتونین ها به مقدار زیاد در خون و سایر ارگان های بدن انسان یافت می شوند. دانشمندان به این موضوع پی برده اند که ارتباط نزدیکی بین سرعت جذب سروتونین در پلاکت خون و عملکرد شبکه افسردگی در مغز وجود دارد. انتقال دهنده سروتونین به مقدار زیادی در اندام هایی مثل روده ها و خون وجود دارد و این ماده در خون تضمین می کند که پلاکت های خونی تراکم مناسب سروتونین در پلاسمای خون را حفظ می کند. در واقع این اولین مطالعه ای است که قادر به پیش بینی فعالیت شبکه افسردگی در مغز با استفاده از آزمایش خون شده است.

عوارض ازدیاد سروتونین

سندروم سروتونین یا مسمومیت با سروتونین بیماری است که با افزایش سروتونین در بدن فرد به وجود می آید و سبب مشکلات و عوارض برای او می شود. خیلی از افراد برای رهایی از افسردگی و تنش های عصبی به سمت مصرف خودسرانه و گاهی همزمان با دارو های بازجذب سروتونین روی می آورند. عوارض سندروم سروتونین شامل موارد زیر می باشد:

• بهم خوردن تعادل الکترولیت های موجود در خون که عملکرد اعصاب و عضلات را کنترل می کنند.
• آسیب به قلب در اثر ضربان قلب نامنظم و طولانی
• اختلال در انعقاد خون و امکان خون ریزی شدید و آسیب به اعضای مختلف بدن
• آسیب های کلیوی و ریوی
• تب های بالا و طولانی مدت که می تواند تهدید کننده باشد.

حال که با عوارض ازدیاد سروتونین آشنا شدید بهتر بوده راجع به علائم آن هم اطلاعاتی داشته باشید تا در صورت بروز سریعا به پزشک مراجعه کنید. از علائم ازدیاد سروتونین شامل موارد زیر می باشد:

• گشاد شدن مردمک ها
• افزایش ضربان قلب یا تاکی کاردی
• اسهال و حالت تهوع
• توهم و هذیان گویی
• اسپاسم عضلانی، سفتی عضلات و از دست دادن هماهنگی لازم بین عضلات مختلف بدن
• افزایش فشار خون
• لرز

در موارد شدید تر باعث بروز علائمی چون از دست دادن هوشیاری، کما و تشنج نیز می شود.

شرایط آزمایش سروتونین

نام دیگر آزمایش سروتونین، تستHT-5  می باشد. آزمایش سروتونین برای تشخیص سندرم کارسینوئید استفاده می شود. این تومور ها در نوع خاصی از سلول رشد می کنند و معمولا در ریه ها، معده، روده کوچک، روده بزرگ و آپاندیس ظاهر می شوند. بعضی از تومور های کارسینوئید می توانند اسید آمینه در بدن که تریپتوفان نام دارند را به ماده ی شیمیایی به نام سروتونین تبدیل کنند. سپس سروتونین به HIAA-5 تقیسم می شود. تست اصلی کارسینوئید HIAA-5 می باشد. اگر دچار علائم زیر شدید می توانید این تست را انجام دهید تا متوجه شوید که تومور کارسینوئیدی دارید یا خیر. علائم تومور کارسینوئید شامل گرگرفتگی شدید پوستی، اسهال، رگ های خونی قابل مشاهده در پوست، خستگی و غیره می باشد. زمانی که یک تومور باعث ایجاد سروتونین می شود، بدن شما آن را به HIAA-5 تبدیل می کند که در آزمایش اصلی کارسینوئید هم ماده HIAA-5 را در ادرار شما اندازه گیری می کند. افرادی که تومور کارسینوئید ندارند در سطح خون خود 71 تا 310 نانوگرم در میلی متر سروتونین دارند و افرادی که تومور کارسینوئید دارند در سطح خون خود 790 تا 4500 نانو گرم در میلی لیتر سروتونین دارند. لازم است قبل از آزمایش سروتونین از مصرف مواد غذایی سرشار از سروتونین شامل آووکادو، موز، کیوی، بادمجان، گردو، آجیل، آناناس وغیره خود داری کنید. آزمایش با نمونه خون انجام می شود که از سرنگ برای کشیدن خون از رگ در بازو یا دست استفاده می شود. به یاد داشته باشید که حتما 24 ساعت قبل از آزمایش از خوردن غذاها و داروهایی که ممکن است بر نتیجه آزمایش شما اثر بگذارد خودداری کنید.

سروتونین بالا

سروتونین بالا و یا همان سندروم سروتونین چیست؟ سندروم سروتونین یک واکنش دارویی است که با بالا رفتن سطح سروتونین در بدن رخ می دهد. که این واکنش می تواند سلامتی شما را بسیار تهدید کند. حالا این سوال برای شما پیش می آید که چه چیزی باعث بالا رفتن سروتونین در بدن شما می شود؟ در جواب باید گفت تداخل بین دو دارو و یا مصرف بیش از حد دارو می تواند سطح سروتونین را در بدن شما بالا ببرد. بسیاری از دارو های ضدافسردگی، ضد صرع، ضد میگرن، ضد درد، ضد تهوع و غیره می توانند این عارضه را در بدن ایجاد کنند. علاوه بر موارد گفته شده مصرف مواد مخدر و روان گردان همچون کوکائین، اکستازی و… هم می توانند به راحتی باعث بالا رفتن سروتونین در بدن شما شوند. سروتونین بالا در بدن معمولا 6 تا 24 ساعت بعد از مصرف دارو در بدن علائم را ایجاد می کنند که این علائم ممکن است تا پنج هفته عوارض خود را برای شما داشته باشد. علائم سروتونین بالا در بدن شامل لرز، تب بالای 40 درجه، گشاد شدن مردمک چشم و یا حرکات غیر عادی چشم ها، ضربان قلب، گرفتگی و خشک شدن ماهیچه ها، بالا رفتن فشار خون و غیره می باشد. در موارد خفیف بعد از قطع دارو ظرف مدت سه روز سروتونین به حالت اولیه خود برگشته و بهبودی حاصل می شود. ولی در موارد شدید حتما باید به بیمارستان مراجعه و تحت درمان قرار بگیرید.

سروتونین باعث چه می شود؟

سروتونین یک ماده شیمیایی مهم در مغز ما انسان ها است که توسط سلول های عصبی تولید می شود. کمبود یا افزایش بیش از حد این ماده در بدن انسان ها مشکلاتی را به وجود می آورد. معمولا کمبود سروتونین فرد را به افسردگی مبتلا می کند ولی می توان با دارو های حاوی سروتونین و ضد افسردگی میزان این ماده را در بدن تنظیم کرد. کمبود سروتونین در بدن علاوه بر بیماری روحی افسردگی می تواند روی بسیاری از فعالیت های بدن ازجمله اشتها ، خواب، عضلات و غیره تاثیر بگذارد. در ادامه راجع به عملکرد سروتونین روی اعضای مختلف بدن توضیح می دهیم:

حرکات روده

از آنجایی که سروتونین عمدتا در معده و روده ها یافت می شود پس به عملکرد روده ها کمک می کند.

عملکرد جنسی

اگر سطح سروتونین در بدن پایین باشد میل جنسی نیز کاهش می یابد و اگر سطح سروتونین بالا باشد میل جنسی افزایش می یابد.

سلامتی استخوان ها

در واقع در هر قسمت از استخوان که سروتونین بیشتر باشد پوکی استخوان را ایجاد می کند. پوکی استخوان هم می تواند سبب ضعیفی و شکنندگی استخوان ها شوند.

لخته شدن خون

سروتونین سبب باریک شدن شریان های ریز می شود و به تشکیل لخته های خون کمک می کند. پس زمانی که در بدن ما خراش و یا زخمی ایجاد می شود پلاکت های خون سروتونین ترشح می کنند و به بهبودی زخم ها کمک می کنند.

حالت تهوع

سروتونین سبب  حالت تهوع می شود، بدین گونه که وقتی تولید این ماده در بدن افزایش یابد مواد غذایی مضر را سریع تر از راه ایجاد اسهال یا استفراغ خارج می کند. در واقع این ماده شیمیایی در خون افزایش می یابد و بخشی از مغز را که حالت تهوع را کنترل می کند، تحریک می کند.

سروتونین بالا در خون

سروتونین بالا در خون و یا سندرم سروتونین زمانی اتفاق می افتد که شخص یک یا تعداد بیشتری داروی که موجب انباشت بیش از حد سروتونین در خون می شود را مصرف می کند.دارو هایی که سبب سروتونین بالا در خون می شوند شامل:

دارو های ضد افسردگی

مهار کننده های بازجذب انتخابی سروتونین

مهارکننده های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین

مهار کننده های مونوامین اکسیداز

ضد افسردگی های سه حلقه ای

دارو های نسخه ای میگرن

تریپتان ها مانند الموتریپتان، ناراتریپتان و سوماتریپتان

دارو های ضدحمله

کاربامازپین (تگریتول، اکوئترو، کارباترول)

والپروئیک اسید (دپاکین، کانوولکس، والپورال)

دارو های مخدری و ضد درد

ترامادول (اولترام)

اکسی کودون (اکسی کانتین، پرکودان، پرکوست)

تاپنتادول (نیوسینتا)

دارو های ضد تهوع

دولاسترون

تروپیسترون (ناووبان)

گرانیسترون (سانکوسو)

علاوه بر دارو هایی که در دسته بندی بالا نام برده شدند و سبب سروتونین بالا در خون می شوند دارو های دیگری هم وجود دارند مانند کوکائین، آمفتامین ها، اکستازی و بسیاری دیگر که همین عارضه را در بدن ایجاد می کنند. علائم سروتونین بالا در خون به فاصله یک تا شیش ساعت بعد از خوردن دارو و تقریبا در تمامی موارد در طول 24 ساعت بروز می کند. علائم آن شامل گیجی، توهم، تهوع، استفراغ، اسهال وغیره می باشد اما بدانید که در علائم خفیف با قطع دارو فرد بهبود می یابد ولی در موارد شدید حتما باید به بیمارستان مراجعه کنید زیرا ممکن است سبب مرگ شود.

سروتونین باعث چاقی می شود

آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که چرا افراد چاق میل زیادی به خوردن غذا دارند اگر تنها یک بار هم به این موضوع فکر کرده اید با ما همراه باشید تا جواب سوال خود را بگیرید. ماده شیمیایی سروتونین علت این موضوع می باشد. ماده شیمیایی سروتونین در مغز انسان تولید می شود و بر بسیاری از فعالیت های بدن از جمله اشتها، خواب، خلق وخو وغیره تاثیر می گذارد. افرادی که میزان تولید سروتونین در مغز آن ها پایین است برای بهبود روحیه خود به غذا خوردن بیشتر روی می آورند پس نتیجه می گیریم که سروتونین باعث چاقی افراد می شود یعنی هورمون سروتونین اشتها را کنترل می کند. به افراد چاق توصیه می شود که ورزش و پیاده روی کنند زیرا ورزش علاوه بر سوزاندن کالری و لاغر شدن به افزایش سطح سروتونین مغز آن ها هم کمک می کند. افراد چاق باید غذا ها و دمنوش های حاوی سروتونین را برای تنظیم سطح سروتونین، به رژیم غذایی خود اضافه کنند این مواد غذایی شامل تخم مرغ، پنیر، آجیل، لوبیا، عدس، موز وغیره می باشد. هم چنین برای این که سروتونین در بدن باقی بماند باید از مصرف آرد، شکر و شیرینی جات پرهیز کنید زیرا این مواد غذایی سبب افزایش آنی میزان سروتونین می شوند و ناگهان از مقدار آن کاسته می شود.

سروتونین بالا چیست

بدن شما برای برقراری ارتباط با سلول های مغزی و سایر سلول های عصبی با یکدیگر سروتونین می سازد. کمبود سروتونین در مغز می تواند شما را به افسردگی مبتلا کند ومیزان سروتونین بالا هم می تواند منجر به فعالیت های شدید عصبی و علائم خطرناک شود. سروتونین بالا باعث ایجاد علائم و نشانه هایی می شود که می توانند خفیف مثل لرز و اسهال باشد یا شدید مثل سفتی عضلات، تب و تشنج باشد سروتونین بالا در صورت عدم درمان می تواند منجر به مرگ شود. سروتونین بالا خود به خود به وجود نمی آید بلکه بر اثر مصرف دارو های  حاوی سروتونین مانند دارو های میگرن و دارو های ضد افسردگی ایجاد می شود. برای درمان سروتونین بالا در بدن اگر علائم خفیف باشد پزشک مصرف دارویی را که این تداخل را ایجاد کرده منع می کند. در صورتی که علائم شدید باشد باید به بیمارستان مراجعه کنید و درمان های زیر در دستور کار قرار خواهند گرفت:

• قطع داروی عامل
• سرم قندی و نمکی
• شل کننده های عضلانی
• دارو های مقابله کننده
• اکسیژن تراپی
• دارو هایی که ضربان قلب و فشار خون را کنترل می کنند.
• لوله تنفسی و دستگاه و دارو برای درمان فلج شدن ماهیچه ها

در موارد شدید ممکن است چند هفته طول بکشد تا تمامی علائم سروتونین بالا در افراد برطرف شود.

بازجذب سروتونین

مهار کننده های بازجذب سروتونین دسته ای از دارو های ضد افسردگی هستند که برای درمان افسردگی و برخی از انواع اختلالات اضطرابی و اختلالات شخصیتی کاربرد دارند. دارو های بازجذب سروتونین، میزان سروتونین برون سلولی را افزایش می دهند و این کار از راه جلوگیری بازجذب سریع سروتونین در گیرنده های عصبی پیش سیناپسی انجام می گردد. در نتیجه، غلظت سروتونین در شکاف سیناپسی بالا می رود و سروتونین بیشتری در اختیار گیرنده های پس سیناپسی قرار میگیرد. دارو های بازجذب سروتونین برای بیماری های روانی زیر تجویز می شود:

• اختلال های وسواس فکری اجباری
• افسردگی دو قطبی
• اختلال استرس بعد از سانحه
• اختلال نارسایی پیش از قاعدگی
• بولیمیا

دارو های بازجذب سروتونین که برای بیماری های افسردگی تجویز می شود نیز شامل موارد زیر می باشد:

• سیتالوپرام ( سلکسا )
• اسیتالوپرام (Lexapro )
• فلوکستین ( پروزاک، سارافم )
• فلووکسامین ( لووکس )
• سرترالین ( زولوفت )
• ویلازودون ( ویبرید )
• پاروکستین

دارو های بازجذب سروتونین تاثیر بسیار کمی روی سایر انتقال دهنده های عصبی در مغز مانند دوپامین و نوراپی نفرین دارند، پس عوارض جانبی کمتری نسبت به دارو های ضد افسردگی سه حلقه ای و مهار کننده های مونوآمین اکسیداز که از دسته دارو های دیگر ضد افسردگی هستند، دارند.

بازجذب سروتونین یعنی چه

دارو های ضد افسردگی با مهار بازجذب سروتونین باعث افزایش غلظت سروتونین در بدن شما می شوند. در واقع وجود مقادیر زیاد سروتونین در فضای سیناپسی باعث انتقال سریعتر پیام های عصبی می شود. معمولا سروتونین در مغز گردش می کند و سپس جذب جریان خون می شود. در واقع مهار کننده های بازجذب سروتونین با جلوگیری از جذب سروتونین از مغز توسط خون کار می کنند و این باعث می شود سطح سروتونین بالاتری در مغز باقی بماند. مهار کننده های اختصاصی بازجذب سروتونین می توانند علاوه بر سلامت روان بر سلامت جسمی فرد هم تاثیر بگذارند. بیماری های مربوط به حرکات روده ها و رشد استخوان ها را بهبود می بخشند. هم چنین باعث بهتر شدن عملکرد جنسی افراد می شود. از آنجایی که سروتونین شادی آور بوده پس باعت بهتر شدن خلق وخو و رفع اضطراب و استرس هم در افراد می شود. سرعت تاثیر مهار کننده های بازجذب سروتونین برای همه ی افراد یکسان نمی باشد. اما معمولا افراد بعد از 4 تا 6 هفته تغییراتی را تجربه می کنند. تاثیر کامل دارو های بازجذب سروتونین ممکن است چندماه طول بکشد. دارو های مهار کننده بازجذب سروتونین اعتیادآور نیستند، اما افراد نباید به صورت ناگهانی مصرف این دارو ها را قطع و یا نادیده بگیرند زیرا این امر باعث بروز مشکلی به نام سندروم قطع دارو می شود که علائمی همچون آنفولانزا مثل خستگی شدید، بی قراری و سرگیجه را به همراه دارد.

بازجذب سروتونین گیاهی

قرص نروکسین یک داروی گیاهی حاوی عصاره هایپریکوم است که برای بهبود و درمان افسردگی، رفع اضطراب و استرس، درمان بی خوابی، کاهش عوارض یائسگی و رفع اختلال قبل از قاعدگی به کار می رود. این داروی گیاهی با ممانعت از بازجذب سروتونین و تاثیر برروی بسیاری از انتقال دهنده های عصبی از جمله دوپامین و نوراپی نفرین، اثر خود را می گذارد. دارو های ضد افسردگی مانند نروکسین از آنجایی که علائم افسردگی را بهبود می بخشد باعث می شود تا به طور معمول کار کنید و با وجود بیماری خود، وضعیت روحی و عمومی بهتری داشته باشید. در زمان مصرف این دارو توجه داشته باشید در مصرف مواد خوراکی که مقدار زیادی تیرامین دارند مانند پنیر کهنه، کالباس خشک، ماهی دودی و غیره احتیاط کنید. همه ی دارو ها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند اما عصاره هایپریکوم از نظر کلینیکی بسیار سالم می باشد و به ندرت در افراد مصرف کننده ممکن است عوارض جانبی ناچیزی ایجاد کند. یکی دیگر از گیاهانی که بازجذب سروتونین را مهار می کند و در نتیجه سروتونین را مدت طولانی تری در مغز نگه می دارد زعفران است. زعفران قوی ترین داروی گیاهی ضد افسردگی است و می تواند سطح سروتونین انتقال دهنده عصبی را افزایش دهد و باعث بهبود خلق وخو شود. اگر به دنبال درمان گیاهی هستید، می توانید روی زعفران خوش عطر و سرشار از آنتی اکسیدان به عنوان دارویی برای افسردگی خود استفاده کنید. توجه داشته باشید که استفاده از زعفران به خانم های باردار پیشنهاد نمی شود زیرا سبب سقط جنین می شود.

بازجذب سروتونین چیست

زمانی که سلول های مغز سیگنال هایی را برای هم می فرستند، برای این که پیغام انتقال پیدا کند مقداری انتقال دهنده عصبی آزاد می کنند. بعد از آن سلول ها باید انتقال دهنده های عصبی را که آزاد کرده بودند را برگردانند تا بتوانند پیغام بعدی را ارسال کنند. به این فرآیند جایگزین کردن انتقال دهنده عصبی، بازجذب سروتونین می گویند. مهار کننده های بازجذب سروتونین با مسدود کردن فرآیند بازجذب، سروتونین بیشتری را در دسترس قرار می دهند. این کار باعث وجود سروتونین بیشتری بین نورون ها می شود و در نتیجه پیغام به درستی ارسال می شود. این دارو ها مهار کننده های انتخابی بازجذب سروتونین نامیده می شوند زیرا دارو های مهار کننده بازجذب سروتونین در درجه اول انتقال دهنده های عصبی را هدف قرار نمی دهند بلکه سروتونین را هدف قرار می دهند. اگر بخش هایی از مغزتان که خلق و خو را تنظیم می کنند و با استفاده از سروتونین پیغام ارسال می کنند عملکرد درستی نداشته باشند فرد به افسردگی مبتلا می شود. در این زمان هم برای درمان افسردگی و اختلالات روانی از دارو های مهار کننده ی بازجذب سروتونین استفاده می شود. این دارو ها پر استفاده ترین دارو های ضد افسردگی به حساب می آیند.

سروتونین در چیست

سروتونین به عنوان یک پیام رسان عصبی علاوه بر این که باعث تقویت سیگنال های بین سلول های عصبی یا نورون ها می شود شدت و قدرت آن ها را نیز می تواند تنظیم کند. بسیاری معتقدند که این هورمون نقش کلیدی در سیستم عصبی و هم چنین عملکرد کلی بدن به ویژه در دستگاه گوارش دارد. مطالعات اخیر نشان می دهد که این ماده با متابولیسم استخوان، شیر مادر، بازسازی کبد و تقسیم سلولی ارتباط نزدیکی دارد. حالا باید بدانید که سروتونین در کدام یک از اعضای بدن وجود دارد و سبب چه عملکردی می شود:

سروتونین در روده

میزان قابل توجهی از سروتونین در روده ها و دستگاه گوارش یافت می شود زیرا وجود سروتونین برای عملکرد و تنظیم حرکت های روده الزامی می باشد. توجه داشته باشید که این ماده هم چنین به کنترل اشتها در زمان غذا خوردن هم کمک زیادی می کند.

سروتونین در مغز

از آنجایی که سروتونین در مغز هم ترشح می شود، باعث کاهش اضطراب و افسردگی می شود. این ماده با تاثیر مستقیم بر خلق و خو، آن را بهبود می بخشد و استرس را از شما دور کرده و نشاط و شادی را به شما بازمی گرداند.

سروتونین در استخوان ها

دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که سروتونین ارتباط زیادی با پوکی استخوان دارد. افزایش سروتونین در استخوان ها می تواند سلامت آن ها را به خطر بیاندازد و باعث پوکی استخوان شود.

سروتونین در مغز

سروتونین از اسید آمینه ضروری تریپتوفان ساخته شده است. این  ماده عمدتا در مغز، روده و پلاکت های خون وجود دارد. سروتونین را مغز تولید می کند و این ماده از سد خونی مغز عبور نمی کند. تقریبا 40 میلیون سلول مغزی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم توسط سروتونین، تحت تاثیر قرار می گیرند. گیرنده های سروتونین در سراسر مغز یافت می شوند و آن ها به عنوان انتقال دهنده های عصبی فعالیت می کنند و پیام ها را از یک بخش مغز به بخش دیگر می فرستند. کمبود سروتونین در مغز سبب مشکلاتی می شود از جمله: افسردگی، اضطراب، اسکیزوفرنی، مشکلات حافظه، بد خوابی، عملکرد جنسی وغیره. غذا های پر شکر و شیرین سطح سروتونین مغز را به طور قابل توجهی بالا می برد ولی به صورت موقت. به همین دلیل است که گاهی اوقات شما با خوردن غذا های شیرین احساس بهتری دارید. اگر احساس خستگی، اضطراب و بد خوابی می کنید و یا علائمی دارید که نشان می دهد سروتونین مغز شما کم شده است بهتر است از به جای مصرف شیرینی و شکر از غذا های سرشار از تریپتوفان مانند آجیل، تخم مرغ، پنیر، ماهی آزاد و غیره استفاده کنید تا سطح این ماده را در مغز خود افزایش دهید.

سروتونین در افسردگی

سروتونین یک انتقال دهنده عصبی است که می تواند بسیاری از حالت های بدن ازجمله روحیه و احساسات را تحت تاثیر قرار دهد. شاه کلید بیماری های خلقی و شادی بخش طبیعی بدن سروتونین می باشد. بسیاری از تحقیقات نشان داده که کمبود سروتونین بر خلق و خوی افراد تاثیر می گذارد و سبب افسردگی، وسواس، اضطراب، بد خوابی، هراس و خشم بیش از حد می شود. شما می توانید برای درمان افسردگی خود مقدار سروتونین را در مغز خود افزایش دهید. این کار را می توانید از طریق مصرف مواد غذایی حاوی سروتونین، ورزش کردن، انجام مدیتیشن وغیره انجام دهید. در صورت مبتلا به افسردگی های حاد باید با مراجعه به روانپزشک و تجویز دارو های ضد افسردگی و یا دارو های بازجذب سروتونین، مقدار این ماده شیمیایی را در مغز خود افزایش دهید و افسردگی خود را درمان کنید. مصرف دارو های ضد افسردگی مانند سرترالین و فلوکسین می توانند سطح این مواد را در گیرنده های مغز افزایش دهند. توجه داشته باشید که خود سرانه دارو های ضد افسردگی را قطع کنید زیرا عوارض جانبی بعد از قطع این دارو ها زیاد است پس قبل از هر اقدامی حتما با روانپزشک خود مشورت کنید.

سروتونین در کجا ترشح می شود

آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که چرا برخی افراد و تجربیات به شما احساس آرامش وشادی می دهند؟ پاسخ این سوال این است که ارتباطات مثبت و تجربیات شما از ترس و شادی در واقع یک واکنش شیمیایی در مغز شما ایجاد می کنند. این واکنش از طریق پیام رسان های شیمیایی در مغز شما اتفاق می افتد. هورمون هایی در این راستا وجود دارند که مسئول ایجاد این احساسات خوب هستند. سروتونین یکی از این هورمون های شادی است وسبب آرامش می شود. سروتونین در مغز، روده و پلاکت های خون ترشح می شود و خلق و خوی خوب، احساس خوشبختی و شادی را در شما تثبیت می کند. علاوه برآن می تواند نگرانی ها و استرس های شما را کاهش دهد. سروتونین به طور کاملا طبیعی توسط کار های منظمی که می توانیم هر روز انجام دهیم، می توانند در مغز شما ترشح شود. کار هایی که می توانید برای ترشح سروتونین در مغز انجام دهید شامل پیاده روی در زیر نورآفتاب، خواب راحت، گذراندن وقت در طبیعت و غیره می باشد.

سروتونین در کجا تولید می شود

سروتونین از طریق یک فرآیند تبدیل بیوشیمیایی منحصر به فرد تولید می شود. این کار با تریپتوفان، که یک بلوک ساختمانی برای پروتئین ها می باشد شروع می شود. سلول هایی که سروتونین را تولید می کنند، از هیدروکسیلاز تریپتوفان استفاده می کنند که یک رآکتور شیمیایی می باشد و زمانی که با تریپتوفان ترکیب می شود، HTT-5 را تشکیل می دهد که به عنوان سروتونین شناخته می شود. اگر چه سروتونین در مغز تولید می شود، یعنی جایی که عملکرد اولیه خود را انجام می دهد، اما حدود 90 درصد از سروتونین بدن شما در دستگاه گوارش و پلاکت های خون یافت می شود. سروتونین می تواند بر عملکرد سیستم قلبی عروقی، عضلات و اجزای مختلف سیستم غدد درون ریز تاثیر بگذارد. نکته ی قابل توجه آن است که نقص در شبکه ی سروتونین ممکن است یکی از دلایل اصلی، سندرم مرگ ناگهانی نوزاد باشد.

سروتونین در بدن چیست

سروتونین از اهمیت ویژه ای در بدن انسان ها برخوردار است و عملکرد و کاربرد های متنوعی در بدن انسان دارد. نام علمی سروتونین HTT-5 می باشد و به طور عمده در مغز ، روده و پلاکت های خون وجود دارد. افراد از آن به عنوان ماده شیمیایی شاد یاد می کنند زیرا سبب شادی و حال خوب در افراد می شود. سروتونین در بدن یک انتقال دهنده عصبی است و بدن از این هورمون برای ارسال پیام بین سلول های عصبی استفاده می کند. سروتونین در بدن بر عملکرد های زیر تاثیر می گذارد:

• سلامت چشم ها
• لخته شدن خون در زمان زخم شدن بدن
• اختلالات عصبی
• متابولیسم استخوان
• سلامت قلبی عروقی

شاید این سوال برای شما پیش بیاید که همانطور که سروتونین در بدن روی عملکرد های مختلف بدن تاثیر دارد کمبود آن در بدن سبب بروز چه علائمی می شود. علائم کمبود سروتونین در بدن شامل موارد زیر است:

• مشکل در خواب
• افزایش احساس نگرانی و دلواپسی
• تغییر در اشتها
• افزایش میزان سردرد ها
• رفتار های تهاجمی
• تمایل زیاد به خوردن شکلات و نان

این موارد نمونه های رایج از علائم کمبود سروتونین در بدن  بودند. زمانی که سروتونین در بدن شما تنظیم باشد شما دارای احساساتی از جمله شادتر، آرام تر، متمرکزتر، اضطراب کمتر و از لحاظ عاطفی پایدارتر می باشید.

سروتونین در روده

سروتونین یک آمین بیوژنیک می باشد که به عنوان یک نوروترنسمیتر در روده و مغز حضور دارد. تکامل کاملی بین میکروبیوتای دستگاه گوارش انسان و سیستم سروتونین وجود دارد. میکروبیوتای روده در مسیر های سیگنالینگ سروتونین از طریق محور روده- مغز نقش مهمی را ایفا می کند. هر گونه اختلال در سیستم سروتونین و عدم هومئوستازی در آن می تواند در تغییر هومئوستازی میکروبیوتای روده به دیسبیوزیس موثر باشد و در نهایت باعث ایجاد التهاب در روده و اختلالات دستگاه گوارش شود. در واقع درون دستگاه گوارش شما یک شبکه عصبی گسترده وجود دارد که بزرگ ترین مجموعه ی نورون های موجود در خارج از مغز به حساب می آیند و معمولا روده به عنوان مغز دوم معروف است. نورون های روده مسئولیت تولید 90 درصد سروتونین مورد استفاده بدن را برعهده دارند. معمولا افرادی که از کمبود سروتونین و افسردگی رنج می برند بیشتر به اختلالات روده ای دچار هستند. با تحقیقاتی که بر روی موش های آزمایشگاهی  انجام شد نشان داده که تغییراتی که در موش های مبتلا به یبوست نشان داده، با تغییراتی که در انسان پدید می آید یکسان است. مهم تر آن که معلوم شد یک روش درمانی جدید برای افسردگی که پیش از این آزمایش شده است، روی افزایش سروتونین در روده موش ها موثر بوده و علائم یبوست در آن ها را بهبود بخشیده است. با توجه به تحقیقات صورت گرفته به این نتیجه می رسیم که بیماری های ذهنی و افسردگی تنها به مغز بستگی ندارد و می توانند منشا گوارشی هم داشته باشند.

سروتونین در روانشناسی

روانشناسان معتقدند که عدم تعادل انتقال دهنده های عصبی در بدن سبب ایجاد افسردگی می شود. مردان نسبت به زنان سروتونین بیشتری دارند اما این اختلاف بسیار ناچیز است. به همین دلیل زنان بیشتر به افسردگی مبتلا می شوند.  درواقع زنان دارای کمبود سروتونین دچار اضطراب و اختلالات خلقی می شوند ولی مردان دارای کمبود سروتونین دچار اعتیاد به الکل، اختلال بیش فعالی و اختلال خلقی می شوند. هورمون های زنانه نیز بر مقدار سروتونین تاثیر دارند ممکن است برخی عوارض را بدتر یا آشکار کنند. زمانی که هورمون های جنسی دائما در حال تغییر هستند، مثل دوران پیش از قاعدگی و یا بعد از زایمان و یا حتی دوران یائسگی این عوارض آشکار می شوند. هورمون های جنسی مردان تا میانسالی ثابت است و بعد به تدریج کاهش می یابد. به یاد داشته باشید که حدود 40 میلیون از سلول های مغز، به صورت مستقیم یا غیر مستقیم تحت تاثیر سروتونین هستند. این سلول ها با خلق وخو، میل جنسی، اشتها، خواب، حافظه و یادگیری، تنظیم دمای بدن و برخی رفتار های اجتماعی ارتباط دارند. به همین دلیل روانشناسان برای تنظیم سروتونین بدن شما از دارو های ضد افسردگی که به تنظیم سروتونین در بدن شما کمک می کند استفاده می کنند.

دوپامین چیست؟

 

دوپامین همچنین یک انتقال دهنده عصبی است که در CNS یافت می شود، که مانند سروتونین، یک انتقال دهنده عصبی مونوآمین است، به این معنی که از اسیدهای آمینه مشتق شده است. دوپامین هم یک انتقال دهنده عصبی تحریک کننده و هم بازدارنده است و بنابراین اثرات مختلفی دارد.

دوپامین در درجه اول با احساس لذت مرتبط است، مانند رضایتی که ممکن است فرد از دستیابی به یک هدف احساس کند. همچنین در احساس انگیزه، خواب، توجه و حافظه و همچنین اهمیت در حرکت نقش دارد.

یک سیستم پاداش درگیر دوپامین است که به تحریک خلق و خوی مثبت و افزایش انگیزه کمک می کند.

در طول انتقال عصبی، دوپامین از نورون پیش سیناپسی آزاد می شود تا به گیرنده های دوپامین روی نورون پس سیناپسی برسد.

دوپامین در مناطقی از مغز به نام جسم سیاه و ناحیه تگمنتال شکمی (VTA) در مغز میانی به شدت متمرکز است. سایر نواحی مغز که می توان دوپامین ایجاد کرد در هیپوتالاموس و پیاز بویایی است.

مسیرهای دوپامینی وجود دارد که می‌توانند موقع قرار گرفتن در معرض محرک‌های مفید ایجاد شوند و در نتیجه مقادیر بیشتری از دوپامین در اطراف نواحی مغز گردش کند.

پس از تولید در VTA، دوپامین می تواند از طریق این مسیرها منتقل شود، که دو مورد از مسیرهای مزولیمبیک و مزوکورتیکول هستند. برای مسیر مزولیمبیک، دوپامین در VTA فعال می‌شود، که سپس به هسته اکومبنس، ناحیه‌ای که در مدار پاداش مغز است، پخش می‌شود.

به محض رسیدن به هسته اکومبنس، سطح دوپامین در اینجا افزایش می یابد و سپس می تواند به سیستم لیمبیک، به ویژه آمیگدال و هیپوکامپ، پخش شود.

ارتباط با آمیگدال می تواند به احساسات مرتبط با پاداش کمک کند. اتصال به هیپوکامپ می تواند به نسبت دادن حافظه و یادگیری به پاداش کمک کند. ارتباط با هر دو حوزه، تکرار تجربه یا رفتار پاداش دهنده را تشویق می کند.

به عنوان مثال، هنگام خوردن یک غذای خوشمزه، مسیرهای آمیگدال احساسات مثبت را نسبت به این غذا مرتبط می کند، در حالی که مسیرهای هیپوکامپ به یادآوری احساسات مثبت نسبت به غذا کمک می کند و احتمال اینکه دوباره این غذا جستجو شود را افزایش می دهد.

برای مسیر دوپامین مزوکورتیکول، دوپامین نیز در VTA فعال می شود، اما در عوض با قشر مغز، در درجه اول لوب های فرونتال، ارتباط مستقیم دارد.

لوب های پیشانی با عملکردهای شناختی بالایی مرتبط هستند و بنابراین این ناحیه تجربه آگاهانه لذت و پاداش تجربه شده را تشویق می کند. این موضوع می تواند توجه و انگیزه را به تجربه پاداش دهنده نسبت دهد.

آیا سروتونین و دوپامین با هم کار می کنند؟

اگرچه سروتونین و دوپامین متفاوت عمل می کنند و از نظر عملکرد متفاوت هستند، انتقال دهنده های عصبی به نوعی با یکدیگر تعامل دارند.

سروتونین و دوپامین برای حفظ تعادل شیمیایی در بدن با یکدیگر تعامل دارند. سروتونین و دوپامین اثرات متضادی بر روی اشتها دارند. در حالی که سروتونین آن را سرکوب می کند، سطوح پایین دوپامین می تواند گرسنگی را تحریک کند.

در مطالعات تشریحی، مشخص شده که پایانه‌های عصبی دوپامینرژیک توسط سروتونین تعدیل می‌شوند و برآمدگی‌های غنی از نورون‌های سروتونین دریافت می‌کنند. به نظر می رسد که این اتصالات عصبی قوی باعث ارتقاء مدولاسیون عملکردی سروتونین نسبت به فعالیت های دوپامینرژیک در شبکه عصبی می شود.

به عنوان مثال، به نظر می رسد یک گیرنده سروتونین به نام 5HT2 فعالیت دوپامینرژیک را مهار می کند، در حالی که آنتاگونیست های گیرنده 5HT2 با مهار فعالیت دوپامینرژیک مقابله می کنند.

فعل و انفعالات بین سروتونین و دوپامین می تواند چارچوبی را برای درک مکانیسم های پشت برخی از رفتارهای پرخاشگرانه تکانشی در افراد فراهم کند. از آنجایی که تصور می شود سروتونین دارای تنظیم عملکردی نسبت به سیستم های دوپامینرژیک است، کمبود در عملکرد سروتونین ممکن است منجر به بیش فعالی سیستم دوپامین شود و رفتار تکانشی را ترویج دهد.

این رابطه ممکن است علت برخی از اختلالات سروتونین و دوپامین در افرادی باشد که پرخاشگری تکانشی دارند. این نتیجه توسط مطالعات روی موش ها پشتیبانی می شود.

مشخص شد که پس از مبارزه، موش‌ها سطح سروتونین را به‌طور قابل توجهی کاهش داده‌اند، اما سطح دوپامین را به‌طور قابل‌توجهی افزایش داده‌اند. این حالت می تواند نشان دهد که کاهش فعالیت سروتونین در پرخاشگری با افزایش فعالیت دوپامین مرتبط است.

نقش سروتونین و دوپامین در افسردگی

افسردگی بیماری کلیدی سلامت روان است که علاقه مند به سروتونین و دوپامین است. اعتقاد بر این است که هر انتقال دهنده عصبی می تواند در ایجاد اختلالات افسردگی نقش داشته باشد.

اگرچه دوپامین به تنهایی ممکن است مستقیماً باعث افسردگی نشود، سطوح پایین دوپامین برای ایجاد علائم خاص مرتبط با افسردگی پیشنهاد شده است:

• نداشتن انگیزه
• مشکل در تمرکز
• احساس ناامیدی
• احساس درماندگی
• از دست دادن علاقه به فعالیت هایی که قبلاً از آنها لذت می بردید

گفته می شود که این علائم ممکن است با اختلال در عملکرد سیستم های دوپامین مغز مرتبط باشد. محرک اصلی این اختلالات ممکن است به دلیل استرس، درد یا آسیب باشد.

یک توضیح فیزیولوژیکی این است که ممکن است کاهش ترشح دوپامین از نورون های پیش سیناپسی و/یا اختلال در انتقال سیگنال، احتمالاً به دلیل تغییر در تعداد گیرنده های دوپامین وجود داشته باشد.

در حالی که دوپامین ممکن است با تجربه علائم خاصی از افسردگی مرتبط باشد، به نظر می رسد سروتونین بیشتر در نحوه پردازش احساسات نقش دارد، که می تواند بر خلق و خوی کلی فرد تأثیر بگذارد.

توضیح احتمالی افسردگی در رابطه با سروتونین این است که ممکن است سروتونین کافی در هسته های رافه تولید نشود.

مورد دیگر این است که گیرنده های سروتونین روی نورون پس سیناپسی به درستی کار نمی کنند، به این معنی که سروتونین نمی تواند به آنها متصل شود. همچنین، وقتی که در شکاف سیناپسی آزاد می شود، آنزیم مونوآمین اکسیداز ممکن است بیش از حد سروتونین را تجزیه کند یا سروتونین دوباره به نورون پیش سیناپسی بازجذب شود.

هر یک از این اختلالات می تواند باعث کمبود سروتونین در مغز شود و در نهایت بر خلق و خوی تأثیر بگذارد.

بیماری های مرتبط با سروتونین

اگر فردی در سطح سروتونین خود ناهنجاری داشته باشد، ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر را تجربه کند:

• احساس ناخوشی
• اضطراب
• پرخاشگری
• عزت نفس پایین
• تحریک پذیری
• مشکلات حافظه
• اشتهای ضعیف
• مشکلات خواب
• عصبی بودن

تصور می شود سروتونین در بیماری های مربوط به اضطراب نقش دارد. مطالعات به طور خاص نشان می دهد که اختلال اضطراب اجتماعی (SAD) با کاهش اتصال سروتونین به گیرنده های نورون های پس سیناپسی مرتبط است.

با این حال، همچنین پیشنهاد شده است که انتقال عصبی در SAD با یک سیستم سروتونین پیش سیناپسی بیش فعال مشخص می شود.

اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) یکی دیگر از اختلالات اضطرابی است که ممکن است تا حدودی با کمبود سروتونین، به ویژه علائم OCD پیرامون افکار مزاحم اضطرابی توضیح داده شود.

همچنین مشخص شده است که افراد مبتلا به OCD دارای اتصال کم سروتونین به گیرنده ها هستند. افرادی که مبتلا به اسکیزوفرنی هستند ممکن است سطح سروتونین پایینی داشته باشند.

افراد مبتلا به این وضعیت ممکن است افکار غیرعادی را تجربه کنند که بر اساس واقعیت نیست و در نتیجه دچار توهم شوند. سندرم سروتونین وضعیتی است که می تواند زمانی رخ دهد که سروتونین بیش از حد در بدن وجود داشته باشد، معمولاً در نتیجه مصرف دوز بالای داروهایی که هدف آنها افزایش سطح سروتونین پایین است.

برخی از علائم سندرم سروتونین شامل ضربان قلب بالا، بی قراری و سردرد است، اما اگر درمان نشود در موارد نادر می تواند منجر به تشنج، بیهوشی یا مرگ شود.

بیماری های مرتبط با دوپامین

اگر فردی ناهنجاری در انتقال دهنده عصبی دوپامین داشته باشد، ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر را تجربه کند:

• دردها
• گرفتگی عضلات
• کاهش وزن یا افزایش وزن
• از دست دادن تعادل
• خستگی
• انرژی کم
• عزت نفس پایین
• خواب آشفته
• احساس بی انگیزگی
• ناتوانی در تمرکز
• نوسانات خلقی
• هذیان
• توهمات

یک بیماری شایع که اعتقاد بر این است که با دوپامین مرتبط است، اسکیزوفرنی است. در اسکیزوفرنی، تصور می شود که علائم مثبت توهم و هذیان با سطوح بالای دوپامین مرتبط است.

مشخص شده است که ناهنجاری های دوپامین در نواحی مزولیمبیک و پیش فرونتال مغز در مبتلایان به اسکیزوفرنی وجود دارد. سیستم های دوپامین در این مناطق بیش از حد فعال می شوند و بنابراین می توانند منجر به تجربه توهم و هذیان شوند.

یکی دیگر از شرایطی که نشان داده است با سطوح دوپامین ارتباط دارد، بیماری پارکینسون است. از آنجایی که دوپامین می تواند در ارسال پیام به بخش هایی از مغز که حرکت و هماهنگی را کنترل می کنند، نقش داشته باشد، سطوح پایین دوپامین می تواند باعث اختلال در حرکت شود و در نهایت ممکن است دلیلی برای اختلالات حرکتی مانند بیماری پارکینسون باشد.

اختلال مصرف مواد نیز بیماری است که می تواند بر سطح دوپامین تأثیر بگذارد، چون می تواند آستانه فعال شدن دوپامین و سیگنال دهی را تغییر دهد. با ادامه مصرف دارویی که باعث افزایش سطح دوپامین می شود، آستانه رسیدن به این میزان بالا افزایش می یابد.

این بدان معناست که تجربه اثرات مثبت دوپامین بدون استفاده بیش از حد از دارو برای کسی سخت خواهد شد.

مشخص شده است که افرادی که مواد مخدر مصرف می کنند کاهش قابل توجهی در گیرنده های دوپامین D2 و همچنین کاهش ترشح دوپامین دارند، به این معنی که ممکن است از فعالیت هایی که قبل از مصرف دارو از آنها لذت می بردند احساس لذت زیادی نکنند.

جمع بندی

دوپامین و سروتونین هر دو انتقال دهنده های عصبی حیاتی هستند که احساسات مشابهی را ایجاد می کنند، به ویژه احساسات مرتبط با شادی و اخلاق خوب. به نظر می رسد که آنها با هم کار می کنند تا اثرات مختلف بدن را متعادل کنند و همچنین می توانند یکدیگر را مهار کنند.

در حالی که دوپامین و سروتونین احساسات مشابهی را ایجاد می کنند، اثرات متفاوتی ایجاد می کنند. دوپامین در درجه اول با پاداش و انگیزه مرتبط است در حالی که سروتونین در درجه اول در شادی و خلق و خوی نقش دارد.

عدم تعادل هر یک از این انتقال دهنده های عصبی، چه زیاد و چه کم، می تواند اثرات مضری بر بدن، به خصوص در مورد سلامت روان داشته باشد.

در حالی که این انتقال دهنده های عصبی ممکن است دلیل مستقیم شرایط سلامت روان مانند افسردگی نباشند، به نظر می رسد که هر دو سهمی در سلامت روان و شادی کلی ما دارند.

منبع:

https://www.simplypsychology.org/serotonin-vs-dopamine.html

https://www.simplypsychology.org/what-is-serotonin.html