نکاتی طلایی که می بایست در تربیت کودک خود مد نظر داشته باشید

قطعا تربیت کودک یکی از سخت ترین و همچنین مهم ترین مشاغل در دنیا به شمار می آید و عملی بسیار تاثیر گذار است.

به گفته دکتر دونالد وینیکوت (متخصص و روانکاو مشهور انگلیسی) والدین امروزی شکل دهنده سلامت روانشناختی در نسل بعدی هستند، مشخصا میزان این تاثیر گذاری در نوع تربیت فرزندان و بازتاب آن خود را نشان خواهد داد.

در ادامه با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.

امروزه نگرانی اصلی والدین در رابطه با تربیت فرزندانشان بیشتر معطوف به اثرات مخرب تلویزیون، بازی های رایانه ای و فشار های اجتماعی است که توسط همسالان آنها اعمال می شود، اما این نوع تفکر تا چه حد صحیح است؟

شاید فرزندان ما زمان زیادی را با دوستان و همسالان خود به سر ببرند اما در نهایت اگر منطقی به قضیه نگاه کنیم متوجه خواهیم شد که بیشتر وقت بچه ها در کنار ما یعنی والدین آنها در حال سپری شدن است و این ما هستیم که تاثیر مستقیمی بر تربیت کودک خود داریم.

تربیت کودک

هرچند میزان تاثیر گذاری والدین با بالا رفتن سن کودک کاهش خواهد یافت، اما بنیان این کودک توسط ما پی ریزی شده است. از جمله مهم ترین وظایف هر پدر و مادری شکل دهی صحیح و اختصاص دادن زمان کافی برای تربیت عاطفی فرزند خود می باشد؛ اما در این مسیر ما با ۲ چالش جدی مواجه هستیم.

اولین چالش:بودن یک الگوی خوب و مثبت برای کودک

بر اساس نتایج بدست آمده کودک فقط چند هفته پس از به دنیا آمدن والدین خود را خواهد شناخت؛ او می آموزد که رفتار والدینش را تقلید کنید خواه این رفتار مثبت باشد خواه منفی، او هنوز این قدرت را ندارد که کار صحیح را از غلط تشخیص دهد، پس به طور غریزی فقط اعمال والدین خود را تقلید می کند.

لازم است بدانید که اعمال شما تاثیرات عمیقی بر تربیت کودک شما خواهند داشت؛ عده ای از والدین عادت دارند مکرراً فرزندان خود را نصیحت کنند، شاید این روش در برخی مواقع جوابگو باشد، اما خواهید دید که بعد از مدتی سبب دلزدگی فرزند شما خواهد شد.

برخی والدین عادت دارند که فقط حرف بزنند! به عنوان مثال آنها دائما فرزند خود را تشویق به مطالعه می کنند و از فواید آن برای او می گویند، اما این کودک تا بحال هیچ کتابی را در دست پدر و یا مادر خود ندیده! نمود رفتار های عملی ما تاثیر مستقیمی بر تربیت فرزند ما خواهد داشت.

وضایف خود را به خوبی انجام دهید

به عنوان یک والد ما وظیفه داریم تا الگوی خوبی برای فرزند خود باشیم، اما یک الگوی خوب چه ویژگی های دارد؟ شما می بایست وظایف خود را به خوبی انجام دهید به عنوان مثال برای کارتان وقت کافی بگذارید و آنرا جدی بگیرید، به همسر خود محبت کنید، برای علاقه های تان ارزش قائل باشید و از زندگی لذت ببرید و …

برخی از والدین فکر می کنند که وظایف پدر و مادر در تربیت کودک فقط در ایثار گری و گذشت از خود خلاصه می شود! اما اینچنین نیست، زمانی که شما به دلایل مختلف از علایق خود چشم پوشی می کنید فرزند شما هم این را می آموزد که نسبت به علایق خود بی اهمیت باشد، شاید شما فکر کنید کار درست را انجام داده آید و این ایثار را در حق فرزند خود کرده آید.

اما حقیقت این است که شما به او آموخته اید که او هم از علایق خود لذت نبرد و از آنها چشم پوشی کند، حال نه شما از زندگی خود لذت برده آید و نه فرزندتان این لذت را تجربه خواهد کرد‌.

دومین چالش: برخورد اجتماعی و شخصیت کودک

این چالش از جدی ترین زمینه های تربیتی در کودکان به شمار می آید. لازم است تا در این زمینه به خوبی کودک خود را پرورش دهیم تا در آینده در جامعه قدرت بقاء داشته باشد. این قدرت بقاء نه به معنای فرمان پذیری بی قید و شرط است و نه نه به معنای تبدیل شدن به یک فرد شورش گر! به او مهارت ارتباط با دیگران در محیط ها و موقعیت های مختلف را بیاموزید.

اغلب والدین تصویر مثبتی را از آینده فرزند خود در ذهن ترسیم کرده اند، آنها دوست دارند تا فرزندشان بگونه ای رشد یابد که به این مقاصد دست یافته و به فردی موفق تبدیل شود.

اما برای دستیابی به این مهم لازم تا زمینه آنها برای رشد و تعالی فرزند فراهم شده باشد، از این رو با آموختن چند نکته مهم و به کار بستن آنها قادر خواهید بود وی را در مسیر موفقیت قرار دهید.

البته این گفته بدان معنا نیست که قدرت تصمیم گیری را از فرزند خود گرفته و او را مجبور کنید که در مسیر مورد علاقه شما گام بردارد، اجازه دهید شخصیتی مستقل و مجزا از شما داشته باشد، اما به گونه ای عمل کنید که وی در مسیر موفقیت گام‌ برداشته و انتخاب های صحیحی در زندگی داشته باشد.
در ادامه شما را با برخی راهکار های مفید و کاربردی در این مسیر آشنا خواهیم کرد.

از وضع قوانین و محدودیت های غیر ضروری برای تربیت کودک خودداری کنید

وضع برخی قوانین برای برای تربیت صحیح کودک الزامی است، اما عده ای از والدین عادت دارند تا برای همه چیز قانون وضع کنند! این عمل نه تنها موجب پیشرفت فرزند شما نخواهد شد، بلکه قدرت پیشرفت و خلاقیت را نیز از او خواهد گرفت؛ از وضع قوانین دست و پا گیر خودداری کنید.

تشویق بهتر از تنبیه است

برای تربیت کودک خود بجای تنبیه او را تشویق کنید، زمانی که او کار درستی را انجام می دهد از او تقدیر کنید، این تقدیر می تواند به صورت کلامی، نوازش، در آغوش گرفتن و یا هدیه دادن باشد.

اما لازم است توجه داشته باشید که این تشویقات نباید مصنوعی باشند زیرا در این صورت تاثیر خود را از دست خواهند داد.

هرگز از تنبیه فیزیکی استفاده نکنید

لازم است تا یاد بگیرید چگونه خشم خود را کنترل کنید، وقتی شما نتوانید آرامش خود را حفظ کنید چگونه می توانیم از فرزند خود انتظار داشته باشید که رفتار های خصمانه را از خود بروز ندهد؟ ابتدا در آرامش با خود کنار بیاد و قدرت تفکر را بدست بگیرید و پس از آن درباره موضوع پیش آمده تصمیم گیری کنید.

الفاظ بد را به او نسبت ندهید و او را قضاوت نکنید

همانگونه که تنبیه بدنی موجب آسیب دیدن کودک شما خواهد شد، استفاده از الفاظ بد و برچسب زدن به او نیز آسیب های روانشناختی مختلفی را برای فرزند شما در پی خواهد داشت.
برخی والدین عادت دارند تا صفات بدی را به فرزند خود نسبت دهند، صفاتی مانند: بی دست و پا، بی تربیت، تو کودک خوبی نیستی و …

وقتی شما این صفات را به کودک خود نسبت دهید پس از مدتی این صفات برای او عادی خواهند شد و او با خود خواهد گفت که من که در نهایت اینگونه خطاب خواهم شد، پس این کار را انجام خواهم داد.

به فرزندانتان برچسب خود خواهی نزنید

لازم است تا ایثار و از خود گذشتگی را به فرزندانتان بیاموزید، اما این نکته را هم به آنها متذکر شوید که هر چیزی ارزش از خود گذشتگی ندارد و در برخی مواقع نیز خود او در اولین قرار دارد.

آموزش این نکته باعث خواهد شد تا او بیاموزد به علایق خود نیز احترام بگذارد و اهداف خود را محترم بشمارد، در غیر این صورت او نیز لذتی از زندگی خود نخواهد برد.

نکته مهم دیگری که می بایست به فرزندان خود بیاموزید این است که یاد بگیرند به نحوی یا دیگران رفتار کنند که دیگران به او به سبب شخصیت خودشان به او احترام بگذارند نه بر اساس اجبار یا ترس.

درباره نویسنده

دکتر لیزا فیرستون
دکتر لیزا فیرستون مدیر تحقیقات و آموزش انجمن گلدنون است. دكتر فیرستون یك مدرس موفق و بسیار مشهور است که در كنفرانس های ملی و بین المللی بسیاری را در زمینه روابط زوجین، والدین با فرزند، خودكشی و جلوگیری از خشونت برگزار کرده است. همچنین از دیگر فعالیت های وی می توان به انتشار مقالات و کتب متعددی در زمینه روانشناسی اشاره کرد.

منبع: psychalive