اختلال ارتباط اجتماعی (عملی)

اختلال ارتباط اجتماعی (عملی) با مشکل اساسی در کاربردشناسی، یا استفاده اجتماعی از زبان و ارتباط مشخص می‌شود که به صورت کمبودهایی در فهمیدن و پیروی کردن از مقررات اجتماعی ارتباط کلامی و غیرکلامی در موقعیت‌های طبیعی، تغییر دادن زبان مطابق با نیازهای شنونده یا موقعیت و پیروی کردن از قواعد گفتگو و داستان سرایی آشکار می‌شود. این کمبودها در ارتباط اجتماعی، به محدودیت‌های کارکردی در ارتباط مؤثر، برقرار کردن روابط اجتماعی، پیشرفت تحصیلی، یا عملکرد شغلی منجر می‌شوند. کمبودها با توانایی کم در زمینه‌های زبان ساختاری یا توانایی شناختی بهتر توجیه نمی‌شوند.

در ادامه با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.

ملاک‌های تشخیصی اختلال ارتباط اجتماعی در DSM5

A. مشکلات مداوم در استفاده اجتماعی ارتباط کلامی و غیرکلامی به صورتی که با تمام موارد زیر آشکار می‌شوند:
۱. کمبودهایی در استفاده از ارتباط برای مقاصد اجتماعی، مانند احوال پرسی و خوشامدگویی و در میان گذاشتن اطلاعات، به شیوه‌ای که برای موقعیت اجتماعی مناسب باشد.
۲. اختلال در توانایی تغییر دادن ارتباط برای جور شدن با موقعیت یا نیازهای شنونده،؛ مانند صحبت کردن در کلاس به صورت متفاوت با زمین بازی، حرف زدن با کودک به صورت متفاوت با بزرگسال، و اجتناب از به کار بردن زبان بیش از حد رسمی.
۳. مشکلاتی در رابطه با پیروی کردن از قواعد برای گفتگو یا داستان سرایی، نظیر رعایت کردن آگاهی از نحوه به کارگیری علایم کلامی و غیرکلامی برای تنظیم کردن تعامل.
۴. مشکلاتی در رابطه با فهمیدن آنچه به صورت آشکار بیان شده است (مثل ارجاع دادن‌ها) و معانی بی دقت یا مبهم زبان (مثل اصطلاحات، شوخی، استعاره‌ها، معانی متعددی که برای تعبیر به زمینه بستگی دارند).
B. این کمبودها به محدودیت‌های کارکردی در ارتباط مؤثر، مشارکت اجتماعی، روابط اجتماعی، پیشرفت تحصیلی، یا عملکرد شغلی، به صورت فردی یا در هر گونه پیوند، منجر می‌شوند.
C. شروع نشانه‌ها در اوایل دوره رشد است (اما امکان دارد تا زمانی که ضرورت‌های ارتباط اجتماعی از توانایی‌های محدود فراتر نرفته باشد، کمبودها به طور کامل آشکار نشوند).
D. نشانه‌ها ناشی از بیماری جسمانی یا عصبی دیگر یا توانایی‎های کم در زمینه‌های ساختار کلمه و دستور زبان نیستند و با اختلال طیف اوتیسم، ناتوانی عقلانی (اختلال عقلانی رشدی)، تأخیر کلی رشد، یا اختلال روانشناختی دیگر بهتر توجیه نمی شوند.

ویژگی‌های مرتبط که تشخیص را تأیید می‌کنند

رایج ترین ویژگی مرتبط اختلال اجتماعی (عملی)، اختلال زبان است که با سابقه تأخیر در رسیدن به نقاط عطف زبان، و مشکلات زبان ساختاری قدیمی هرچند نه کنونی، مشخص می‌شود (به «اختلال زبان» قبل تر در این فصل مراجعه کنید). افراد مبتلا به کمبودهای ارتباط اجتماعی ممکن است از تعاملات اجتماعی پرهیز کنند. اختلال کاستی توجه/بیش فعالی (ADHD)، مشکلات رفتاری، و اختلالات یادگیری خاص نیز در افراد مبتلا شایع ترند.

شکل گیری اختلال ارتباط اجتماعی

چون ارتباط اجتماعی (عملی) به پیشرفت رشدی مناسب در گفتار و زبان بستگی دارد، تشخیص اختلال ارتباط اجتماعی (عملی) در کودکان زیر ۴ سال نادر است. اغلب کودکان در ۴ یا ۵ سالگی باید از توانایی‌های گفتار و زبان مناسب برخوردار باشند تا امکان مشخص کردن کمبودهای خاص در ارتباط اجتماعی وجود داشته باشد. انواع خفیف تر این اختلاف ممکن است تا اوایل نوجوانی که زبان و تعامل‌های اجتماعی پیچیده تر می‌شوند، آشکار نشوند.

پیامد اختلال ارتباط اجتماعی (عملی) متفاوت است، طوری که برخی کودکان با گذشت زمان به طور قابل ملاحظه‌ای بهبود می‌یابند، در حالی که دیگران همچنان تا بزرگسالی مشکلاتی دارند. حتی در بین افرادی که بهبود قابل ملاحظه‌ای دارند، کمبودهای اولیه در کاربردشناسی می‌توانند اختلالات بادوامی را در روابط اجتماعی و رفتار و همین طور در فراگیسری مهارت‌های مرتبط دیگر، نظیر بیان نوشتاری، ایجاد کنند.

سبب شناسی اختلال ارتباط اجتماعی

به نظر می‌رسد که سابقه خانوادگی اختلال طیف اوتیسم، اختلالات ارتباط، یا اختلال یادگیری خاص، خطر اختلال ارتباط اجتماعی (عملی) را افزایش می‌دهد.

تشخیص افتراقی اختلال ارتباط اجتماعی

اختلال طیف اوتیسم. اختلال طیف اوتیسم، ملاحظه تشخیصی اصلی برای افرادی است که کمبودهای ارتباط اجتماعی را نشان می‌دهند. این دو اختلال را می‌توان با وجود در اختلال طیف اوتیسم الگوهای رفتار، تمایلات، یا فعالیت‌های محدود/تکراری و عدم وجود در اختلال ارتباط اجتماعی (عملی) متمایز کرد. افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ممکن است فقط الگوهای رفتار، تمایلات، و فعالیت‌های محدود/تکراری را در اوایل دوره رشد نشان دهند، بنابراین، باید پیشینه جامعی به دست آید. در صورتی که تمایل محدود و رفتارهای تکراری در گذشته وجود داشته باشند، فقدان کنونی نشانه‌ها مانع از تشخیص اختلال طیف اوتیسم نخواهد شد. تشخیص اختلال ارتباط اجتماعی (عملی) فقط در صورتی باید مورد نظر قرار گیرد که سابقه رشد نتواند هر گونه شواهدی را برای الگوهای رفتار، تمایلات، یا فعالیت‌های محدود/تکراری آشکار سازد.

اختلال کاستی توجه/بیش فعالی. کمبودهای اصلی ADHD ممکن است اختلالاتی در ارتباط اجتماعی و محدودیت‌های کاربردی در ارتباط مؤثر، مشارکت اجتماعی، یا پیشرفت تحصیلی ایجاد کنند.

اختلال اضطراب اجتماعی (فوبی اجتماعی). نشانه‌های اختلال ارتباط اجتماعی با نشانه‌های اختلال اضطراب اجتماعی همپوشی دارند. ویژگی متمایزکننده، زمان شروع نشانه‌هاست. در اختلال ارتباط اجتماعی (عملی)، فرد هرگز ارتباط اجتماعی مؤثر نداشته است؛ در اختلال اضطراب اجتماعی، مهارت‌های ارتباط اجتماعی به طور مناسبی پرورش یافته‌اند، اما به دلیل اضطراب، ترس، یا ناراحتی از تعامل‌های اجتماعی، مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.

ناتوانی عقلانی (اختلال عقلانی رشدی) و تأخیر کلی رشد. امکان دارد مهارت‌های ارتباط اجتماعی در افراد مبتلا به تأخیر کلی رشد یا ناتوانی عقلانی، معیوب یاشند، اما تا زمانی که کمبودهای ارتباط اجتماعی بیش از محدودیت‌های عقلانی نباشند، تشخیص مجزا داده نمی‌شوند.