درمان رفتاری دیالکتیک (DBT) با مهارت‌های جدیدی به مراجعان کمک می‌کند تا احساسات دردناک را مدیریت کرده و تعارض در روابط را کاهش دهند.
DBT به طور خاص بر ارائه مهارت‌های درمانی در چهار حوزه کلیدی تمرکز دارد.
اول, تمرکز بر روی بهبود توانایی فردی در پذیرش و حضور در حال حاضر تمرکز دارد.
دوم, تحمل پریشانی برای افزایش تحمل احساسات منفی یک فرد , به جای تلاش برای فرار از آن , است.
سوم , تنظیم احساسات استراتژی‌های مدیریت و تغییر احساسات شدید را پوشش می‌دهد که باعث بروز مشکلاتی در زندگی فرد می‌شوند.
چهارم اینکه, اثربخشی بین فردی شامل تکنیک‌هایی است که به فرد اجازه می‌دهد با دیگران به روشی که قاطع است ارتباط برقرار کند, احترام خود را حفظ کرده و روابط را تقویت کند.
رفتار درمانی دیالکتیک (DBT) نوعی درمان روانشناختی- اجتماعی است که بیشترین شواهد پژوهشی را در درمان اختلال شخصیت مرزی داراست.
به طور خلاصه، هدف درمان DBT کمک به ایجاد نوعی زندگی ارزشمند برای بیمارانی است که اغلب از مشکلات نافذ و مزمن در حوزه های زیادی از زندگی خود رنج عظیمی را متحمل می شوند.
رفتار درمانی دیالکتیک (DBT) نوعی روان درمانی است که در ابتدا برای درمان بیمارانی طراحی شد که دچار اختلال شخصیت مرزی و رفتار شبه خودکشی بوده و خودزنی های مزمنی داشتند.
در سال های اخیر کاربرد رفتار درمانی دیالکتیک به سایر انواع بیماری های روانشناختی گسترش یافته است.
این روش یک درمان التقاطی است و مفاهیم آن از درمان های حمایتی، شناختی و رفتاری گرفته شده اند.
برخی از عناصر این درمان از دیدگاه های فرانتس الکساندر در مورد تجربه هیجانی اصلاح گر و نیز از برخی مکاتب فلسفی شرق (مانند ذن) مشتق شده اند.
در ادامه با کلینیک اعصاب و روان هیربد همراه باشید.
Dialectical Behavior Therapy مخفف dbt که به معنی رفتار درمانی دیالکتیک می باشد .
در این روش به صورت هفتگی با بیماران ملاقات می شود و هدف از درمان بهبود مهارت های بین فردی و کاهش رفتارهای خود تخریبی است که از طریق فنونی نظیر توصیه، کاربرد استعاره، داستان گویی و رویارویی (confrontation) و روش های دیگر انجام می شود.
این روش خصوصاً به بیماران دچار اختلال شخصیت مرزی کمک می کند تا به احساسات دوسوگرایانه ای که مشخصه این اختلال است بپردازند.
دکتر مارشا لینهان (Marsha Linehan) بنیانگذار این روش درمانی است.
رفتار درمانی دیالکتیک بر این نظریه لینهان استوار است که این بیماران نمی توانند تجربیات هیجانی خود را شناسایی کنند و قادر به تحمل ناکامی یا طرد نیستند.
در DBT همچون سایر رویکردهای رفتاری فرض بر این است که همه رفتارها (از جمله احساسات و افکار) آموخته می شوند و بیماران دچار اختلال شخصیت مرزی به گونه ای رفتار می کنند که تقویت کننده و حتی پاداش دهنده رفتارشان (صرفنظر از میزان غیرانطباقی بودن آن) است.
کارکردهای رفتار درمانی دیالکتیک
بنیانگذار DBT معتقد است در این درمان 5 کارکرد اساسی وجود دارد:
(1) تقویت و گسترش ذخیره الگوهای رفتاری ماهرانه؛
(2) بهبود انگیزه فرد برای تغییر از طریق کاهش تقویت رفتار غیرانطباقی از جمله هیجان و شناخت معیوب و کژکار،
(3) اطمینان از تعمیم الگوهای رفتاری جدید از محیط درمانی به محیط طبیعی؛
(4) ساختار بخشی محیط به گونه ای که رفتارهای سازنده تقویت شوند نه رفتارهای معیوب؛
(5) تقویت انگیزه و قابلیت های درمانگر به گونه ای که درمان مؤثری انجام شود.
چهار روش درمانی در DBT عبارتند از:
(1) آموزش گروهی مهارت ها،
(2) درمان انفرادی
(3) مشاوره های آنلاین و تلفنی ،
(4) تیم مشاوره.
سایر درمان های کمک عبارتند از دارو درمانی و بستری سازی که در موارد لزوم به کار می روند.
آموزش گروهی مهارت ها
در فضای گروه، بیمار مهارت های اختصاصی رفتاری، هیجانی، شناختی و بین فردی را می آموزد. برخلاف گروه درمانی سنتی، در این روش مشاهده رفتار دیگران در گروه و اظهارنظر در مورد آن منع می شود.
در عوض رویکردی آموزشی به کار می رود که طی آن تمرینات خاصی که از کتابچه آموزش مهارت ها گرفته شده اند، انجام می شود و بخش اعظم این روش ها مرتبط با کنترل بی نظمی هیجانی و رفتارهای تکانشی هستند.
درمان فردی رفتار درمانی دیالکتیک
جلسات DBT به صورت هفتگی برگزار می شوند و عموماً 50 تا 60 دقیقه طول می کشند.
در این جلسات مهارت هایی که در جلسات آموش گروهی آموخته شده اند مرور می شوند و حوادث زندگی در طول هفته گذشته بررسی می شوند.
توجه ویژه ای صرف دوره های الگوهای رفتارهای مرضی می شود چرا که اگر مهارت های آموخته شده مؤثر واقع می شدند این الگوها اصلاح شده بود.
بیماران تشویق می شوند افکار، احساسات و رفتارهایشان را بر روی کارت های یادداشت روزانه ثبت کنند و این یادداشت ها در طی جلسات تحلیل می شوند.
مشاوره تلفنی
درمانگران به طور 24 ساعته جهت مشاوره تلفنی در دسترس هستند، بیمارن تشویق می شوند هرگاه احساس کردن به سمت بحرانی پیش می روند که ممکن است به خودزنی یا صدمه به دیگارن منجر شود تماس بگیرند.
تماس های تلفنی کوتاه بوده و معمولاً حدود 10 دقیقه طول می کشند.
تیم مشاوره
درمانگران هفته ای یکبار گردهم می آیند تا کار خود را با بیمارانشان مرور کنند.
با انجام این کار آنها از یکدیگز حمایت نموده و انگیزه کاری خود را حفظ می کنند.
جلسات مزبور آنها را قادر می کند که فنون به کار رفته را مقایسه کنند و فنونی را که مؤثر تر بوده اند تأیید کنند.
درمانگر رفتار درمانی دیالکتیک خوب چه کسی است ؟
رفتار درمانی دیالکتیک فرض می‌کند که درمان موثر، از جمله آموزش مهارت‌هایگروهی، باید توجه زیادی به رفتار و تجربه ارائه کنندگانی که با مراجعان کار می‌کنند مانند رفتار و تجربه مراجعان معطوف کند.
بنابراین، درمان ارایه دهندگان بخش مهمی از هر برنامه رفتار درمانی دیالکتیک می‌باشد و درمانگران باید این مهارت‌ها را تمرین کنند.
آنها باید تکنیک‌های درمان رفتار پایه و استراتژی‌های درمانی رفتار درمانی دیالکتیک را بشناسند.
به دنبال یک متخصص سلامت روانشناختی با آموزش تخصصی و تجربه در DBT بگردید.
توافق های تیم مشاوره در رفتار درمانی جدلی
- ملاقات هفتگی به مدت 1 تا 2 ساعت
- گفتگو در مورد بیماران مطابق سلسله مراتب درمان (یعنی رفتارهای خودزنی/ تهدید کننده حیات، رفتارهایی که کیفیت زندگی را مختل کرده یا در راه درمان مانع ایجاد می کنند).
- پذیرش فلسفه جدلی
- مشاوره با بیمار در مورد نحوه تعامل با سایر درمانگران، اما به سایر درمانگران در مورد نحو تعامل با بیمار چیزی گفته نشود. انتظار نمی رود درمانگران حتی در مورد یک بیمار شیوه یکدستی را به کار گیرند.
- تمام درمانگران محدودیت های خود را نظر می گیرند، بدون آنکه از قضاوت سایر اعضای گروه مشاوره بترسند.
- جستجوی تفسیر همدلانه و غیرانتقادی از رفتار بیمار.
- تمامی درمانگران جایز الخطا هستند.
نتایج
مطالعه ای که اثرات DBT را در بیمارن دچار اختلال شخصیت مرزی ارزیابی کرده بود نشان داد این درمان اثرات مثبتی دارد .
در این مطالعه میزان خروج بیمارن از درمان پایین بود، میزان بروز رفتاریها شبه خودکشی کاهش یافت، از میران خشم طبق گزارش خود بیماران کاسته شد و سازگاری اجتماعی و عملکرد شغلی بهبود یافت.
این روش امروزه در مورد سایر اختلالات از جمله سوء مصرف مواد، اختلال خوردن، اسکیزوفرنیا و اختلال استرس پس از آن به کار می رود.
شما می توانید اینفوگرافی راجع به رفتار درمانی دیالکتیک مشاهده کنید :
فیلمی آموزشی در مورد رفتار درمانی دیالکتیک در لینک زیر مشاهده کنید :
