جمعه ۱۲ مرداد جلسه نمایش و نقد و بررسی فیلم مستند “دوربودن” به کارگردانی سمیرا کاملی برگزار شد. این فیلم با موضوع پناهندگی، توسط روان شناسان کلینیک مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت.
این مستند در سال ۲۰۱۷ به تهیه کنندگی صلیب سرخ جهانی در بوسنی و هرزگوین توسط خانم سمیرا کاملی ساخته شده است. زمان فیلم ۹ دقیقه است و درباره پناهندگانی است که برای ورود به کشورهای اتحادیه اروپا از مرز کشور بوسنی و هرزگوین وارد می شوند و توسط ماموران امنیتی دستگیر شده و به کمپ های نگهداری پناهندگان برده می شوند.
دو کمپ در بوسنی وجود دارد یکی برای مجرمان غیر قانونی یکی برای پناهندگان غیر قانونی، فیلم وضعیت زندگی پناهندگان غیر قانونی را نشان می دهد. در این کمپ دو ساختمان وجود دارد، یک ساختمان برای آقایان و یکی دیگر برای خانواده ها می باشد.
عوامل فیلم
تدوین: سمیرا کاملی، تصویر:سایرا سوباسیک، پخش:کومیانا
جوایز
این فیلم در سال ۲۰۱۷ در جشنواره Pravoljudski در بخش مسابقه حضور داشت و در سال ۲۰۱۸ با حضور در بخش رقابتی فیلم های مستند جشنواره فیلم های بوسنی و هرزگوین در نیویورک توانست جایزه بهترین فیلم مستند کوتاه جشنواره را به خود اختصاص دهد.
نقد و تحلیل فیلم
بعد از پایان فیلم حاضرین از تجربیات گوناگون خود در مورد مهاجرت های درون شهر، کشور و یا خارج از کشور صحبت کردند و تاثیر آن بر روی خود و اطرافیان را بررسی کردند. در مورد وضعیت روانشناختی کسانی در کمپ بوسنی و هرزگوین بودند صحبت شد و راهکارهای تخصصی برای بهبود شرایط روانشناختی در چنین موقعیتی بیان شد.
پدیده مهاجرت چیست؟
بزرگترین مهاجرت داوطلبانه مردم در سال های اخیر را می توان سال های بین ۱۸۵۰ تا ۱۹۱۴ دانست که سالانه حدود یک میلیون نفر خود را به جای جدیدی می رساندند. گزارش بانک جهانی در این مورد نشان می دهد حدود ۱۰ درصد جمعیت جهان در این دوره زمانی در حال مهاجرت بوده اند؛ در حالی که امروز این نرخ به سه درصد رسیده است. بنا به گزارش سازمان بین المللی مهاجرت، تعداد کل مهاجران در سراسر جهان افزایش یافته است. در طول ۱۰ سال گذشته این رقم از ۱۵۰ میلیون نفر در سال ۲۰۰۰ به ۲۱۴ میلیون نفر در سال ۲۰۱۰ رسیده است. این نشان می دهد سه درصد از جمعیت کره زمین را مهاجران تشکیل می دهند.
نسبت مهاجران به کل جمعیت کشور بستگی به موقعیت کشور دارد؛ قطر و امارات متحده عربی، سطح بالایی از مهاجران بین المللی را در خود دارند؛ عددی حدود ۸۷ و ۷۰ درصد. در مقابل کشور اندونزی و هند جمعیت بسیار کمی از مهاجران بین المللی نسبت به جمعیت کل کشور را دارند، فقط ۰٫۱ و ۰٫۴ درصد. جامعه شناسان بسیاری موضوع مهاجرت را در قالب مدل عوامل ترغیب کننده و پس زننده بررسی کرده اند. در این مدل ها به بررسی فشار عواملی که مردم را مجبور می کند خانه هایشان را ترک کنند و عوامل کششی که آنها را به سوی مناطق جدید جذب می کند، می پردازند.
عوامل ترغیب کننده جنبه های منفی زندگی در کشور فرستنده مهاجر است. در حقیقت این عوامل دو روی یک سکه هستند. برای مهاجرت مهاجران، نه تنها باید عوامل منفی را در کشور پذیرنده برطرف کنند بلکه باید از مزیت های بیشتری هم برخوردار باشند تا مهاجرت به سودشان باشد.
عوامل موثر در مهاجرت
۱- نبود شغل/ فقر
عوامل اقتصادی انگیزه اصلی مهاجرت را فراهم می کند. در واقع به گفته سازمان بین المللی کار، حدود نیمی از جمعیت کل مهاجران بین المللی در حال حاضر، یا حدود ۱۰۰ میلیون کارگر مهاجر، خانه خود را به امید یافتن شغل و فرصت های شغلی بهتر ترک کرده اند. در برخی از کشورها یافتن شغل برای تعداد زیادی از افراد، ساده نیست. در موارد دیگر اختلاف درآمد بین کشور مبدأ و مقصد به قدری زیاد است که فرد را مجبور به مهاجرت می کند. به طور مثال هند به دلیل ترکیبی از این عوامل شاهد افزایش در مهاجرت بوده است.
۲- جنگ یا آزار و اذیت های سیاسی و مذهبی
برخی از مهاجران به دلیل جنگ یا مورد آزار قرار گرفتن در کشور خانه مجبور به ترک کشور هستند و به عنوان پناهنده یا پناهجویان دیگر کشورها در نظر گرفته می شوند. کنوانسیون ژنو در سال ۱۹۵۱ وضعیت این پناهجویان را مورد بررسی قرار داده و قوانینی را برای کشورهای پذیرنده این پناهجویان وضع کرده است که یکی از آنها این است که کشورها حق ندارند پناهجویان را به کشور مبدأ یا به کشوری که احتمال می رود در آن مورد آزار و اذیت قرار گیرند، برگردانند.
با توجه به این متن یک پناهنده کسی است که: «مایل یا قادر به بازگشت به کشور مبدأ خود به دلیل ترس از مورد آزار و اذیت قرار گرفتن به یکی از دلایل مذهب، ملیت، نژاد، عضویت در یک گروه اجتماعی و سیاسی خاص، نیست.»
بیشتر بدانید: تعصب چیست؟
۳- پناهندگان زیست محیطی
در سال های اخیر با تغییرات آب و هوایی جهان و پدیده بیابان زایی، معیشت میلیون ها نفر در سراسر جهان مورد تهدید قرار گرفته و باعث شده است که مفهوم «پناهندگان زیست محیطی» اهمیت جدیدی پیدا کند و افراد برای به دست آوردن فرصت های بهتر زندگی، خانه هایشان را ترک کنند.
El-Hinnawi اصطلاح «پناهندگان زیست محیطی» را برای توصیف افرادی به کار می برد که مجبور به ترک زیستگاه سنتی خود به طور دائم یا موقتی، به دلیل یک اختلال محیط زیستی مشخص شده اند. در سال ۱۹۹۵ ارزیابی کاملی صورت گرفت و تعداد این پناهندگان ۲۵ میلیون نفر اعلام و پیش بینی شد این تعداد تا سال ۲۰۲۰ دو برابر شود. در سال ۲۰۱۲ این تعداد به ۳۲٫۴ میلیون نفر رسیده بود.
نکات کاربردی درباره کم کردن پیامدهای مهاجرت بر فرد و اطرافیان
دکتر آرش هیربد درباره روش هایی برای کم کردن تاثیرات نامناسب مهاجرت بر روی فرد و خانواده او صحبت می کنند.
