روانکاوی (سایکوآنالیز) یکی از شناخته شده ترین روشهای درمانی است، اما اغلب توسط افرادی که از خدمات سلامت روان استفاده میکنند نیز اشتباه گرفته میشود.
هدف از این درمان کمک به بیماران برای درک بهتر نیروهای ناخودآگاه است که میتوانند در رفتارها، افکار و عواطف فعلی آنها نقش داشته باشند.
برای آشنایی بیشتر با نحوه ساز و کار روان درمانی و مزایا و معایب این نوع روش درمانی در ادامه مطلب با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.
روانکاوی درمان مبتنی بر نظریههای زیگموند فروید است که مکتب فکری موسوم به روانکاوی را بنیان نهاد.
فروید ناخودآگاه را مخزن آرزوها، افکار و خاطرات توصیف کرد که در زیر سطح آگاهی آگاهانه قرار دارند.
وی معتقد بود که این تأثیرات ناخودآگاه اغلب میتواند منجر به پریشانی و آشفتگی روانی شود.
روانکاوی در مورد چگونگی تأثیر ذهن ناخودآگاه بر افکار و رفتارها بحث میکند.
این روش درمان غالباً شامل بررسی تجربیات دوران کودکی است تا کشف کند که این وقایع چگونه میتواند به فرد شکل دهند و چگونه در رفتارهای فعلی او نقش دارند.
تاریخچه روانکاوی
فروید از اواخر دهه 1800 شروع به توسعه تکنیکهای درمانی خود کرد. او در سال 1885، شروع به تحصیل و همکاری با ژان مارتین شارکوت در سالپتیرر پاریس کرد.
شاركوت براي درمان زناني كه از آن زمان هيستري معروف بودند، از هيپنوتيزم استفاده كرد.
علائم این بیماری شامل فلج نسبی، توهم و عصبی بودن بود.
فروید به تحقیق در مورد هیپنوتیزم در درمان ادامه داد، اما کار و دوستی وی با همکار یوزف بروئر منجر به توسعه معروف ترین روش درمانی وی شد.
بروئر درمان زن جوانی را توسط خودش توصیف کرد که در تاریخچه این پرونده با نام آنا شناخته میشود و علائم هیستری (تشنج) وی با صحبت در مورد تجربیات آسیب زای او برطرف شد.
فروید و بروئر در كتابی تحت عنوان مطالعات در مورد هیستریا با هم همكاری كردند و فروید همچنان به استفاده خود از راهکار “گفتاردرمانی” ادامه داد.
این روش پیشنهاد میکند که صرف صحبت در مورد مشکلات میتواند به رفع ناراحتی روانی کمک کند.
روانکاوی چگونه عمل میکند؟
درمانگران روانکاو عموماً وقت خود را صرف گوش دادن به صحبتهای بیماران درباره زندگی خود میکنند، به همین دلیل است که این روش اغلب به عنوان “درمان صحبت کردن” شناخته میشود.
ارائه دهنده درمان به دنبال الگوها یا رویدادهای مهمیاست که شاید در مشکلات فعلی بیمار نقش داشته باشد.
روانکاوان بر این باورند که حوادث دوران کودکی و احساسات، افکار و انگیزههای ناخودآگاه در بیماری روانی و رفتارهای ناسازگار نقش دارد.
تکنیکهای مورد استفاده در روانکاوی
روانکاوی همچنین از تکنیکهای دیگری از جمله ارتباط آزاد، کاوش در انتقال، مشاهده دفاعیات و احساساتی که شاید بیماران از آن آگاه نباشند و همچنین تعبیر خواب استفاده میکند.
فرایند روانکاوی
افرادی که تحت درمان روانکاوی قرار دارند، اغلب حداقل یک بار در هفته با درمانگر خود ملاقات میکنند و ممکن است برای چند هفته، ماه یا حتی سالها در حل درمان بمانند.
از طریق این روند، امید این است که افراد بتوانند بینش و آگاهی از نیروهای ناخودآگاه را که در وضعیت روحی فعلی آنها تأثیر دارند، به دست آورند.
درمان فشرده
گاهی اوقات شاید بیماران دریابند که روانکاوی میتواند کاملاً سخت و شخصی باشد.
این موضوع میتواند شامل صحبت کردن زیاد در مورد تجربیات گذشته، روابط و احساسات باشد.
با روشن شدن نیروهای ناخودآگاه این مسائل نیز میتواند منجر به احساس ناراحتی شود.
اگرچه این فرآیند شاید گاهی به ناراحتی منجر شود، همچنین میتواند راهی عالی برای به دست آوردن بینش و مقابله با احساساتی باشد که بیان آنها سخت است.
برخورد با نیروهای ناخودآگاه
این رویکرد به درمان اغلب شامل برانگیختن پاسخهای عاطفی و غلبه بر مکانیسمهای دفاعی است.
موفقیت اغلب به توانایی مقابله با استرسهای بالقوه یا تحریک کننده تجربههای گذشته بستگی دارد.
به دست آوردن بینش در مورد احساسات، رفتارها و تجربیات میتواند به شما کمک کند نیروهای ناخودآگاهی را که همچنان بر اعمال، روابط و احساس شما تأثیر دارند، درک کنید.
همچنین روانکاوی میتواند به شما کمک کند تا تکنیکهایی را برای کنار آمدن با مشکلات آینده یاد بگیرید.
در جلسات روانکاوی به جای بازگشت به دفاعهای ناسالم، بهتر میتوانید احساسات خود را بشناسید و با آنها به روشی سازنده کنار بیایید.
مزایای روانکاوی
همانند هر رویکردی برای درمان سلامت روان، روانکاوی نیز میتواند نقاط مثبت و منفی خود را داشته باشد.
میزان تأثیر این مزایا و مشکلات احتمالی در انتخاب استفاده از این روش به عوامل مختلفی از جمله ترجیحات و شدت علائم فرد بستگی دارد.
در چند دهه گذشته، تحقیقات قابل توجهی انجام شده که اعتبار این رویکرد را تأیید میکند.
درمانگر برای بیمار محیطی همدلانه و بدون قضاوت را ارائه میدهد تا او بتواند در آشکار کردن احساسات یا اعمالی که منجر به استرس و دشواری در زندگی خود شده، احساس امنیت کند.
غالباً به اشتراک گذاری ساده این بارها در متن رابطه درمانی میتواند مفید باشد.
بعلاوه، اثبات شده که این نوع خودآزمایی میتواند به رشد عاطفی مستمر در طول زمان منجر شود.
نکات منفی روانکاوی
مانند تمام روشهای درمانی، روانکاوی نکات منفی بالقوه ای نیز دارد که باید مورد توجه قرار گیرند.
از جمله هزینههای مالی مرتبط با این روش درمانی میتواند بسیار زیاد باشد.
هزینهها اغلب به عنوان بزرگترین نقطه ضعف در روانکاوی ذکر میشود.
این نوع درمان منتقدانی دارد که ادعا میکنند درمان روانکاوی بسیار وقت گیر، گران و به طور کلی بی اثر است.
برخی روانشناسان مانند نوام چامسکی (Noam Chomsky) و کارل پوپر (Karl Popper) اظهار داشتند که روانکاوی فاقد پایه علمیاست.
تصورات غلط از این نوع درمان اغلب با برخی از کاربردهای قبلی و کلاسیک فرویدی روانکاوی مرتبط است.
بیماریهایی که توسط روانکاوی درمان میشود
روانکاوی ممکن است برای درمان برخی از بیماریهای مختلف روانشناختی استفاده شود، از جمله:
- اختلال وسواس فکری عملی
- افسردگی
- اختلالات روان تنی
- فوبیا
- اضطراب
- مشکلات هویتی
- کشمکشهای عاطفی یا تروما
- رفتار خود تخریبی
- مسائل مربوط به رابطه
- مشکلات جنسی
افرادی که احتمالاً از این روش درمانی بهره مند میشوند اغلب کسانی هستند که مدتی است علائمیرا تجربه میکنند.
وقتی افراد علائم طولانی مدت اضطراب، خلق افسرده و رفتارهایی داشته باشند که تأثیر منفی بر عملکرد و لذت بردن از زندگی دارند، ممکن است درمان روانکاوی را انتخاب کنند.
نرخ موفقیت روانکاوی
در حالی که برخی از منتقدان میزان موفقیت روانکاوی را مورد تمسخر قرار داده اند، تحقیقات اخیر نشان میدهد که این روش درمانی میتواند یک درمان مؤثر برای طیف وسیعی از بیماریها باشد.
- در کاهش علائم مؤثر است
در یک بررسی از اثربخشی درمانهای روانکاوی طولانی مدت، میزان موفقیت متوسط تا زیادی برای کاهش علائم انواع آسیبهای روانی مشاهده شد.
مطالعه بزرگ دیگری نشان داد که درمان روانکاوی کوتاه مدت برای بهبود علائم عمومیمؤثر است. علاوه بر این بهبودهای کلی، همچنین بررسی نشان داد که درمان روانکاوی منجر به بهبودهای پایدار در علائم بدنی، علائم افسردگی و علائم اضطراب میشود.
-
منجر به بهبودهای پایدار میشود
بیمارانی که تحت درمان روانکاوی قرار میگیرند، این دستاوردها را حفظ میکنند و حتی پس از پایان درمان هم میتوانند به پیشرفت خود ادامه دهند.
یک بررسی که در سال 2010 در روانشناس آمریکایی منتشر شد نشان داد که شواهد علمینشان میدهد که درمان روان پویایی به اندازه سایر درمانهای مبتنی بر شواهد مؤثر است.
تفاوت روانکاوی با سایر روشهای درمانی
چه چیزی روان درمانی را از سایر اشکال درمانی متفاوت میکند؟ مروری بر تحقیقات مقایسه شده رویکردهای روان پویایی با درمان شناختی رفتاری (CBT) هفت ویژگی را شناسایی کرد که رویکرد روانکاوی را از هم متمایز میکند.
- تمرکز بر احساسات و نحوه بیان آنها: در جایی که CBT متمرکز بر شناخت و رفتار است، روانکاوی طیف کاملی از احساساتی را که بیمار تجربه میکند کشف میکند.
- اکتشاف اجتناب: مردم اغلب از احساسات، افکار و موقعیتهای خاصی که باعث ناراحتی آنها میشود، اجتناب میکنند. درک آنچه که بیماران از آن اجتناب میکنند میتواند به درمانگر و بیمار کمک کند تا بهتر کشف کنند که چرا چنین اجتنابی پیش میآید.
- شناسایی الگوها و مضامین تکرار شونده در افکار، احساسات و رفتارها: در بعضی موارد، مردم از چنین اقدامات تکراری آگاهی دارند اما شاید نتوانند از الگوهای ناسالم یا مخرب خارج شوند. در موارد دیگر، بیماران از چگونگی تأثیر چنین الگوهایی بر رفتارهای آنها آگاهی ندارند.
- تأکید بر صحبت در مورد تجربیات گذشته: سایر روشهای درمانی بیشتر در اینجا و اکنون یا نحوه تأثیر افکار و رفتارهای فعلی بر عملکرد بیمار تمرکز بیشتری دارند. رویکرد روانکاوی به بیمار کمک میکند تا گذشته خود را کشف کند و بفهمد که چگونه گذشته بر حال و آینده تأثیر میگذارد.
- کاوش در روابط بین فردی: از طریق فرایند درمان، بیماران قادر به کشف روابط خود با دیگران، چه فعلی و چه گذشته هستند.
- تمرکز بر رابطه درمانی خود: از آنجا که روانکاوی خیلی شخصی است، رابطه بین درمانگر و بیمار بخش مهمیاز روند درمان است.
- کاوش در زندگی فانتزی بیمار: در مواردی که سایر روشهای درمانی اغلب ساختار پیچیده دارند و هدف گرا هستند، درمان روانکاوی به بیمار امکان میدهد آزادانه کاوش کند. بیماران آزاد هستند که صدای ترسها، آرزوها، رؤیاها و اصرارهای دیگری را که قبلاً هرگز در مورد آنها صحبت نکرده اند، ابراز کنند.
چگونه روانکاو خوبی پیدا کنیم؟
اگر به نظر میرسد درمان روانکاوی برای شما مناسب باشد، اولین قدم شروع به جستجوی یک درمانگر متخصص در این روش درمانی است. برای یافتن درمانگر روانکاوی واجد شرایط، شروع به کار با توصیههای پزشک عمومیخود کنید. در صورت لزوم پزشک میتواند شما را به پزشک مناسبی ارجاع دهد.
دوستانی که تجربه خوبی در زمینه درمان روانکاوی داشته اند نیز میتوانند منبع خوب دیگری برای توصیهها باشند. برای آشنایی با روانکاوان حرفهای و دریافت خدمات روانکاوی آنلاین با حضوری میتوانید با کلینیک اعصاب و روان هیربد در مسیر درست هدایت شوید.
وقتی که یک درمانگر واجد شرایط را شناسایی کردید، برای تنظیم جلسه مشاوره اول تماس بگیرید. در طول این مشاوره، میتوانید بیشتر بررسی کنید که آیا روانکاوی روش درستی برای مشکل شماست یا نه.
کلام آخر
روانکاوی تنها یکی از روشهای درمانی سلامت روان است که شاید بخواهید از آن استفاده کنید.
شاید این روش فوایدی را فراهم کند که متناسب با شرایط خاص شما باشد، اما قبل از هر کاری همیشه با پزشک یا درمانگر خود صحبت کنید تا مشخص شود که کدام روش روان درمانی برای نیازهای فردی شما مؤثرترین است.
منبع: verywellmind