پالیپریدون (Paliperidone) ﺑﻪ ﺷﻜﻞ Osmotic delivery capsule ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻛﺎﻣـﻞ ﺑﻠﻌﻴـﺪه ﺷـﻮد، ﻧـﻪ ﺧﺮد ﺷﻮد و ﻧﻪ ﺟﻮﻳﺪه ﺷﻮد و ﺑﺮای رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﻴﻨﺘﻴـﻚ ﺛﺎﺑـﺖ ﺑـﻪ ﭼﻨـﺪﻳﻦ روز زﻣـﺎن ﻧﻴـﺎز دارد.
ﻣﺼﺮف پالیپریدون ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ وﻋﺪه ﻏﺬاﻳﻲ ﻓﺮاﻫﻤﻲ زﻳﺴﺘﻲ آن را ﺗﺎ ۵۰ درﺻﺪ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣـﻲدﻫـﺪ.
ﺟﺬب ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺎره ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد. ﻧﻴﻤﻪ ﻋﻤﺮ دﻓﻊ آن ﺣـﺪود ۳۳ ﺳـﺎﻋﺖ اﺳـﺖ. ﺣـﺪود ۶۰ درﺻـﺪ ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ از ﻃﺮﻳﻖ ادرار دﻓﻊ ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ و ﻣـﺎﺑﻘﻲ ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ اﻳﺰوآﻧـﺰﻳﻢ ﺳـﻴﺘﻮﻛﻮرم P450 ﻣﺘـﺎﺑﻮﻟﻴﺰه ﻣﻲﺷﻮد. دﻓﻊ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه پالیپریدون از ﻃﺮﻳﻖ ادرار و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺰه ﻧﺸﺪه اﺳﺖ.
اﻳـﻦ دارو در ﻣﻴﺎن داروﻫﺎی ﺿﺪ روان ﭘﺮﻳﺸﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻋﺪم ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻛﺒـﺪی ﺑـﺮای دﻓـﻊ، ﺧـﺎص محسوب می شود.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، در ﻣﺸﻜﻼت ﻛﺒﺪی، ﺑـﺮﺧﻼف دﻳﮕـﺮ داروﻫـﺎی ﺿـﺪروانﭘﺮﻳﺸـﻲ پالیپریدون ، ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ ﺗﺜﺒﻴﺖ دوز ﻧﺪارد. ﺗﺪاﺧﻼت داروﻳﻲ ﺧﺎص ﻧﻴﺰ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ.
در ادامه با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.
موارد مصرف:
ضد سایکوز (آنتاگونیست رسپتور ۵HT2A، پارشیال آگونیست رسپتور ۵HT1A، D2). پالیپریدون برای درمان شیزوفرنیا و حملات حاد پانیک همراه با اختلال دو قطبی مصرف می‌شود.
دوزبندی در بزرگسالان:
پالیپریدون ﺑﺮای ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎﻟﻎ، paliperidone ﺑﺎ ۶ ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم ﻳﻚ ﺑﺎر در روز آﻏـﺎز ﻣـﻲﺷـﻮد، در ﺻـﻮرت ﻧﻴﺎز ﻣﻲﺗﻮان در ﻳﻚ ﻓﺎﺻﻠﻪ ۵ روزه و ﻫﺮ روز ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ۳ ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم آن را اﻓﺰاﻳﺶ داده ﺑـﺮای ﺑﻴﻤـﺎران ﻣﺴﻦ ﺗﺮ، ﻳﺎ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﻛﻠﻴﻮی، از ۳ ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم در روز اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد.
عوارض جانبی:
بر افروختگی، دپرسیون، تپش قلب، درد قفسه سینه، تهوع، تب، راش، سندروم نورولپتیک بدخیم، افکار خودکشی، اختلالات گوارشی (یبوست، تهوع، استفراغ)، سردرد، سر گیجه، بی خوابی، اضطراب، افزایش وزن، هایپوتانسیون اورتوستاتیک
ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ اﺛﺮات ﺟﺎﻧﺒﻲ پالیپریدون ﻋﻼﻳﻢ اﻛﺴﺘﺮاﭘﻴﺮاﻣﻴﺪال ﺷـﺎﻣﻞ ﻋﻼﻳـﻢ ﭘﺎرﻛﻴﻨﺴـﻮن، از دﺳـﺖ دادن ﺗﻮن ﻋﻀﻼﻧﻲ، Dyskinesia و akathisia اﺳﺖ. دﻳﮕﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮات ﺟـﺎﻧﺒﻲ ﺷـﺎﻣﻞ اﻓـﺰاﻳﺶ ﭘـﺮوﻻﻛﺘﻴﻦ و ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ اﺳﺖ. اﺣﺘﻤﺎل اﺿﺎﻓﻪ وزن ﻛﻢ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺳﺖ، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪای ﻧﺸـﺎن داده ﻛـﻪ ﻣﻴـﺰان اﻳﺠﺎد اﺿﺎﻓﻪ وزن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ Olanzapine ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ.
پالیپریدون ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺎﺻﻠﻪی QT را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﺪ و ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ داروﻫـﺎی دﻳﮕـﺮی ﻛـﻪ ﭼﻨـﻴﻦ اﺛﺮی دارﻧﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد.اﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮات ﺟﺎﻧﺒﻲ واﺑﺴﺘﻪ ﺑـﻪ دوز دارو ﻫﺴـﺘﻨﺪ، و ﺑﻴﺸـﺘﺮ در دوز ﺑـﻴﺶ از ۶ ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم در روز ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.
جذب و متابولیسم دارو:
پالیپریدون پس از تجویز به فرم خوراکی به خوبی از دستگاه گوارش جذب می شود. فراهم زیستی دارو حدود ۸۷% می‌باشد. دارو به میزان ۹۹% به پروتئین‌های پلاسما متصل می‌شود. نیمه عمر دارو ۹۵-۷۵ ساعت است و به طور وسیعی در کبد متابولیزه می‌شود (CYP450).
هشدارها و احتیاطات:
a) تجویز پالیپریدون در بیماران با بیماری کاردیووسکولار و سربرووسکولار (به علت احتمال بروز هایپوتانسیون اورتوستاتیک) با احتیاط صورت گیرد. b) پیرو مصرف دارو از انجام فعالیت های نیازمند توجه و هوشیاری نظیر رانندگی خودداری شود. c) به علت احتمال بروز سندروم نورولپتیک بدخیم باید بیمار را از نظر بروز تاکیکاردی، تغییر حالات روانشناختی، تب، آریتمی بطنی و …چک کرد. در صورت بروز علائم سندروم نورولپتیک بدخیم باید مصرف دارو قطع شود.
تداخلات دارویی:
a) در صورت مصرف همزمان پالیپریدون با دیگر داروهای تضعیف کننده سیستم اعصاب مرکزی (ضد افسردگی‌ها، الکل) اثر تضعیف کنندگی دارو بر سیستم اعصاب مرکزی تشدید خواهد شد.
b) در صورت مصرف همزمان پالیپریدون با کتوکونازول به علت مهار متابولیسم آریپیپرازول و افزایش غلظت پلاسمایی آن، باید دوز پالیپریدون را کاهش داد.
C) در صورت مصرف همزمان پالیپریدون با کاربامازپین به علت تشدید متابولیسم کبدی پالیپریدون و کاهش غلظت پلاسمایی آن، باید دوز پالیپریدون را افزایش داد.
d) مصرف همزمان این دارو با داروهای آنتی هایپرتانسیو ممکن است سبب افزایش احتمال بروز هیپوتانسیون اورتوستاتیک شود.
توجهات پزشکی-پرستاری / آموزش به بیمار – خانواده:
مقدار مصرف : a) شیزوفرنیا: برای درمان شیزوفرنیا دارو به صورت خوراکی با دوز اولیه ۱۰یا ۱۵mg روزانه شروع می شود. می‌توان دوز نگهدارنده به میزان ۱۵mg روزانه با اینتروال‌های دوهفته‌ای را به درمان اضافه کرد. ماکزیمم دوز مصرفی ۳۰mg روزانه است. b) اختلالات دو قطبی: دارو با دوز اولیه ۳۰mg روزانه به فرم خوراکی شروع شده و می‌توان بر اساس تحمل بیمار، دوز دارو را به میزان ۱۵mg در روز کاهش داد.
در صورت بروز هرگونه مشکل در استفاده از این دارو حتما پزشک روانپزشک یا مغز و اعصاب خود را باخبر کنید.
منبع:
مجموعه دارویی داروهای اعصاب و روان – دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران
کتاب فارماکوپه بیماری‌های اعصاب و روان
 توجه : اطلاعات موجود در این پایگاه داده، فقط جهت اهداف آموزشی و اطلاعات عمومی برای شما تأمین شده است و برای توصیه پزشکی، تشخیص و درمان نباید در نظر گرفته شود. قبل از مصرف هر گونه دارو، تغییر رژیم غذایی و یا شروع هر دوره درمانی، حتماً با پزشک خود مشورت نمایید. هیچ گاه توصیه‌ای که توسط پزشک به شما داده می‌شود را نادیده نگیرید چرا که پزشک بر اساس قضاوت پزشکی خود برای بهبود شما ممکن است فارغ از اطلاعات بالا به شما درمان مناسب را تجویز کند. |
